Bie ndjeshëm besimi i bizneseve dhe konsumatorëve në ekonomi

Pas një përmirësimi të lehtë në tre muajt e parë të vitit, besimi që kanë individët dhe biznesi në ecurinë e ekonomisë ka shënuar një rënie të fortë në tremujorin e dytë të vitit. Besimi ra në gjithë sektorët e biznesit si industri, ndërtim, shërbime, tregti, ndërsa pritshmëritë nuk janë pozitive. Edhe individët dhanë vlerësim negativ për situatën e tyre financiare të pritshme, të ardhurat e shpenzimet dhe blerjet e mëdha.

Sipas Vrojtimit të Biznesit dhe Konsumatorëve, të publikuar nga Banka e Shqipërisë, Treguesi i ndjesisë ekonomike, TNE ra me 9.9 pikë gjatë tremujorit të dytë të vitit 2018. Dinamika e treguesit pasqyroi si rënien e besimit të biznesit, ashtu edhe atë të konsumatorëve. Megjithatë, niveli i TNE-së, prej rreth 106.6, vazhdon të qëndrojë mbi mesataren afatgjatë të tij.

Industria

Treguesi i besimit në sektorin e industrisë (TBI) ra me 3.7 pikë përqindje gjatë tremujorit të dytë të këtij viti. Me gjithë rënien e shënuar, TBI-ja vazhdon të qëndrojë rreth 6.2 pikë përqindje mbi mesataren historike të saj. Kjo dinamikë e treguesit reflektoi përkeqësimin e të tre balancave formuese të tij: prodhimit, me 8.2 pikë përqindje; kontratave porositëse, me 2.2 pikë përqindje; dhe, gjendjes së inventarëve, me 0.6 pikë përqindje. Rënie shënuan edhe balancat e tjera, si gjendja financiare, kontratat porositëse nga eksportet, si edhe pritjet për ecurinë e prodhimit dhe punësimit në tremujorin e ardhshëm. Gjithashtu, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve, ra si krahasuar me tremujorin e mëparshëm, me 1.1 pikë përqindje, ashtu edhe kundrejt të njëjtës periudhë të një viti më parë, me 0.4 pikë përqindje. Megjithatë, niveli i saj rreth normës 73.8% mbetet mbi mesataren historike përkatëse.

Ndërtimi

Treguesi i besimit në sektorin e ndërtimit (TBN) vazhdoi rënien edhe gjatë tremujorit të dytë, duke qenë 1.9 pikë përqindje poshtë nivelit të shënuar një tremujor më parë. Kjo ecuri e zhvendosi treguesin rreth 8.4 pikë përqindje nën mesataren historike të tij. Edhe në këtë tremujor, rënia e TBN-së u drejtua nga përkeqësimi i balancës së kontratave porositëse, me 4.2 pikë përqindje, ndërkohë që balanca tjetër përbërëse, aktiviteti ndërtues, shënoi rritje të lehtë me 0.5 pikë përqindje. Midis balancave të tjera, rënie shënuan edhe balancat e lidhura me gjendjen financiare dhe punësimin. Ndërkohë, balanca e pritjeve për punësimin në tremujorin e ardhshëm rezultoi e përmirësuar. Për sa i takon normës së shfrytëzimit të kapaciteteve, ajo shënoi rënie me 2.8 pikë përqindje në terma tremujorë dhe me 3.1 pikë përqindje në terma vjetorë. Kjo normë qëndroi në 60.3%, rreth 3.7 pikë përqindje nën mesataren historike të saj.

Shërbimet

Treguesi i besimit në sektorin e shërbimeve (TBSh) shënoi rënie me 8.9 pikë përqindje gjatë tremujorit të dytë. Megjithatë, TBSh-ja mbetet 9.0 pikë përqindje mbi mesataren historike të saj. Niveli më i ulët i treguesit u përcaktua kryesisht nga rënia e balancës së kërkesës, me 15.9 pikë përqindje, dhe në një masë më të vogël nga rënia e balancës së ecurisë së biznesit, me 1.9 pikë përqindje. Edhe balancat e tjera të vrojtimit si: gjendja financiare, pritjet për kërkesën dhe punësimin në tremujorin e ardhshëm, rezultuan të përkeqësuara. Ndërkohë, balanca e punësimit dhe norma e shfrytëzimit të kapaciteteve shënuan rritje. Më konkretisht, norma e shfrytëzimit të kapaciteteve rezultoi rreth 75.5%, duke qenë 0.2 pikë përqindje mbi nivelin e një tremujori më parë dhe 2.9 pikë përqindje më lart se në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Ky tregues rezulton rreth 5.2 pikë përqindje mbi mesataren historike të tij.

Tregti

Treguesi i besimit në sektorin e tregtisë (TBT) ra me 3.3 pikë përqindje gjatë tremujorit të dytë, duke vijuar të qëndrojë mbi mesataren historike të tij me 2.2 pikë përqindje. Rënia e TBT-së pasqyroi kryesisht përkeqësimin e balancës së pritjeve për ecurinë e punësimit në tremujorin e ardhshëm, me 6.7 pikë përqindje. Balanca tjetër formuese e treguesit, ecuria e biznesit, qëndron rreth 0.1 pikë përqindje më lart vlerës së një tremujori më parë. Për sa i takon balancës së punësimit në tremujorin në analizë, ajo shënoi rritje, ndërkohë që ecuria e biznesit në tremujorin e ardhshëm qëndroi në të njëjtin nivel me tremujorin e mëparshëm. Në të kundërt, balanca e gjendjes financiare rezulton të ketë rënë. Norma e shfrytëzimit të kapaciteteve u rrit me 2.7 pikë përqindje kundrejt tremujorit të mëparshëm dhe me 2.6 pikë përqindje krahasuar me të njëjtin tremujor të një viti më parë. Megjithatë, kjo normë prej rreth 72.6% në tremujorin në analizë, qëndron 3.6 pikë përqindje më poshtë mesatares historike të saj.

Edhe konsumatorët aspak optimistë

Treguesi i besimit konsumator (TBK) vazhdoi të bjerë në tremujorin e dytë, me 1.8 pikë përqindje. Kjo dinamikë rënëse e zhvendosi treguesin lehtësisht më poshtë mesatares historike të tij, me 0.2 pikë përqindje. Niveli më i ulët i TBK-së u ndikua nga rënia e të katër balancave përbërëse të tij, me përkatësisht: 3.8 pikë përqindje situata financiare e pritur e familjes, 2.6 pikë përqindje situata e të ardhurave dhe shpenzimeve, 0.6 pikë përqindje blerjet e mëdha dhe 0.3 pikë përqindje situata e përgjithshme ekonomike e pritur në vend./Monitor/