BBC: Ekonomia dhe Korrupsioni, arsyet kryesore që të rinjtë largohen nga Shqipëria

BBC ka prova që bandat shqiptare të drogës po përdorin kampet e emigrantëve në Francën veriore si një terren rekrutimi, duke ofruar pagesën e kalimit të atyre që janë përgatitur për të punuar në industrinë e drogës në Mbretërinë e Bashkuar pas mbërritjes.

Shqiptarët përbëjnë pothuajse një të tretën e 39.000 njerëzve që kanë mbërritur me varka të vogla deri më tani këtë vit, sipas shifrave të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar. Zyrtarët e lartë të policisë dhe emigracionit në të dy anët e Kanalit janë të shqetësuar nga rritja e rolit të ndërmjetësve shqiptarë në lehtësimin e kalimeve.

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama ka akuzuar Britaninë e Madhe se i ka dhënë të drejtën bashkëqytetarëve të tij për të justifikuar “politikat e dështuara” të saj për kufijtë dhe migracionin.

BBC ka parë sesi qytetet pranë kryeqytetit shqiptar, Tiranë, kanë mbetur thuajse bosh dhe sa shumë të rinj shqiptarë po joshen drejt bregdetit francez. Në qytetin francez të Dunkirkut këtë verë, dëshmitarët okularë thonë se shqiptarët pushtuan një pjesë të kampit kryesor të emigrantëve atje.

Dhe hotelet e vogla përreth stacionit, si Hotel Bretagne dhe Le Lion d’Or, janë krijuar tashmë poste për emigrantët shqiptarë: dyert e tyre të mbyllura, pa personel në sy, një numër telefoni 24-orësh i fiksuar në xham.

Këto janë disa nga vendet ku ndërmjetësit shqiptarë presin klientët, duke vepruar si një lidhje kritike me kalimet e vogla të varkave të dominuara nga rrjetet irakiane-kurde.

“Në Francë ka njerëz që të presin,” më tha një shqiptar, pasi arriti në Britaninë e Madhe me një varkë të vogël këtë verë. “Të gjithë në botë e dinë se ku të shkojnë, nëse doni të shkoni në Angli”.

Nga rruga jashtë stacionit të Dunkirk, ne shohim Kevinin në dritaren e dhomës së tij të katit të dytë në Le Lion d’Or, teksa pi një cigare. Një ardhje e re nga Shqipëria, 20 vjeç, plot energji për udhëtimin në vazhdim. Pas vetëm disa ditësh këtu, ai tashmë ka gjetur dikë që të organizojë kalimin e tij dhe pret thirrjen për t’u larguar.

“Moti nuk është i mirë,” thotë ai. “Duhet të presim ndoshta edhe dy ditë të tjera”.

Për shtetasit shqiptarë si Kevini, arritja në Francën veriore është e lehtë; ata kanë të drejtë të hyjnë në BE si turistë deri në tre muaj pa vizë. Shumica mbërrijnë me autobus ose makinë, të nxitur nga reklamat në mediat sociale që premtojnë ndihmë nga ndërmjetësit në terren në Bruksel, Paris, Calais ose Dunkirk.

Duke u paraqitur si një emigrant shqiptar, ne kontaktuam dy kontrabandistë që reklamonin klientë në platformën e shpërndarjes së videove, TikTok. Të dy u përgjigjën brenda gjysmë ore, me opsione për të paguar në Francë ose në Angli, dhe udhëzime për të shkuar në Belgjikë ose Francë, ku do të vinte kontakti. Mesazhi i të dyve ishte: “Është e lehtë”.

“Të afrohen ndërmjetësit dhe ti shkon me ofertën më të lirë”, më tha Eraldo Harkicaj, një gazetar shqiptar. Eraldo së fundmi ishte infiltruar si emigrant për TV Top Channel të Shqipërisë. Ai tha se shumica e ndërmjetësve shqiptarë qëndruan larg kampit kryesor të emigrantëve në Dunkirk, ku kontrollin e kanë rrjetet kurde dhe të tjera.

