BE në udhëkryq, korporatat e mëdha për të ardhmen e klimës!

Një numër kompanish të mëdha evropiane po kërkojnë më shumë qartësi nga BE-ja mbi mbrojtjen e klimës dhe zbatim më të shpejtë të objektivave ekonomike.

Në një letër të hapur në fund të majit, rreth 150 kompani kërkuan uljen e emetimeve të gazrave serrë në Bashkimin Evropian me të paktën 90 për qind deri në vitin 2040.

Nënshkruesit argumentuan se një objektiv i fortë klimatik dhe dekarbonizimi i ekonomisë do të përmirësonin qëndrueshmërinë, sigurinë energjetike dhe konkurrueshmërinë.

Nënshkruesit janë anëtarë të Grupeve të Liderëve të Korporatave, të mbledhura nga Instituti për Lidership të Qëndrueshëm i Universitetit të Kembrixhit.

Letra iu drejtua Komisionit Evropian, përfaqësuesve të Parlamentit Evropiandhe krerëve të shteteve dhe qeverive të BE-së. Midis nënshkruesve janë korporata të mëdha, duke përfshirë SAP, Grupin Otto dhe Allianz.

Deri më sot, BE ka vendosur një objektiv për uljen e emetimeve të CO2me 55 për qind deri në vitin 2030 krahasuar me nivelet e vitit 1990 dhe arritjen e neutralitetit klimatik deri në vitin 2050. Një objektiv i përkohshëm detyrues për vitin 2040 ende nuk ekziston.

Gara në tregtinë globale dhe hezitimi i BE-së

Objektivat e qarta të përkohshëm mund t’u ofrojnë kompanive më shumë qartësi. Kjo sinjalizon edhe nëse Evropa vazhdon në rrugën e saj klimatike. Tani ka dyshime për këtë. Komisioni Evropian kohët e fundit ka rihapur disa drejtime për diskutim. Proceset duhet të thjeshtohen.

“Nëse kjo do të mbetet kështu apo nëse rregulloret e dakorduara më parë do të zbuten është aktualisht “e paparashikueshme”, thotë Manon Dufour. Kjo do t’i bënte investitorët të hezitonin, thotë drejtori i përgjithshëm i zyrës së një organizate ndërkombëtare në Bruksel EG3, e specializuar për diplomacinë ndërkombëtare të klimës.

Për Dufour, është e qartë: Pas thirrjes për ambicie më të mëdha klimatike qëndron shpresa se kjo do të rezultojë në një avantazh konkurrues për kompanitë nga BE-ja. Duke pasur parasysh investimet masive të gjelbra në Kinë, “tranzicioni teknologjik në Evropë nuk është më një projekt ekskluzivisht evropian”, por kjo duhet parë në kontekstin e konkurrencës globale.

“Në disa sektorë,Evropa mund ta ketë më të vështirë të ruajë avantazhin e saj konkurrues. Megjithatë, në të tjera, Evropa është shumë mirë e pozicionuar”, thotë Dufour.

Evropa është lidere në të gjitha fushat që lidhen me teknologjitë e rrjetit ose kabllove, si dhe në disa fusha të teknologjisë CCS, e cila blen dhe ruan CO2 nga impiantet industriale. “Evropa mund të përfitojë ende këtu”, beson Dufour.

Politika funksionon: më shumë kompani me objektiva klimatike

Nuk është rastësi që gjithnjë e më shumë kompani po i bëjnë thirrje BE-së të veprojë më me vendosmëri. Që kur BE miratoi Marrëveshjen e Gjelbër në vitin 2019, qindra miliarda euro janë investuar në teknologjinë dhe industrinë e gjelbër. Janë miratuar edhe rregullore të shumta për qëndrueshmëri në biznes. Që atëherë, ka pasur një ndryshim të thellë në qëndrimin e kompanive ndaj politikës klimatike në të gjithë Evropën.

Analiza nga organizata jofitimprurëse InfluenceMap me bazë në Mbretërinë e Bashkuar arrin në përfundimin: kjo politikë po tregon rezultate.

Sot, 23 për qind e kompanive në BE zbatojnë strategji që, sipas analizës, ndihmojnë në arritjen e qëllimeve klimatike. Në vitin 2019, kjo shifër ishte 3 për qind. Në të njëjtën kohë, pjesa e kompanive të klasifikuara si “të papranueshme nga klima” ra nga 34 për qind në 14 për qind.

Politika klimatike është në interesin e kompanive

Qëllimi i uljes së emetimeve me 90 për qind deri në vitin 2040, i kërkuar nga nënshkruesit e letrës së hapur, “do të na jepte një rrugë të qartë për të zgjeruar veprimet dhe investimet tona në kalimin në modele biznesi më të qëndrueshme dhe uljen e shpejtë të emetimeve tona”. Në fund të fundit, nënshkruesit pohojnë se rreziku klimatik është një rrezik ekonomik dhe financiar.

