Celularët, operatori dominues po e rrit më shumë pjesën e tregut këtë vit
Pjesa e tregut të operatorit më të madh të shërbimeve celulare është rritur më tej këtë vit. Të dhënat nga Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare, AKEP, që i takojnë tremujorit të tretë tregojnë se Vodafone Albania e ka zgjeruar më tej pjesën e tregut sipas numrit të përdoruesve aktivë në 47.5%, nga 46.7% që ishte në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Vodafone raportonte rreth 1.21 milionë përdorues aktivë në fund të tremujorit të tretë. Dy operatorët e tjerë, One dhe Albtelecom kanë humbur më tej terren gjatë këtij viti. One mban rreth 36.4% të tregut sipas përdoruesve aktivë, nga 36.8% që kishte një vit më parë. Ndërsa Albtelecom ka pësuar një rënie të mëtejshme në 16.1%, nga 16.5% një vit më parë.
Statistikat tregojnë se në vitet e fundit tregu i shërbimeve celulare në Shqipëri po bëhet më i përqendruar dhe më pak konkurrues. Kjo tendencë është e kundërt me trajektoren e përgjithshme të tregjeve europiane, ku në 20 vitet e fundit përqendrimi i tregjeve është në rënie të vazhdueshme. Treguesi kryesor që mat përqendrimin e tregut është indeksi HHI (Herfindahl-Hirschman), që ka një shkallë nga 0 deri në 10 mijë. Ky indeks llogaritet duke ngritur në katror pjesët e tregut të secilit operator dhe duke i mbledhur. Sa më i lartë të jetë ky indeks, aq më i përqendruar dhe, në teori, më pak kompetitiv, është tregu.
Të dhënat e AKEP tregojnë se për vitin 2019 indeksi HHI në tregun shqiptar arriti në 3900 i matur sipas numrit të përdoruesve, ndërsa për shumicën e shërbimeve të tjera, si edhe për totalin e të ardhurave është edhe më i lartë, sipër nivelit 4000. Dalja nga tregu e operatorit të katërt, Plus, ka ndikuar në rritjen e përqendrimit të tregut. Operatori Vodafone Albania ka forcuar pozitën dominuese në vitet e fundit, me pjesë tregu që varion nga 47% sipas numrit të përdoruesve aktivë, deri në 55% e matur sipas të ardhurave me pakicë.
Tregjet celulare janë oligopole natyrore dhe shkalla e përqendrimit është më e lartë krahasuar me tregjet ku nuk ka barriera hyrëse. Sidoqoftë, mesatarja europiane e këtij treguesi është ndjeshëm më e ulët se në Shqipëri. Sipas një studimi të organizatës më përfaqësuese të industrisë së telekomunikacioneve GSMA, në fund të vitit 2018 indeksi HHI për tregjet celulare në Europë zbriti në rreth 3250, ndërsa në fillim të viteve 2000 kishte qenë mbi 4000.
Rritja e përqendrimit të tregut celular mund të jetë një nga shkaqet e rritjes së kostove të shërbimit të komunikimit për shqiptarët. Sipas të dhënave krahasuese nga Eurostat, indeksi i shpenzimeve për komunikimin, i rregulluar sipas parimit të barazisë së fuqisë blerëse arriti në nivelin 106.7 për vitin e kaluar, në rritje për të gjashtin vit radhazi. Niveli 106.7 tregon se në Shqipëri kostot reale të komunikimit janë 6.7% më të larta mesatarja e Bashkimit Europian. Ky tregues për Shqipërinë është dukshëm më i lartë krahasuar me vendet e tjera të rajonit.
Të dhënat nga AKEP tregojnë se shpenzimi i shqiptarëve për komunikimin me celular u rrit për të tretin vit radhazi në 2019. Treguesi ARPU (të ardhurat mesatare për përdorues) i shërbimeve celulare u rrit sipër nivelit të 7 mijë lekëve për herë të parë që prej vitit 2012. ARPU përllogaritet si raport mes të ardhurave të operatorëve celularë nga shërbimet me pakicë me numrin e përdoruesve aktivë të shërbimeve./Monitor/
