Angela Merkel para Komisionit Hetimor për Afganistanin
Ish-Kancelarja e Gjermanisë dhe dy ministrat e saj kanë marrë mbi vete përgjegjësi politike kur talibanët pushtuan Kabulin në vitin 2021 dhe e futën vendin në kaos. Tani do merren në pyetje si dëshmitarë!
Politikania më e njohur gjermane do shfaqet si dëshmitarja e fundit para Komisionit Hetimor në Bundestag për Afganistanin. Ish-Kancelarja Angela Merkel në fillim të muajit dhjetor do të sqaroj pse qeveria e saj në gushtin e vitit 2021 ishte e habitur me marrjen e pushtetit të shpejtë nga ana e talibanëve dhe pse evakuimi i shtetasve gjermanë dhe afganëve lokal bashkëpunëtorë pjesërisht ka shkuar në mënyrë kaotike.
Para ish-kancelares do të merren në pyetje dy anëtarët e qeverisë së saj, ministri i Punëve të Jashtme, Heiko Maas, dhe ministri i Zhvillimit, Gerd Müller. Socialdemokrati Maas nga PSD para hyrjes së radikalëve islamik në kryeqytet, Kabul, përjashtoi mundësinë e një skenari të këtij lloji.
Heiko Maas: “Kemi vlerësuar gabimisht situatën”
Më 16 gusht të vitit 2021, shefi i diplomacisë gjermane duhej ta pranonte: “Të gjithë ne, qeveria, shërbimet sekrete, bashkësia ndërkombëtare, kemi vlerësuar gabimisht situatën.”
Si mund të vinte tek kjo situatë, deri më tani asnjë dëshmitar para këtij Komisioni Hetimor nuk e ka sqaruar. Kjo vlenë edhe për Zyrtarin e lartë ministrisë së Jashtme, që Afganistanin e la pak para debaklit përfundimtar.
“As nuk e kam menduar se kjo do të ndodhë aq shpejtë,” tha ai gjatë dëshmisë në tetorin e vitit 2022, ekspert të cilin Maas e dërgoi në Afganistan. Por, edhe në atë kohë ai gjithashtu shtoi: “Situata e sigurisë është përkeqësuar në kontinuitet.”
Këtë deklaratë deputeti i SPD në Komisionin Hetimor, Jörg Nürnberger, e ka dëgjuar nga shumë dëshmitarë. Megjithatë, shumë herë është folur për paralajmërimet e shërbimeve të huaja sekrete për përparimet e shpejta të talibanëve.
Qeveria ka besuar për vlerësimin e gabuar të BND
Por këto informata nuk i janë transmetuar drejtëpërdrejtë qeverisë, sqaron Nürnberger për DW. Shërbimi sekret federal, BND, është i ngarkuar për mbledhjen e informacioneve nga jashtë shtetit, është e qartë se ndryshe e ka vlerësuar situatën. Të gjitha informacionet janë bashkuar në ministrinë e Punëve të Jashtme. “Në fund janë mbështetur në vlerësimin e BND, sipas së cilës, ende nuk pritej marrja e shpejtë e pushtetit nga ana e talibanëve.”
Deriu tek vlerësim fatal, sipas Nürnberger, ka ardhur në të gjitha burimet e qeverisë që ishin përfshirë në misionin në Afganistan. Kështu edhe ministria e Zhvillimit, nën udhëheqjen e anëtarit të CSU, Gerd Müller, që në gushtin e vitit 2021 është konsideruar se mund të qëndroj më gjatë në terren. “Në përputhje me këtë, janë përpjekur që sa më shumë të mbajnë bashkëpunëtorët lokalë në vend,” thekson Nürnberger.
“Kancelarja vërtetë ka bërë përpjekje”
Rolin e Angela Merekel e ka të diferencuar! Në bazë të dokumenteve nuk shihet se kancelarja e asaj kohe kishte rol në koordinim ose udhëheqje. Nuk është konfirmuar ndikimi i saj direkt. Megjithatë, Nürnberger thekson se ajo është angazhuar për evakuim zemërgjërë të bashkëpunëtorëve afganë lokal. “Kancelarja vërtetë ka bërë përpjekje”
Më 5 dhjetor, Jörg Nürnberger dhe anëtarët tjerë të Komisionit Hetimor për Afganistanin do kenë rastin që ta marrin në pyetje Merkelin. Për tu përgatitur, mund të lexojnë edhe disa faqe nga kujtimet e sapobulikuara me titull “Freiheit” /Lexo shqip: Liria/. Në autobiografinë e saj, Merkel shkruan se më 13 gusht 2021, dy ditë para fitores përfundimtare të talibanëve, ministrja e Mbrojtjes, Annegret Kramp Karrenbauer, me telefon e ka informuar se situata në Kabul po përkeqësohet.
Dritë jeshile për evakuuim
Ish-Kancelarja gjermane përshkruan më tej se si ka reaguar në situatën dramatike: “Mëngjesin e ardhshëm i kam dhënë dritë jeshile Annegret Kramp Karrenbauer, në një konferencë telefonike me ministrat tjerë përgjegjës, që në detaje të përgatitin operacionin e evakuuimit.”
Fotot e mijëra njerëzve të dëshpruar që po bënin përpjekje të ikin nga talibanët bënë xhiron e botës. Për këtë, me siguri se do ti rikujtohet Merkelit gjatë marrjes në pyetje nga Komisionit Hetimor për Afganistanin./DW/
