Në dhjetorin e vitit 2011 më lindi ideja për një kritikë të mirëfilltë të librit të Blendi Fevziut, që autori dhe botuesi e shpallën me të drejtë, “e para biografi bazuar në dokumentet e arkivit personal dhe në rrëfimet e atyre që e njohën”.
Kur fillova ta shkruaj, e kisha të sigurt botimin, që ishte dhe një arsye më shumë ti përkushtohem jo vetëm detajeve të trasha që “i shmang” libri, por edhe atyre të shumta, që do ti argumentoi me dokumente, kisha parasysh edhe faktin se është lirbi më i lexuar pas rënies “zyrtare” të diktaturës; Normalisht, jo edhe praktike, ajo është vazdon të jetë në mesin tonë!
Më 18 Janar të vitit 2012, kritika ishte gati për botim, u pëlqye nga disa miqtë e mi gazetarë e historianë, dhe e nisa për botim. Fillimisht u pëlqye, në faqet e para të leximit, por tronditja erdhi në sekondat e fundit të 18 Janarit. Akrepat po e shtynin njëri tjetrin të kalojnë ditën e re, dhe një telefonatë shembi gjithë atë punë, gjithë ato dokumente që u sistemuan dhe ishin mbledhur gjatë punës time shumëvjeçare nëpër arkivat e botës, me një pasiguri, ankth dhe frikë të botuesit.
Cigaren nuk po e fikja dot, u thellova paksa në mendime, dhe për një çast më erdhi ai “mirëkuptimi” ndaj një botuesi serioz i cili më shumë se një kritikë të Popocit e adhuron veten e tij. Dhe, s’ka pse zihet me Fevziun, duhet ti ruan bizneset e tij, për të cilin fakt edhe ramë dakord: ”Ai të bënë gjëmën!”
Pas ca muajsh doli dhe një botues që mori përsipër ta botoj, por edhe reflektimi i tij ishte serioz, dhe e mirëkuptova “zhdukjen e tij” nga radari im.
Sot, kur kjo kritikë vazhdon të qëndroj në lap-topin tim, kur janë botuar edhe ca libra për Enver Hoxhën, kur askush nuk mori guximin ta thotë qoftë edhe një fjalë për këtë libër, Unë, meqë e kam dorëzuar “në dy duar” këtë kritikë, në ditën e lindjes së kriminelit më të madh shqiptarë, po e botoj këtë kritikë, pa i shtuar as edhe një pikë apo presje ndonëse sot kanë edhe shumë gjëra për tu thënë; Me mbititullin: “Kritikë veprës së Blendi Fevziut’ dhe titull “Biografi pa partiturë!”
Sot, kur lexuesit kanë edhe një kënd ku mund të lexojnë Pa Frikë, Ju ftoj të lexoni pa frikë, shumë gjëra që nuk janë thënë për këtë kriminel që shkatërroi kombin, familjen dhe qenien shqiptare, dhe, përpjekja për ringjallje vazhdon.
Kritikë veprës së Blendi Fevziut
Biografi pa partiturë
Biografi nuk është, aq sa edhe libër. Ky artikull i gjatë, nuk kuptohet pse është bërë me kaq nxitim, kur është menduar si biografi, dhe pse nuk është gdhendur nga gjithë këto personalitete që figurojnë në kopertinë?! Apo frika nga hatërmbetja e Fevziut dha këtë produkt me plotë pasaktësi dhe mangësi të ngjarjeve që duhet bërë publike
Agim Popoci
“E para biografi bazuar në dokumentet e arkivit personal dhe në rrëfimet e atyre që e njohën”! Kështu mendon Blendi Fevziu se është libri i tij, dhe asnjëri nga “dirigjentët” më të njohur të shkrim-leximit shqiptar nuk e kundërshtoi. Thonë se e kanë lexuar, por vlerësimi i tyre pa partiturë është i neveritshëm, aq sa edhe kritikat-sharje që merren me personin – Blendi Fevziu dhe jo produktin e tij të keq. Pavarësisht se kritikat ishin të shumta, madje u zbulua se edhe kopertina është kopjuar, askush nuk arriti ti thotë këtij njeriu që okupoi median shqiptare deri në bezdisje me produktin e tij “Enver Hoxha”, se ky nuk është fare libër, dhe aq më pak biografi.
