Rindërtimi i rezervave

Si duhen mbështetur bankat amerikane pas rënies së Bankës First Republic. Një rrugë drejt një sistemi më të sigurt është konsolidimi; një tjetër është kontributi i taksapaguesve në këtë sektor

Kur një bankë që ka pësuar humbje të thella, më në fund falimenton dhe depozituesit e saj shlyhen, dikush duhet të përballojë humbjet, shkruan The Economist.

Në rastin e Bankës First Republic, pjesa më e madhe e së cilës u ble nga Banka JPMorgan Chase, më 1 maj, Korporata Federale e Sigurimit të Depozitave (FDIC) mori përsipër barrën.

Ajo pritet të humbasë rreth 13 miliardë dollarë si rezultat i këtij falimentimi, që është dështimi i dytë më i madh i bankave me pakicë, në historinë e Amerikës. Megjithatë, klientët me llogari bankare që e kalojnë kufirin teorik prej 250,000 dollarësh të sigurimit të depozitave, kanë shpëtuar të padëmtuar, ashtu siç shpëtuan pas falimentimit të Bankës Silicon Valley (SVB), që nisi krizën bankare të Amerikës në mars.

Ndërhyrja për shpëtimin e plotë të depozituesve ishte e pashmangshme, duke qenë se, pas dështimit të SVB-së, politikëbërësit kishin premtuar se të gjitha depozitat e Amerikës, ishin të sigurta. Por është e habitshme që as premtimet e tyre dhe as 93 miliardë dollarë kredi emergjente jashtëzakonisht bujare nga Rezerva Federale, nuk mundën ta mbanin dot gjallë Bankën First Republic.

Edhe në kushte bujare, kreditë emergjente ishin një burim financimi më i shtrenjtë se depozitat që kishte humbur banka, ndërkohë që rritja e normave të interesit e kishte ulur vlerën e kredive dhe bonove të saj me normë fikse.

Pasi humbi 107 miliardë dollarë ose 90% të depozitave të pasiguruara, duke përjashtuar një injektim parash të minutës së fundit nga bankat e tjera, rregullatorët e Kalifornisë dolën në përfundimin se banka ishte bërë “strukturalisht jofitimprurëse”.

Shumë banka do të ishin në të njëjtën gjendje të vështirë nëse do të përballeshin me një ecuri të ngjashme. Sipas një vlerësimi, 1040 banka me një vlerë asetesh mbi 3.5 trilionë dollarë, do të falimentonin po të humbnin 90% të depozitave të tyre të pasiguruara.

Studiues të tjerë mendojnë se nëse bankat do të detyroheshin të llogarisnin efektin e normave më të larta të interesit në vlerën e aseteve të tyre, rreth gjysma do të binte nën nivelet minimale të kapitalit të fiksuar nga rregullatorët. Rënia e Bankës First Republic, pavarësisht përpjekjeve të furishme për ta shpëtuar, shpjegon pse më 2 maj, aksionet e bankave rajonale ranë me 5.5%.

Disa thonë se zgjidhja është që Rezerva Federale të ulë normën e interesit për kreditë e saj emergjente në një nivel më të ulët se norma bazë e interesit.

Megjithatë, Rezerva Federale ka thyer tashmë çdo pjesë të rregullit të vjetër (të përshkruar për herë të parë nga Walter Bagehot), sipas të cilit, në një krizë, Rezerva duhet t’u japë hua vetëm firmave të qëndrueshme financiarisht, kundrejt një kolaterali të mirë dhe me një normë interesi penaliteti (d.m.th., me një çmim të arsyeshëm ndaj normës bazë).

Sa më bujare të bëhen skemat e kreditimit, aq më i madh është subvencionimi i nënkuptuar për aksionerët ekzistues të bankave. Në vend që të marrin ndihma, ata duhet të jenë të parët në radhë për të përballuar humbjet.

Të tjerë duan që më shumë depozita të sigurohen në mënyrë eksplicite, diçka që vetë FDI-ja e bëri të njohur më 1 maj. Kjo mund të ndalojë tërheqjet e njëhershme masive të depozitave, por do të nxiste bankat e dëmtuara të luanin me fatin me synimin për t’u rimëkëmbur, duke ndërmarrë rreziqe më të mëdha me paratë e depozituesve.

Klientët e tyre, të mbrojtur nga forca e plotë e ligjit, nuk do të kundërshtonin.

Ajo që bankat kanë me të vërtetë nevojë, janë rezerva më të mëdha kapitali. Rregullatorët në Amerikë duhet të ndreqin urgjentisht rregullat që i lejojnë bankat e vogla të operojnë me rezerva të holla parash dhe duhet të përcaktojnë madhësinë e mungesës së kapitalit, duke vënë në provë të gjithë sistemin për rreziqet nga rritja e normave të interesit, një procedurë që tashmë është një normë në Europë.

Pastaj ata duhet të hartojnë një plan për të mbyllur boshllëkun.

Një rrugë drejt një sistemi më të sigurt është konsolidimi. Marrja nën kontroll e bankave që janë në dështim, nuk kërkon gjithmonë mbështetjen e taksapaguesve, sepse blerësit e interesuar, mund t’i shohin marrëdhëniet me klientët dhe rrjetet e degëve si të vlefshme.

Dështimi më i madh në histori i një banke me pakicë, ai i Washington Mutual në vitin 2008, u zgjidh nëpërmjet marrjes nën kontroll, pa pësuar humbje as FDI-ja dhe as depozituesit e pasiguruar. Blerësi, që ishte banka e fuqishme JPMorgan, më pas ngriti kapitalin në tregje.

Rritja e rezervave

Por ka të ngjarë të ketë më shumë dështime që kërkojnë mbylljen e një vrime. Qeveria duhet të krijojë marrëveshje nga të cilat tatimpaguesit mund të përfitojnë ndërsa sektori rimëkëmbet, për shembull, duke marrë aksione të kapitalit në sipërmarrje të përbashkëta me bankat blerëse.

Do të ishte shumë më mirë po të eliminoheshin aksionerët e sotëm dhe të sigurohej kapital i ri, se sa të mbështetësh institucione të falimentuara me subvencione nga dera e pasme./Përgatiti: Monitor/