Përpunuesit e peshkut shfrytëzojnë 39% të kapacitetit; Ministria e Bujqësisë: Do negociohet për rritjen e kuotave

Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural pritet të nisë sërish negociatat për rritjen e kuotave të eksportit të açuges dhe sardeles dhe të mbështesë eksportin e troftës të përpunuar.

Përfundimi që në muajin gusht apo shtator të eskportit të açuges dhe sardeles për shkak të nivelit të ulët të kuotës të lejuar mbetet shqetësimi kryesor për kompanitë e përpunimit të peshkut, të cilat nëpërmjet investimeve të kryera ndër vite kanë rritur kapacitet përpunuese. Prej vitit 2016 niveli i kuotës të lejuar të açuget për eksport në vendet e BE-së është 1,600 tonë në vit dhe të sardeles 100 ton.

Në projektvendimin “Për miratimin e Strategjisë për Bujqësinë, Zhvillimin Rural dhe Peshkimin 2021- 2027” thuhet se mbi 70% e eksporteve e zënë açuget e përgatitura ose të konservuara dhe kuotat e eksportit në BE për açuget e përpunuara (1,600 ton) dhe sardelet (100 ton) kufizojnë kompanitë e përpunimit për t’u zgjeruar. Sipas ministrisë të Bujqësisë sektori i përpunimit të peshkut shfrytëzon 39% të kapacitetit mesatar.

“Sektori i përpunimit të peshkut është pothuajse ekskluzivisht i orientuar drejt tregut të eksportit. Në Shqipëri të 28 kompanitë përpunuese, të cilat janë të gjitha të liçencuara për eksport në tregun e BE-së, operojnë në zonat e Shkodrës, Shëngjinit, Durrësit, Elbasanit dhe Tiranës me qendrat kryesore në qytetet Elbasan, Lezhë, Durrës dhe Sarandë. 10 prej këtyre kompanive kanë akses edhe në aktivitetet e akuakulturës. 20 kompanitë më të mëdha të përpunimit, nga të cilat disponohen të dhëna, përpunojnë 17,881 ton në vit (në vitin 2019, mesatarisht 894,05 ton në vit, duke arritur nga 5 në 3,800 ton) me një ngopje të ulët të kapacitetit mesatar prej 39,03%. Investimet në industrinë përpunuese arrijnë në më shumë se 40 milionë 4uro në vitin 2019 (MBZHR 2020)”, thuhet në strategji.

Për të rritur eksportin eksportin e peshkut të përpunuar minisitria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural sheh të domosdoshme jo vetëm negocimin për rritjen e kuotave, por edhe shtimin e llojeve të tjera të peshkut të përpunuar, siç është filetimi i troftës vendase.

“Një element vendimtar për rritjen e eksporteve të peshkut të përpunuar është negocimi për rritjen e kuotave të peshkut si açuget dhe sardelet. Industria e përpunimit të peshkut po përdor vetëm pjesërisht kapacitetin e saj dhe përpunon kryesisht peshkun e importuar për llogari të kompanive të huaja. Kjo vlen edhe për llojet e tjera të peshqve detarë si skumbri ose të gjitha llojet e ngjashme me tonin. Mbështetja e prodhimit dhe përpunimit të molusqeve do të rrisë edhe eksportet. Shumë bivalvë dhe dekapodë apo lloje të tjera molusqesh janë produkte të shtrenjta në treg, gjë që do të reflektohej në rritjen e vlerës monetare të eksporteve shqiptare. Me miratimin e ZAA-ve, zona e kultivimit të peshkut detar mund të zgjerohet dhe eksportet e produkteve të peshkut të rriten. Rritja e akuakulturës së troftës dhe akoma më shumë përpunimi i troftës në formë filetimi do të rriste sasinë e eksportuar. Kthimi i akuakulturës së karkalecave në zonat bregdetare do të ishte një element thelbësor për rritjen e eksportit“, përcaktohet në strategji.

Tregu i BE-së përfaqëson kanalin kryesor tregtar për produktet e përpunuara të peshkut. Sipas të dhënave të ministrisë të Bujqësisë eksporti tregon një tendencë rritjeje të përgjithshme vjetore prej 13.51% ndërmjet vitit 2015 dhe 2019 duke arritur një vlerë prej gati 100 milionë euro në vitin 2019. Produktet e përpunuara nuk janë mjaft të larmishme dhe vlera e tyre e shtuar është e ulët. Mbi 70% e eksporteve janë açuget e përgatitura ose të konservuara. Produktet shtesë përfshijnë fileto peshku të kripur, sepje të ngrira, karkaleca deti të përgatitura, karkaleca deti të ngrira dhe karkaleca deti dhe ton të konservuar.

Kontributi i sektorit të peshkimit në ekonominë shqiptare është relativisht i ulët në masën e 0,79% të PBB-së (2019-2020), ku nuk përfshihet industria e përpunimit të peshkut. Kontributi i tij në punësimin total është gjithashtu i vogël, me një punësim total me kohë të plotë prej 9,552 personash në vitin 2019. Megjithatë, peshkimi luan një rol të rëndësishëm social-ekonomik për komunitetet bregdetare dhe zonat e largëta të brendshme për sa i përket gjenerimit të të ardhurave, punësimit dhe ushqimit, si dhe për punësimin e grave në fabrikat e përpunimit të peshkut. 90% e 5100 personave të punësuar në kompanitë e përpunimit të peshkut dhe në shërbimet ndihmëse janë gra./Monitor/