Duke mos injoruar guximin e Blendi Fevziut për një nismë që nuk po fillonte njeri për 20 vjet me radhë, gjithçka tjetër që ka të bëj me këtë vepër është për tu kritikuar, shkrimi shumë i dobët, më shumë pasaktësi se presje dhe mungesa e fakteve për të cilat nuk është dëgjuar deri më sot.
Vërehet një nxitim për tu shkruar, madje krijohet përshtypja sikur Fevziu ka dëgjuar se do të botoj dikush tjetër një biografi për Enver Hoxhën, dhe hajde o burra e gra nga “Opinioni” dhe UET, ta bëjmë këtë libër aq të mirëpritur, se ndryshe nuk do të jem I PARI!
Katrahurra
Jeta e Enver Hoxhës, ashtu sikur se edhe truri i tij, ishin një katrahurë e vërtetë por nëse është menduar ti serviret lexuesit, atij që e njohu ose atij që është kurioz, atëherë projekti i tillë është dashur të merret me një seriozitet më të madh.
Fillimisht nuk është respektuar as lexuesi i nivelit të mesëm, i cili nëse asgjë tjetër lexon gazetë, e aty për gjithë këto vite është informuar mjaft.
E lexuesit profesional do ti bie në sy mungesa e një kronologjie biografike, por jo edhe kronologjia e emisionit “Opinion”, katrahura e rrëfimeve dhe datave, si dhe servilizmi ndaj të gjithë figurave publike, duke filluar nga Kadareja kur përshkruhen çastet e fundit të jetës së Enver Hoxhës që në Fq.9:
” Kamera perëndimore që sapo kishte zëvendësuar atë gjermano lindore “Walmeier” që përdorte Sulo Gradeci ishte blerë nga një person privat në vitin 1962: një studenti të sapokthyer nga Moska të quajtur Ismail Kadare, bashkë me gjithë laboratorin e zhvillimit të filmave.”
Çdo njeri do të pyes se si në shtetin e drejtuar nga një njeri kaq i marr komunist, në vitin 1962 një person privat do të fut përmes aeroportit jo vetëm kamerën por edhe gjithë laboratorin për zhvillim të filmit; Dhe, pas hipotekimit të gjithë Shqipërisë në emër të Partisë, Enver Hoxha me mirësjellje i paska blerë Kadaresë kamerën?! E ky hartim i gjatë vazhdon me një fjali të pakuptimtë në Fq.12:
“Enver Hoxha është i vetmi, është i pari dhe i fundit, është njeriu që i ka imponuar historisë versionin e tij. 13 librat kryesor me kujtime, që ka botuar në 7 vitet e fundit, janë apologji e gjithçkaje që ka bërë në këtë jetë. Janë shkruar në kulm të pushtetit, nuk kanë oponentë”.
Por kjo nuk qëndron, sepse nuk është i vetmi, as i pari dhe as i fundit, e për të mos shkuar më larg e ka Komandantin e tij Josip Broz Tito, që për fatin e keq të Hoxhës nuk ju bë edhe President.
Mirëpo nuk ka lexues që neveritet në faqet e para të librit, aq më pak kur në faqen 13. arrin të lexoj: “Cili ishte ky personazh që dominoi gjysmën e jetës së shtetit shqiptar? Cili qe frymëzimi dhe filozofia që e shndërroi atë në një ndër diktatorët më të njohur të globit dhe një izolues total të vendit të tij?!”
