Banka e Shqipërisë, konsumatorët po e ndiejnë dukshëm rritjen e çmimeve

Që nga muaji tetor, konsumatorët po e ndjejnë barrën e shtuar në buxhetet e tyre nga rritja e çmimeve. Indeksi i besimit konsumator, që matet nga Banka e Shqipërisë, u drejtohet individëve ndër të tjera edhe me pyetjen: “Si mendoni se kanë ndryshuar çmimet gjatë 12 muajve të fundit?”: janë rritur shumë, janë rritur në mënyrë të moderuar, janë rritur pak, pothuajse të pandryshuara, janë ulur?.

Duke filluar që nga tetori, balanca e përgjigjeve tregon se konsumatorët gjithnjë e më shumë po e ndjejnë dukshëm rritjen e çmimeve katër muajt e fundit. (shiko grafikun: Çmimet gjatë dymbëdhjetë muajve të fundit, maj 2016-janar 2022).

E.H bleu një ditë më parë mollë. portokaj, speca, brokoli, sallatë (sasi të vogla për secilën) që kushtuan rreth 900 lekë. Vetëm pak javë më parë, për të njëjtën sasi produktesh ajo shpenzonte gjysmën e kësaj shume.

Balanca e përgjigjeve në janar ishte 25 (e rregulluar sezonalisht), që do të thotë që 25% më shumë konsumatorë mendojnë që çmimet janë rritur se ata që mendojnë se janë ulur. Treguesi është rritur ndjeshëm, në raport me shtatorin kush ishte vetëm 0.57 dhe është më i larti që nga maji 2016, kur Banka e Shqipërisë ka filluar të raportojë të dhënat (shiko grafikun në fund).

Në muajt e fundit të vitit 2021 dhe fillim të 2022, familjet shqiptare pothuajse çdo produkt po e blejnë më shtrenjtë. Në dhjetor, inflacioni, që mat ndryshimin e çmimeve të një shporte bazë mallrash, arriti në nivelin më të lartë të dekadës prej 3.7%, që do të thotë që çmimet e produkteve që konsumon një familje në një muaj janë mesatarisht 3.7% më shtrenjtë. Nga fillimi i shkurtit, çmimet e karburanteve u rritën sërish edhe me 8 lekë për litër, duke arritur nivele rekord, teksa po i afrohen 200 lekëve për litër.

Sipas Bankës së Shqipërisë, Treguesi i besimit konsumator (TBK), i cili një ndër komponentët ka ecurinë e çmimeve, shënoi rënie me 0.7 pikë përqindje në muajin janar. Kjo rënie përkeqësoi pozicionin e tij krahasuar edhe me mesataren e vet afatgjatë . Treguesi pasqyroi vlerësimin më negativ të konsumatorëve lidhur me blerjet në shuma të mëdha si dhe pritjet për situatën e tyre financiare në të ardhmen.

Pyetjes: “Duke pasur parasysh situatën e përgjithshme ekonomike, a mendoni se tani është koha më e mirë për të bërë blerje në shuma të mëdha (si për shembull, mobilie, elektro-shtëpiake etj.)?”, pjesa më e madhe e të anketuarve i përgjigjen që nuk ka mundësi (balanca negative në janar 2022 ishte -68.7, nga 65 që ishte mesatarja e vitit 2021).

Sipas anketës së buxhetit të familjes të INSTAT, një familje mesatare në vend me 3.6 persona shpenzonte në muaj 83.5 mijë lekë (e dhëna për vitin 2020), nga të cilat rreth 42% shkojnë për ushqime e pije joalkoolike./Monitor/