BSH: Kredia bankare e zbuti rënien e konsumit
Sektori bankar ka luajtur një rol pozitiv në ruajtjen e konsumit në ekonomi pas krizës së COVID-19. Banka e Shqipërisë, BSH, në një analizë të saj, vlerëson se ringritja e shpejtë e kredisë konsumatore ka ndikuar në amortizimin e pjesshëm të pasojave të krizës në ecurinë e konsumit privat.
Sipas analizës, goditja ekonomike e shkaktuar prej pandemisë, marsin e kaluar, u shoqërua me një rënie rekord të konsumit dhe pati ndikime të rëndësishme në tregun e kredisë konsumatore, duke tkurrur ndjeshëm kërkesën dhe ofertën e saj. Tkurrja e kredisë së re konsumatore të re në fund të tremujorit të dytë 2020, me një rënie vjetore prej pothuajse 40%, por erdhi duke u rikuperuar në mënyrë graduale gjatë gjysmës së dytë të vitit.
Por, duke nisur nga mesi i vitit, bankat lehtësuan standardet e kreditimit, pavarësisht situatës makroekonomike dhe në tremujorin e fundit të vitit 2020, kredia konsumatore e re u rrit me 7.4%, një nivel ky më i lartë krahasuar me flukset mesatare të kreditimit të periudhës para COVID-19. Në terma të kostos, interesi mesatar për kredinë konsumatore vijoi të mbetej në nivele historikisht më të ulëta, duke u luhatur në vlera të përafërta me një vit më parë.
Efekti i krizës ka qenë i kufizuar edhe për sa i përket cilësisë së kredisë. Raporti i kredive konsumatore me probleme shënoi një rritje të lehtë gjatë gjysmës së dytë të vitit 2020, duke shënuar vlerën prej 6.4% në fund të dhjetorit, me një rritje prej 1.5 pikë përqindje me bazë vjetore.
Megjithë rritjen, raporti i kredive me probleme në këtë segment ngeli më i ulët krahasuar me mesataren e sektorit bankar. Në këtë segment, efektet e krizës janë përcjellë më shpejt krahasuar me kredinë për bizneset dhe Banka e Shqipërisë vlerëson se do të jetë e nevojshme të monitorohet në vazhdimësi cilësia e kredisë. Sidoqoftë, rreziqet mbeten të kontrolluara, edhe për shkak të ekspozimit jo shumë të madh të bankave në këtë segment. Në fund të dhjetorit 2020, kreditë konsumatore përbënin rreth 10.9% të kredisë dhënë sektorit privat jofinanciar dhe vetëm 4.1% të aktiveve në bilancin e bankave të sektorit.
Banka e Shqipërisë parashikon që kërkesa për financim të konsumit të jetë në rritje gjatë vitit 2021 dhe, nga ana tjetër, bankat janë të gatshme të lehtësojnë më tej kushtet e ofertës. Gjithashtu, banka qendrore vlerëson se mjedisi me norma të ulëta interesi do të vazhdojë të përbëjë një potencial për rritjen e mëtejshme të kredisë konsumatore në të ardhmen. Kredia konsumatore e dhënë nga sektori bankar shqiptar ka vlerën e rreth 52 miliardë lekëve ose 420 milionë eurove./Monitor/