Dhe mostra shqiptare Enver Hoxha, ende pa lindë arrin në 28 Nëntorin e vitit 1944 kur qeveria provizore nga Berati, niset për në Tiranë nga Elbasani herët në mëngjes, ku e pret kolegu mostër Mehmet Shehu, moment që Fevziu e përshkruan:
”Tirana drejtohej nga komandanti ushtarak Mehmet Shehu. Kryeministri nuk përqafoi Mehmet Shehun, njeriun që kishte çliruar Tiranën…” fjalë këto që do të kishin kuptim vetëm përgjatë qeverisjes së Enver Hoxhës por jo edhe sot. Si Hoxha ashtu edhe Shehu, nuk çliruan njeri, kurrë, as atëherë!!!
E nëse u përqafuan apo jo?! Në një biografi të denjë të Enver Hoxhës më mirë do të ishte të sqarohej se çfarë kërkonte Velimir Stojiniç në Berat dhe pse shoqëronte Hoxhën kur u fut në Tiranë. Dihet që ai ishte instruktor i KQ të PKJ pranë KQ PKSH, por pse udhëheqësi shqiptar e përçmon dhe shanë këtë njeri tek “Titistët”, këtë nuk e spjegon “biografia”. Pra, Stojiniç në njërin nga raportet e tij shkruan se “Nako Spiro është më inteligjenti, Koçi Xoxe më punëtori ndërsa Enver Hoxha punon shumë pak,” raport ky që i ra në dorë edhe Hoxhës (“Jugosllavia, fuqitë e mëdha dhe vendet ballkanike 1945-1948 B.P.). Këtë e konfirmojnë edhe dokumentat në Arkivin e KQ të PKJ(B.P. – Fq.94 ) ku theksohet se ishte Stojiniç ai i cili e futi Xoxen në Byron Politike të PKSH më 1944 në Berat, dhe ai me punën e tij po merr pozitën e njeriut të parë në Shqipëri.
I kthehemi sërish me pak oksigjen lexuesit të “biografisë” i cili frymon pak optimizëm.”Nga vinte ky lider politik? Cili ishte profili i njeriut që do të drejtonte vendin? Ç’përfaqësonte njeriu që gjatë tre viteve kishte drejtuar Luftën e quajtur “Nacional Çlirimtare” duke eliminuar një mbas një rivalët dhe kundërshtarët e tij? Cili ishte profesioni dhe talenti që ai do ta vinte në funksion të ndërtimit të Shqipërisë së pasluftës duke qenë njëherazi “njeriu i shpresës”? Gjithë këto pyetje figurojnë në Fq.20 ndërsa përgjigjet ku janë?!
Dhe vjen momenti kur duhet të lindë kjo mostër. Pavarësisht se Gjirokastra nuk është në Egjipt por në Shqipëri, vetëm detajet mbi jetën e këtij njeriu që janë thënë e stërthënë figurojnë edhe këtu, e mënyra e denigrimit të familjes Hoxha është tej mase banale, pavarësisht se ilustrohet me një deklaratë të Ismail Kadares, nga një intervistë e vitit 2003: “…vet mbiemri Hoxha tregon familje të ardhur vonë, një familje e re pa një mbiemër tradicional…Në shtëpinë tonë ose të fqinjëve tanë të vjetër të lagjes kishte njëfarë “mosvënie re” të shtëpive më të reja dhe këtu hynin edhe këta të Hoxhës”(Fq.22).
Hoxha është një mbiemër prezent në çdo qytet të Shqipërisë, ndërsa shpjegimet në faqen e radhës, mbi Xhaxhain e tij si njeriun e parë të bashkisë e rrëzojnë këtë konstatim pavarësisht se gjuha e përdorur kundër Hoxhës nuk është e qartë; pse duhet degjeneruar një njeri të degjeneruar:
”Xhaxhai-Hysen Hoxha (Baba Çeni) kishte ushtruar për një farë kohe detyrën e administratorit të qytetit, belediereiz, një lloj kryetari i emëruar bashkie,” thotë Fevziu.
Por ai nuk ishte një farë, por “belediye reis”(lexo shqip:kryetari i komunës) ishte një personalitet që duhej ta njihte qytetari i Gjirokastrës, qoftë ky edhe Ismaili.
vijon…