Gazetarët!……

Na gjeti hall i math me jugosllavët, të cilët po na detyrojnë që të kthehemi përsëri e përsëri n’ato q’imagjinojnë dhe shkruajnë për Shqipërinë…

Dhe ku i gjejnë tërë ato që shkruajnë se!

Neve na besohet se disa redaktorë qeflinj të gazetave belgradeze ia shtrojnë mbrëmavet në tavernë dhe në tymin e afshit të Shlivovicës rrinë e mejtojnë artikuj për të shkruar.

“More, ç’të shkruajmë?”, thonë midis tyre. “Qarku i shkrimeve është fort i ngushtë, se Gjenerali Zhivkoviç nuk i pëlqen që të shkruajmë ashtu si mendojmë…”

“Koha po kalon me të pirë”, thotë tjetri, “dhe duhet të gjejmë dishka të shkruajmë për të mbushur gazetën, se ndryshe na pritet lepa”.

E vrasin, pra, mëndjen, i kthejnë trutë rrotull e vërdallë dhe s’gjejnë për të shkrojtur e Zyra e Shtypit jugosllav është e mbyllur me kohë.

“Hajde, more brate”, thotë më në fund njëri prej tyre, “gostitni një herë me radhë që të gjithë dhe unë t’u jap disa lajme që t’a nxirrni gazetën jo vetëm një herë në ditë, por edhe disa herë që të duani!”

“Vërtet, more vërtet?”, bërtasin që të gjithë të tjerët.

“Gostitni dhe do të shihni”, përgjigjet informanti i ndritur, që ndodhej t’ish redaktor i një gazeta të njohur të Belgradit për politikën e saj me shumë faza politike.

Dhe Shlivovica po vjen rrotull e rrotull; rrotull e rrotull po vinte mëndja e dëgjonjësve.

“Shihni…”, u thotë informanti politik, “mblidhuni e dëgjoni -hëk- me kujdes ç’t’ju -hëk- them…Sot në mëngjes kur po -hëk- vinja në Zyrën e Shtypit- hëk- u poqa me një ushtar që vinte nga- hëk- Debar, dhe më thotë- hëk- se në Shqipëri po bëhen ngatresa të mëdha- hëk- të cilat ay dhe shokët e tij i panë që nga maja e malit. Se, si e dini or- hëk- shokë, majat e maleve i kemi ne në kufirin dhe Arnautët- hëk- djalli i marrtë kanë vetëm fushat.

“Jeç, jeç”, thirri një tjetër, “ajo është e vërtetë dhe këtë tradhti na e punoj Nikolla Pashiçi, i cili- hëk- ua la Arnautekëve, të panafakë dhe malet i mbajti për ne…E ç’t’i bëjmë malet ne?

“”Hajde, mor budallë”, i përgjigjet një tjetër, “Pashiçi dinte se ç’bënte; ay u a la malet q’ashtu të shëkojmë q’andej fushat që i mbetnë Shqipërisë!”…

“Zhivelli, zhivelli”, thirrnë me një zë të tjerët dhe që të gjithë porositnë edhe nga një herë.

Kur mbaruan dollitë enthusiastike, folësi i politikës u-detyrua të marrë prapë fjalën.

“Oh! po; eh, pra Arnauckët- ose- hëk- pa dal pak, ku e kisha fjalën?”…

“Na thoshe”, e kujtoj një nga ata q’ishin më esëll, “që një ushtar i ynë…”

“Ah! po; dal t’ju them unë tani: ushtari- hëk- më tregonte që po bëhen ngatresa të mëdha në –hëk- Shqipëri; njerës po vriten, shtëpi po vidhen, udhëtarë po grabiten- hëk- fiset po ngrihen- hëk- midis tyre dhe Adriatiku- hëk- po thahet dhe po bëhet urë midis- hëk- Shqipërisë dhe Italis…”

Dëgjonjësit dalldisnë krejt nga këto informata dhe një heshtje e thellë mbretëroj.

“Ah, more”, thirri një prej tyre, “a nuk e kam parashëkuar që me kohë, si gazetar i madh dhe i fortë që jam, se Italia dhe Shqipëria do të gjenin një mënyrë më praktike për afrimin e tyre? Ja, pra, shëkoni tani që po thajnë edhe Adriatikun…Po ku të më dëgjojë qeveria mua!

“Mirë, mirë”, tha ay q’ish më esëll nga të tjerët tue iu drejtue njeriut të politikës, “po ti nuk i kallzove zyrës së shtypit këto?”

“Po more, po, ja kallzova- hëk- të gjitha dhe Drejtori- hëk- që na mban pa lajme e marrtë dreqi- më tha: informatat ndofta janë të vërteta, mbasi kjo zyra ime e madhe nuk ka edhe një vërtetim zyrtar; por ti ec e bëj një artikull të mirë e të shëndoshë tue kallzue se gjëndja e Shqipërisë s’është hiç e mirë, me një fjalë, ti trego që Shqipëria është në një gjëndje anormale, pastaj qeveria e di vetë…Po ta dojë puna e përgënjeshtron, se ndryshe…”

“ E kuptuam, e kuptuam!”, thirrnë dëgjonjësit dhe nxuarrnë stilografët e tyre që të shkruajnë lajmet e funtme të ditës.

Të nesërmen, gazetat e Belgradit buçasin me lajme që ndezin gjakun e popullit.

***

Shkojnë disa ditë.

Drejtori i gazetës, që merret kryesisht me politikë, thërret redaktorin që i dha lajmet mbi Shqipërinë.

“Lajmet që na dhe këtë herë”, i tha, “na pëlqyen fort, dhe muarrmë mjaft falenderime për botimin e tyre. Tani yrysh rri poshtë dhe na bëj kryeartikull, në të cilin të nxjerrësh në shesh konkluzionet që dalin nga ato lajme.”

“Mirë, zotni”, u përgjegj redaktori, që ishte esëll tani, “por unë ato lajme i krijova kur isha i pirë…”

“Ç’ka të bëjë”, iu përgjegj Drejtori, “lajmet zunë vend, nga çdo burim që duallnë, dhe tani këndonjësit e gazetës s’onë presin konkluzionet e lajmeve; hajde, pra, merr kalemin dhe shkroje kryeartikullin.”

Dhe kështu dolli në dritë kryeartikulli i gazetës që merret kryesisht me politikë, i bazuar në lajmet që solli ushtari që pa nga malet e Dibrës ngatresat që ngjisnin në fushat e Shqipërisë dhe të cilat mbaruan në tharjen e Adriatikut dhe në bashkimin tokësor midis Shqipërisë dhe Italisë.

Rroftë, pra, gazetaria!

/“Ora”, 18 dhjetor 1929/