Sipas Raportit të Qëndrueshmërisë të firmës konsulente Deloitte, pothuajse të gjithë menaxherët e anketuar në Gjermani, 97 për qind e tyre, deklaruan që në vitin 2022 se kompania e tyre është prekur negativisht nga ndryshimet klimatike. 50 për qind thanë se biznesi i tyre është i lidhur drejtpërdrejt me ndryshimet klimatike.

Industria e rëndë

Pavarësisht kësaj, Agjencia Federale Gjermane e Mjedisit zbuloi në një studim të vitit 2021 se vetëm gjysma e kompanive gjermane DAX raportojnë mbi rreziqet ekonomike të krizës klimatike.

Sondazhi i fundit i Deloitte për vitin 2024 tregon se shumica e mbi 2.000 drejtuesve të anketuar nga 27 vende të botës i japin përparësi projekteve të qëndrueshmërisë në vendimmarrjen e tyre. 85 për qind e të anketuarve thanë se po rrisin investimet e tyre në këtë fushë, krahasuar me 75 për qind vitin e kaluar.

Megjithatë edhe ata që bëjnë thirrje për mbrojtje më pak ambicioze të klimës deri në vitin 2040 janë të zëshëm në Bruksel. Kjo përfshin, në veçanti, kompanitë në industrinë e rëndë evropiane, industrinë kimike gjermane, Konfederatën e Industrisë Gjermane, industrinë evropiane të çimentos dhe shqetësimet e naftës dhe gazit.

Transformimi i vonuar i ekonomisë jo vetëm që do të ndikojë në biznese, por do t’u kushtojë taksapaguesve shuma të mëdha parash në dëmet e shkaktuara nga kriza klimatike.

Një studim nga shkencëtarët në Institutin e Potsdamit për Kërkimin e Ndikimit të Klimës (PIK) tregon se edhe nëse emetimet e gazrave serrë do të reduktoheshin në mënyrë drastike që tani e tutje, të ardhurat globale për frymë do të binin me 19 përqind deri në vitin 2050.

Kjo është e barabartë me rreth 38 trilionë dollarë në vit, që është rreth gjashtë herë kostoja e vlerësuar e veprimit klimatik.

Shkëputja e rritjes ekonomike nga emetimet e CO2

Ndërkohë, rritja ekonomike po shkëputet nga emetimet e CO2 në të gjithë botën. Nga viti 2015 deri në vitin 2022, produkti i brendshëm bruto (PBB) global u rrit me 22 për qind, ndërsa emetimet u rritën vetëm me shtatë për qind.

Më shumë se 40 vende kanë rritur PBB-në e tyre duke ulur njëkohësisht emetimet, sipas një studimi të vitit 2025 nga OECD dhe Kombet e Bashkuara. Ky trend ka fituar vrull që nga vitet 1990.

Investimet në energji të pastër dhe të qëndrueshme tani janë dyfish më të larta se ato në lëndët djegëse fosile, duke ofruar zgjidhje të përballueshme për klimën, inovacion, vende pune dhe rritje ekonomike, thonë nënshkruesit e letrës.

Tregjet e energjisë së pastër janë rritur me shpejtësi, të nxitura fillimisht nga politikat dhe më pas nga kërkesa e tregut. Sot, siç thuhet në letër, 87 për qind e ekonomisë globale ka objektiva zero kur bëhet fjalë për emetimet e CO2.

Në të njëjtën kohë, qeveritë, rajonet, qytetet dhe kompanitë kanë marrë masa për të kufizuar emetimet e gazrave serrë.

Vrulli kur bëhet fjalë për mbrojtjen e klimës aktualisht po dobësohet. “Politikat e paqarta rrezikojnë të vonojnë investimet private dhe të ulin PBB-në me 0.75 për qind që në vitin 2030”, deklarojnë autorët.

Vitin e kaluar, Komisioni Evropian rekomandoi uljen e emetimeve të gazrave serrë me të paktën 90 për qind krahasuar me nivelet e vitit 1990. Propozimi përkatës legjislativ pritet të publikohet para pushimeve verore. Megjithatë, ai ende duhet të negociohet nga shtetet anëtare të BE-së dhe Parlamenti Evropian. Disa anëtarë të Parlamentit Evropian shprehën shqetësim se objektivi i propozuar mund të jetë shumë ambicioz. Një numër gjithnjë e në rritje i përfaqësuesve të ekonomisë padyshim i shohin gjërat ndryshe/DW/