Kryeministri Albin Kurit duke prezantuar sot në Parlamentin e Kosovës, Buxhetin për vitin 2025 tha se është kryeministri i parë që prezanton buxhetin e katërt të mandatit për ta shënuar kështu qeverinë e parë që e çon mandatin deri në fund.
Gjatë fjalës së tij Kryeministri foli për goditjen nga pandemia e nga shumë kriza të tjera siç ishte edhe ajo energjetike që goditi Evropën dhe nuk kishte se si të shpëtonte as Kosova, derisa tregoi për mbështetjen që Qeveria ka dhënë për familjet që të ulej konsumi i energjisë elektrike, e kjo tha se po vazhdon edhe sot.
“Subvencionuam për të blerë pajisje efiçente që faturat të peshonin sa më pak në arkën e familjes e mbështetem familje që kursyen energjinë. Ata që kursyen u shpërblyen. Kosova vazhdon të ketë çmimin më të lirë të energjisë elektrike në rajon sipas Eurostatit dhe kjo është karakteristikë e rëndësishme për investimet e huaja në Kosovë”, tha kreu qeveritar.
Lidhur me çrregullimet e çmimeve mbi produktet bazë, Kurti tha se erdhën si pasojë e agresionit të Rusisë në Ukrainë ndërsa tregoi se ndërmorën masat e nevojshme që miratuan pakon për përballje me inflacionin ku u mbështetën punëtorët e sektorit publik e privat, pensionistët e studentët.
“Si pjesë e pakos miratuam edhe Ligjin për Pagën Minimale në sektorin privat e ligjin për çmimin tavan për ta ndaluar abuzimin nga tregtarët e papërgjegjshëm. Që të dy ligjet opozitarët i bllokuan duke i dërguar në kushtetuese, eventualisht gjykata që më shpesh bën bilanc politik sesa që bën drejtësi një ligj na rrëzoi atë për çmimet tavan kurse tjetrën e miratoj atë për pagën minimale. Dëm gjithsesi për të parin sepse nuk hyri kur në fuqi kurse për të dytin sepse u njoftua rreth një vit zbatimi i tij,” tha Albin Kurti duke shtuar se gjatë katër viteve numri i të punësuarve u rrit në mënyrë konsistente.
“Prandaj jemi qeveria me numrin më të madh të vendeve të punës të shtuara brenda mandatit që aktualisht ende pa e përfunduar po arrin në 78 mijë vende punë më shumë se sa kur e kemi marr mandatin katër vjet më parë.”
Për katër vite me radhë, tha Kryeministri i Kosovës, rritja ekonomike mesatare ishte 6 për qind dhe asnjë vit të vetëm nuk ka rënë nën 4 për qind.
“Ani se u ballafaquam me kriza globale që ndodhin madje edhe vetëm një herë në shekull. Për katër vite me radhë rritëm të hyrat buxhetore e tani me buxhetin e vitit 2025 i dyfishuam në krahasim me të hyrat buxhetore që i gjetëm kur morëm mandatin, të hyrat buxhetore ashtu si edhe vitin e mëparshëm vazhduan performancën e tyre të kënaqshme dhe gjatë periudhës janar-shtator 2024 kanë shënuar rritje të konsiderueshme prej më shumë se 7.1 për qind apo rritje me rreth 150 milion euro krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Rritja e punësimit, rritja e qëndrueshme e ekonomisë edhe përballë sfidave të rënda e rritja e të hyrave na ka mundësuar ta kemi këtë buxhet historik prej 3.6 miliard euro,” tha Kurti ndërsa e quajti buxhetin e vitit 2025, buxhet për familjen, sepse secila familje do të përfitojë.
“Në një familje të re që ka tre fëmijë nëna lehonë fiton për 6 muaj nga 170 euro apo 1020 euro gjithsej, ndërkaq për fëmijët i marrin nga 90 euro në muaj apo 1080 euro në vit, asnjë qeveri nuk ka mbështetur nënat e fëmijët, vazhdoi ai duke përmendur ndihmat e lehtësuar që kanë bërë edhe për studentët, familjet e dëshmorëve të në kategori të tjera.
