BE: Duhet të heqim kufijtë për lëvizjen ushtarake dhe të vendosim një “Shengen Ushtarak”

Parlamenti Evropian ka bërë thirrje për forcimin e gatishmërisë ushtarake të vendeve të BE-së duke krijuar një të ashtuquajtur “Shengen Ushtarak” dhe duke aplikuar prokurimin e përbashkët të mbrojtjes. Në një raport mbi mobilitetin ushtarak, eurodeputetët bënë thirrje në një seancë plenare në Strasburg për heqjen e kufijve të brendshëm në BE për lëvizjen e njësive dhe pajisjeve ushtarake, të modeluar sipas zonës civile të Shengenit që u lejon qytetarëve të BE-së të lëvizin lirisht midis shteteve anëtare.

Ata gjithashtu mbështetën modernizimin e hekurudhave, rrugëve, tuneleve dhe urave për të lehtësuar lëvizjen e njësive ushtarake evropiane, veçanërisht përgjatë katër korridoreve të mobilitetit ushtarak të BE-së.

Lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka tërhequr edhe një herë vëmendjen ndaj mobilitetit ushtarak dhe nevojës urgjente për të lehtësuar lëvizjen e shpejtë ndërkufitare të trupave, pajisjeve dhe aseteve në të gjithë Evropën, pasi mobiliteti ushtarak është një faktor thelbësor në sigurinë dhe mbrojtjen e përbashkët evropiane, por edhe thelbësore për sigurinë e krahut lindor, në veçanti të shteteve baltike dhe Polonisë, thanë eurodeputetët.

Rezoluta e Parlamentit mirëpret propozimin e Komisionit për të rritur buxhetin për mobilitet ushtarak në buxhetin e ardhshëm afatgjatë në më shumë se 17 miliardë euro dhe u bën thirrje vendeve të BE-së të përmbahen nga ulja e këtij propozimi, siç bënë në buxhetin 2021-2027.

Modernizimi i 500 “pikave të nxehta” të infrastrukturës, siç janë urat ose tunelet, do të kërkojnë të paktën 100 miliardë euro, shtojnë ata, duke i bërë thirrje Komisionit të thjeshtojë procedurat për marrjen e fondeve për projektet me përdorim të dyfishtë, njoftoi Parlamenti Evropian.

Instrumenti për Lidhjen e Evropës, CEF, është instrumenti kryesor i financimit për mobilitetin ushtarak. Sipas kuadrit financiar shumëvjeçar 2021-2027, një buxhet prej rreth 1.7 miliardë eurosh është ndarë për të bashkëfinancuar infrastrukturën e transportit me përdorim të dyfishtë në kuadër të Instrumentit të Lidhjes së Evropës. Kjo është 75 për qind më pak se 6.5 miliardë eurot e propozuara fillimisht nga Komisioni, me mbështetjen e Parlamentit.

Eurodeputetët gjithashtu duan që BE të ndjekë shembullin e NATO-s dhe të sigurojë që trupat e reagimit të shpejtë të mund të kalojnë kufijtë e brendshëm të BE-së brenda tre ditësh në “kohë paqeje” dhe brenda 24 orëve në një situatë krize.

Konservatori letonez Roberts Zile nga ECR, bashkëraportues për rezolutën, theksoi se “mobiliteti ushtarak është bërë edhe më urgjente në dritën e luftës së Rusisë kundër Ukrainës” dhe se “nuk ka kohë për të humbur”.

Ndryshe, Rezoluta mbi mobilitetin ushtarak u miratua me 493 vota për, 127 kundër dhe 38 abstenime, dhe eurodeputetët në Komitetet e Transportit dhe Mbrojtjes tani do të fillojnë punën e tyre legjislative mbi paketën e mobilitetit ushtarak të paraqitur nga Komisioni Evropian në nëntor.

Në të njëjtën ditë, eurodeputetët miratuan raportin mbi Gatishmërinë Evropiane të Mbrojtjes 2030 me 425 vota pro, 120 kundër dhe 96 abstenime. Në raportin “Gatishmëria Evropiane e Mbrojtjes 2030: Vlerësimi i Nevojave”, eurodeputetët bënë propozime se si të hiqen pengesat për financimin e industrisë evropiane të mbrojtjes.

Parlamenti bën thirrje për mbështetje më të mirë për startup-et dhe ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, NVM, që përballen me vështirësi më të mëdha se ato në sektorë të tjerë në marrjen e kredive dhe financimit, veçanërisht për shkak të prokurimit publik të parregullt dhe vonesave të pagesave midis nënkontraktorëve, përjashtimit të aktiviteteve të mbrojtjes nga disa investitorë për arsye imazhi dhe aksesit të kufizuar në tregjet evropiane të kapitalit për asetet e mbrojtjes.

Eurodeputetët thonë se vendet e BE-së duhet të përshpejtojnë prokurimin e përbashkët të pajisjeve mbrojtëse për të shmangur fragmentimin e mëtejshëm të tregut, duke argumentuar se investimet e ardhshme duhet të japin përparësi bashkëpunimit, ndërveprimit dhe prokurimit të përbashkët, duke e bërë bashkëpunimin në nivel të BE-së rregullin brenda sektorit industrial të mbrojtjes evropiane.

Në këtë drejtim, ata theksuan nevojën për të përafruar planin e gatishmërisë së BE-së për vitin 2030 me objektivat specifike të përcaktuara në Strategjinë Industriale të Mbrojtjes Evropiane, EDIS,, në veçanti duke arritur të paktën 40 për qind prokurim të përbashkët deri në vitin 2030, të paktën 35 për qind të tregtisë së mbrojtjes brenda BE-së deri në vitin 2030 dhe të paktën 50 për qind të prokurimit të produkteve të mbrojtjes të prodhuara në BE deri në vitin 2030, si dhe 60 për qind deri në vitin 2035, thekso Parlamenti Evropian përmes një deklarate.