Alarm në Australi, rusët duan një bazë të rëndësishme indoneziane

Një raport i industrisë së mbrojtjes që pretendon se Rusia ka kërkuar një bazë të përhershme për avionët e saj ushtarakë në Papuan e largët indoneziane, praktikisht në portën veriore të Australisë, ka shkaktuar një stuhi në Canberra. Por sensacioni i vërtetë në Indonezi ishte kaosi që u përhap për shkak të këtij lajmi në mes të fushatës zgjedhore australiane.

Ekspertët e politikës së jashtme dhe të sigurisë janë shumë skeptikë nëse Jakarta do ta pranonte ndonjëherë një kërkesë të tillë ruse. Për më tepër, përpjekje të tilla nuk janë asgjë e re. Moska është përpjekur të sigurojë akses të përhershëm në Aeroportin Biak në Papua për gati gjysmë shekulli, por nuk ka pasur kurrë sukses.

Indonezia respekton në mënyrë strikte parimin e mosangazhimit në politikën e saj. Asnjë fuqi e huaj nuk ka një bazë ushtarake ose qasje të përhershme në objektet ushtarake në territorin e saj, dhe një pozicion i tillë garantohet nga kushtetuta e vendit. “Mundësia që Indonezia ta pranojë kërkesën ruse është shumë e vogël, pothuajse inekzistente”, thotë Rahman Yaacob, një ekspert i mbrojtjes në Institutin Lowy. “Politika e jashtme indoneziane bazohet në mosangazhim.”

Gatra Priyandita e Institutit Australian të Politikave Strategjike është dakord: “Çdo miratim i një baze ushtarake për një fuqi të huaj do të ishte në kundërshtim me parimet themelore të politikës indoneziane”.

Pse Biak?
Megjithatë, ideja e një pranie ushtarake ruse në Biak po tërheq vëmendjen. Indonezia, një arkipelag i gjerë, lidh strategjikisht Azinë Juglindore dhe Paqësorin, dhe Baza Ajrore Biak është vetëm 1,300 kilometra nga Darwini, ku ndodhet një bazë e madhe ushtarake amerikane.

Këtë javë, Rusia vazhdoi presionin e saj diplomatik. Presidenti Prabowo Subianto priti në Jakarta Zv/Kryeministrin e Parë rus Denis Manturov, me të cilin diskutoi për tregtinë e lirë dhe festimin e 75 vjetorit të marrëdhënieve diplomatike. Matthew Sussex, një analist në Universitetin Kombëtar Australian, thekson se Putini dëshiron ta pozicionojë Rusinë si një “fuqi euro-paqësore”.

“Për Rusinë, një bazë në Biak do të thoshte një fortesë strategjike për aktivitete inteligjence, kryesisht kundër bazave amerikane si Guami, dhe më pas drejt vendeve të rëndësishme në Territorin Verior të Australisë dhe Oqeanin Indian”, thotë Sussex.

Afërsia e Biakut me Filipinet, një aleat i ngushtë i SHBA-së, rrit më tej rëndësinë e saj gjeostrategjike.

Një arsye tjetër për interesin rus mund të jetë një projekt hapësinor në të ardhmen. Indonezia po planifikon të ndërtojë një qendër lëshimi raketash në hapësirë ​​në Biak dhe Rusia dëshiron të marrë pjesë në këtë projekt, thotë Yaacob. Baza ajrore aktualisht është e pajisur në mënyrë modeste, por mund të përdoret për lançimin e satelitëve në orbitë të ulët dhe për zbulim afatgjatë me dronë.

“Negociatat janë shumë të ngadalta. Indonezia ndoshta po përdor taktika vonese për të shmangur një refuzim të plotë”, shpjegon Yaacob.

Ndryshimet në rendin global
Koha e paraqitjes së Rusisë nuk është rastësi. Ndërsa administrata e Donald Trump po prish rendin ndërkombëtar të pasluftës, po i hapet hapësirë ​​Rusisë për të forcuar lidhjet me Azinë Juglindore. Vitin e kaluar, Indonezia dhe Rusia zhvilluan stërvitjet e tyre të para të përbashkëta detare dhe Presidenti Prabowo vizitoi Moskën në tetor. Në shkurt, Sergej Shoigu, sekretari i Këshillit të Sigurisë Ruse, vizitoi Jakartën me qëllim thellimin e bashkëpunimit në mbrojtje.

Ndërkohë, Indonezia iu bashkua grupit BRICS, në të cilin Rusia është një nga themelueset. Tregtia midis dy vendeve është rritur me 80% gjatë pesë viteve të fundit, duke arritur në 4.3 miliardë dollarë në vitin 2024. Megjithatë, vendi i katërt më i populluar në botë dhe ekonomia më e madhe e rajonit është larg të qenit një satelit i Rusisë.

Disa besojnë se Rusia mund të nxirrte vetëm lëshime të kufizuara, siç është përdorimi i përkohshëm i Biakut, i cili iu lejua në vitin 2017 vetëm për disa ditë. Në një kohë kur Prabowo po përballet me sfida të brendshme, një ekonomi të dobët dhe kritika për ligjin e ri ushtarak, çdo lëshim ndaj Moskës do të ishte politikisht i rrezikshëm.

Nëse do të miratohej një bazë e përhershme, do të ishte një precedent historik. Por pyetja mbetet: pse Putini po përpiqet ta arrijë këtë qëllim tani?

“Mendoj se është një provë, për të parë se sa larg do të jetë e gatshme të shkojë Jakarta”, thotë Sussex. “Dhe ndërsa SHBA-të tërhiqen, krijohet një hapësirë ​​që dikush duhet ta mbushë.”

Strategjia më e gjerë e Rusisë
Indonezia nuk është i vetmi objektiv i ambicieve ruse në rajon. Midis viteve 2004 dhe 2023, Rusia ishte eksportuesi më i madh i armëve në Azinë Juglindore, me një të katërtën e vlerës totale të tregut. Edhe pse kjo pjesë tani është më e vogël, Rusia, e cila drejton një ekonomi lufte, do të kërkojë tregje të reja nëse konflikti në Ukrainë përfundon.

“Fabrikat që tani prodhojnë armë do ta kenë të vështirë të kalojnë në prodhimin e lavatriçeve”, thotë Sussex. “Vendet aziatike, me shumë para dhe sfida të mëdha sigurie, do të jenë tregje logjike.”

Në Myanmarin e shkatërruar nga lufta civile, Rusia është një partner kyç i juntës, duke i dhuruar së fundmi Moskës gjashtë elefantë në të njëjtën kohë me mbërritjen e avionëve të rinj luftarakë rusë.

Rusia dhe Mianmari nënshkruan gjithashtu një marrëveshje për të ndërtuar një central të vogël bërthamor, duke vazhduar modelin me të cilin Moska ka ndërtuar tashmë varësi afatgjata, për shembull në Turqi dhe Afrikë. “Është një taktikë e vjetër ruse,” thotë redaktori i British Calibre Defence, Sam Cranny Evans.

“Kështu ndërton Rusia lidhje dhe varësi afatgjata!”

Edhe nëse përpjekja e Biakut dështon, Putini tashmë e ka minuar ndjenjën e sigurisë midis aleatëve të Amerikës në rajon. “Putini shpesh quhet një strateg mjeshtër,” thotë Sussex duke përfunduar:

“Por, aftësia e tij e vërtetë qëndron tek taktika, në shfrytëzimin e mundësive dhe në krijimin e përshtypjes së një strategjie më të gjerë”.