Kontributi kryesor në rritjen ekonomike gjatë periudhës së ardhshme afatmesme 2025 -2027 pritet të vijë nga konsumi investime publike e privati. Konsumi do të rritet nga 4 lloj rritje. Rritja e pensioneve në masën prej 20 për qind në të gjitha kategoritë e pensionit të moshës dhe pensionet e përcaktuara me ligjin për kategoritë e luftës, rritja për shtesat e fëmijëve, rritja e koeficientit për të gjithë të punësuarit në sektorin publik si dhe rritja e pagës minimale që ndodhë pas më shumë se pas një dekadë stagnimi. Në këtë buxhet e kemi prioritet arsimin e shëndetësinë, por edhe infrastrukturën e mbrojtjen,” tha Kryeministri i Kosovës duke konfirmuar se buxheti për vitin 2025 është projektuar të jetë 3.6 miliardë euro ndërsa përfundoi:
“Buxheti për paga e shtesa: 13.85 për qind më i lartë se në vitin 2024 ose 111. 5 milion euro, buxheti për mallra dhe shërbime është 3.2 për qind më i lartë s enjë vit më parë, buxheti për subvnencione e transfere është 8. 75 për qind më i lartë s enë vitin 2024 e këtu luajnë rol masat e reja si pensionet shtesat për fëmijë rimëkëmbja ekonomike e të tjera dhe buxheti për investime kapitale ëhstë 8. 3 për qind më i lartë se në vitin 2024. Për këto vite të qeverisjes bruto produkti vendor është rritur aq sa për herë të parë sivjet do ta kalojë shifrën prej 10 miliardë euro kurse vitin e ardhshëm pritet të shkojë përtej 11 miliardë euro.”
Buxheti për vitin 2025, 3.6 miliardë euro
Projektligji për ndarjet buxhetore për vitit 2025, të propozuar e miratuar nga Qeveria në vlerë prej 3.6 miliardë eurove, sipas planifikimeve të ekzekutivit nga buxheti i vitit të ardhshëm, 930 milionë euro janë planifikuar për investime kapitale.
Projeksionet e Qeverisë flasin për implementim të projekteve të cilat do të ndikojnë në përmirësim të rrjetit të transportit, energjisë elektrike, kushteve në arsim e shëndetësi, një pjesë e madhe e projekteve dhe mjeteve do të jetë e bartur nga ky vit.
916.5 milionë euro nga buxheti janë paraparë për paga e shtesa si dhe 535.97 milionë për mallra dhe shërbime.
Vetëm për pagat e anëtarëve të Parlamentit të Kosovës janë paraparë mbi 3.6 milionë euro, pagat për zyrën e presidentët mbi 1 milionë euro si dhe për kabinetin e Kryeministrit Kurti mbi 1 milionë.
Buxheti për nivelin qendror pritet të jetë mbi 2 miliardë e 757 milionë euro, ndërsa për atë lokal rreth 788 milionë euro.
Qindra miliona euro janë paraparë edhe për institucionet shëndetësore. Shpenzimet e spitaleve rajonale gjatë 2025-tës kapin vlerën e mbi 54 milionë eurove, këtu përfshihen edhe të hyrat vetanake të tyre si dhe grantet qeveritare.
Për QKUK-në janë paraparë mbi 10 milionë euro, ndërsa për Shërbimet terciare mjekësore, mbi 3 milionë.
Miliona euro janë paraparë edhe për arsim. Mbi 366 mijë euro do të shpenzohen vetëm për trajnimin e mësuesve, ndërsa mbi 452 mijë për arsim profesional. 200 mijë euro do të ndahen për përkrahjen e nxënësve me potencial të jashtëzakonshëm.
Për Minierat e Trepçës shpenzimet me buxhetin e vitit 2025 kapin vlerën e 3 milionë eurove. Ndërsa 7.5 milionë euro janë ndarë për kategorinë e rezervës rrjedhëse.
Qeveria parashikon se rritja ekonomike sivjet do të jetë 4.5 % ndërsa, vitin e ardhshëm, është planifikuar të jetë 5.6%
Partitë opozitare PDK-ja, LDK-ja e AAK-ja kanë paralajmëruar se nuk do ta votojnë projektbuxhetin e Kosovës për vitin 2025. Por, mazhoranca është e bindur se i ka votat për ta miratuar buxhetin.