“Kur ishim brenda kampit, kuptuam se shqiptarët nuk kishin asnjë pushtet të vërtetë. Gjithçka drejtohej nga kurdët,” më tha Eraldo. “I gjithë organizimi në kamp dhe transportimi i njerëzve drejt Anglisë është bërë nga kurdët”.

Një zyrtar i lartë francez, i fokusuar në këtë fushë, konfirmoi se shqiptarët aktualisht po luajnë rolin e ndërmjetësve, duke lidhur emigrantët shqiptarë me bandat e kontrabandës irakiano-kurde.

Duke folur pa u regjistruar, ai tha se rrjetet kurdo-irakiane drejtojnë aktualisht 80% të operacioneve me varka të vogla, por se autoritetet franceze janë të shqetësuara për mundësinë që shtetasit shqiptarë të krijojnë operacionet e tyre të pavarura, me rrezikun e konfliktit të dhunshëm midis grupeve.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar thotë se 12.000 shqiptarë kanë mbërritur me varka të vogla këtë vit, pothuajse të gjithë të rinj që udhëtojnë vetëm. Në Shqipëri, disa zona rreth kryeqytetit Tiranë po thahen nga njerëzit.

Laknasi shtrihet në rrugën e fluturimit nga Shqipëria në Francë. Avionët e pasagjerëve zmadhojnë qytetin e qetë dhe të zbrazët: mbi xhaminë e tij të vogël të përshtatur nga blloqe gjysmë të ndërtuara dhe shtëpi të mbyllura; mbi kafenenë e saj të shkretë. Dyqanxhitë mblidhen në rrugën e qetë për t’u ankuar se biznesi i tyre është i paqëndrueshëm.

Disa lopë mërmërisin në bar pranë rrugës kryesore.

“Janë gjithçka që më kanë mbetur,” thotë pronari i tyre. Fëmijët e mi kanë shkuar në Angli”.

Banorët këtu thonë se 70% e popullsisë vendase tashmë është larguar për në Mbretërinë e Bashkuar. Dhe largimet nuk kanë të ndalur.

Ka shumë vende si Laknasi në Shqipëri tani.

Mundësia ekonomike mbetet shtysa kryesor. Korrupsioni është një problem sistemik dhe Eurostati tregon se nga viti 2018 të ardhurat mesatare të familjeve në Shqipëri (1,997 €; 1,744 £), janë shumë të ulëta krahasuar me Mbretërinë e Bashkuar, ku janë 10 herë më të larta (21,464 €).

Djali i Majlindës u nis për në Britani të Madhe një muaj më parë, me 3-4 shokë të lagjes. Majlinda nuk është emri i saj i vërtetë, ajo ka kërkuar që të mos e publikojmë identitetin e saj. Ajo tha se djali i saj arriti në Dunkirk, por më pas u bllokua pa para për të paguar për një kalim.

“E kishte shumë të vështirë të hipte në varkë”, tha ajo. “Unë u detyrova të përfshija kushëririn tim të dytë, i cili hyri si garant në Angli. Ai ka një vizë britanike dhe ka qenë atje për 20 vjet.” Ajo tha se kushëriri i ka dërguar një foto të djalit të saj kontrabandistëve, për ta identifikuar atë. Kur kalimi përfundoi, kontrabandistët i dërguan një foto të dytë të djalit të saj kushëririt, për të provuar se ai kishte arritur në tokën britanike.

Edhe për ata që nuk kanë para për të paguar paraprakisht, ka mënyra për të kaluar.

Një shqiptar, i cili arriti në Britaninë e Madhe me një varkë të vogël disa muaj më parë, na tha se skautët e bandave shqiptare të drogës vepronin brenda kampit të Dunkirk. Ai ra dakord për një intervistë personalisht në Londër, me kusht që ne të mos e identifikonim në asnjë mënyrë. Ai përshkroi se iu afruan “katër ose pesë herë” rekrutuesit. “Ata ofruan shumë gjëra – që do të paguanin për udhëtimin, se do të kishte një punë për mua në Mbretërinë e Bashkuar, por unë nuk isha i interesuar,” tha ai.

Ai vlerëson se shumica e të rinjve që takoi në kampin e Dunkirk kishin planifikuar të punonin në rrjetet shqiptare të kanabisit dhe kokainës në Mbretërinë e Bashkuar.

Asnjë agjenci qeveritare apo zyrtar i imigracionit nuk e ka konfirmuar këtë vlerësim. Por një ish-migrant shqiptar, i cili punonte ilegalisht në Britaninë e Madhe për një dekadë, na tha se gjysma e stafit emigrant në kantierin e tij ishte joshur nga bandat e drogës që ofronin paga më të larta.

Zëvendësdrejtori në Agjencinë Kombëtare të Krimit, Andrea Wilson, thotë se tregu i drogës kriminale në Mbretërinë e Bashkuar është një tërheqje e rëndësishme për njerëzit që do të vijnë. “Kemi parë raste të trafikimit, raste kur njerëzit janë me borxhe”, më tha ajo. “Ata kanë ardhur për të shlyer koston e udhëtimit të tyre në Mbretërinë e Bashkuar. Ata janë viktima të trafikimit, dhe ne e marrim skllavërinë moderne shumë seriozisht.”

Por ka pak strukturë të organizuar për vetë rrjetet e kontrabandës së njerëzve, tha ajo. “Ndërsa te droga apo armët e zjarrit ju shihni një strukturë hierarkike me një gjilpërë në krye, në migrimin e organizuar, ne shohim shoqëri të ngushta, rrjete të lirshme ku individët vihen në kontakt përmes mediave sociale – gjë që e bën atë shumë sfidues”.

Shqipëria ka pranuar të ripranojë me shpejtësi shtetasit të cilëve u refuzohet e drejta për të qëndruar në Mbretërinë e Bashkuar dhe ka dërguar staf për të ndihmuar policinë kufitare britanike.

Por kryeministri i vendit, Edi Rama, më tha se rrjetet që operonin në Francën veriore ishin të natyrës ndërkombëtare dhe se kishte një kufi për atë që qeveria e tij mund të bënte për t’i trajtuar ato. “Kanali nuk është gjeografikisht dhe politikisht nën përgjegjësinë e qeverisë shqiptare”, tha ai. “Vendet e origjinës nuk duhet të thirren në momentin që problemi është në gazeta. Është shumë e lehtë të jesh kryeministër britanik dhe të dalësh në TV dhe të tregosh muskujt dhe tregosh Shqipërinë dhe shqiptarët.”

Rrjetet shqiptare të kontrabandës me njerëz kanë ekzistuar në Francë shumë kohë përpara se të fillonin kalimet me varka të vogla. Për dekada, ndërmjetësit shqiptarë në Francë dhe Belgjikë i fshehën bashkatdhetarët e tyre brenda kamionëve të nisur për në Mbretërinë e Bashkuar.

Investimi masiv i Mbretërisë së Bashkuar dhe Francës në forcimin e sigurisë në portet e trageteve e ka bërë atë rrugë më të vështirë dhe më të shtrenjtë.

Kalimet me varka kushtojnë më pak se gjysma e çmimit të kalimit me një kamion dhe mediat sociale janë plot me dëshmi nga ata që e kalojnë atë. Çdo ardhje e re frymëzon një tjetër për të filluar. Majlinda ka dëgjuar për djalin e saj në Britani të Madhe. Ai është jashtë paraburgimit dhe jeton në një hotel.

“Ai u largua për një jetë më të mirë”, tha ajo. “Por ka sakrifica. Ne jemi në borxh tani për të kthyer paratë që kemi marrë hua.”

Djali i vogël i Majlindës, 14 vjeç, tashmë po planifikon udhëtimin e tij.

Historia e vëllait të tij, me rrezikun dhe borxhin e tij, është shndërruar nga ujërat e Kanalit në një mundësi joshëse.

Çdo kalim i suksesshëm, një fije e padukshme që tërheq mendjen e shqiptarëve në atdhe./BBC/