“Çmendina e madhe”, e dyshes Rama-Veliaj

Nëse në një ditë të vetme hesht, nuk dëgjon e lexon broçkullat e lajmet e sajuara me porosi të kryeministrit apo me montazh të posaçëm të Velisë, sigurisht do kthjellohesh dhe do të kuptosh në të vërtetë realitetin e çmendur ku po jetojmë.

Jemi një vend me popullsi të vogël por bëma e fatkeqsi të mëdha.

Vetëm brenda muajit gusht ndodhin 5 vetëvrasje, një shifër e frikshme, e nëse shkon më tej shumë prej ngjarjeve mbahen të fshehta e nuk deklarohen si vetëvrasje, tentativat për vetëvrasje gjithashtu janë një incentivë e rëndësishme dhe fatkeqësisht rrallë regjistrohen, dhe më e keqja është se raste të tilla nuk ndiqen apo nuk mbahen nën kontroll për të shmangur përsëritjen.

Personat me probleme të shëndetit mendor enden nëpër rrugë, kjo shpesh, sepse familja nuk mund të përballojë rezistencën e sjelljeve patologjike të tyre. Por pyet njeri në këtë shtet sa të rrezikshëm janë ata për komunitetin, sigurisht jo të gjithë, por në varësi të patologjisë mendore, disa prej tyre mund të përbëjnë risk tepër të madh.

E vetmja gjë për të cilën ka folur ministrja e shëndetësisë për sa i përket kësaj çështjeje janë 4 qendrat komunitare, të cilat nuk u restauruan e përveç mjekëve e psikologëve të cilët kryejnë detyrën me profesionalizëm, por me kushte të vështira nuk ka përmendur asgjë tjetër.

OBSH ka deklaruar që në vitin 2021, depresioni do të jetë i pari në listën e patologjive që do të prekin më shumë popullatën në Botë. Para shumë vitesh kur është bërë një deklaratë e tillë, viti 2021 na dukej larg, por tani është në prag dhe indiciet e vërtetojnë një deklaratë të tillë. Por sërish asnjë masë parandaluese, asnjë masë edukuese, asnjë masë për përmirësimin e kushteve spitalore.

Nëse shkon një ditë të vetme në spitalin Psikiatrik në QSUT, sigurisht askush nuk do të donte që i afërmi/ja e tij/saj të afrohej e jo më të diagnostikohej e të shtrohej.

Një godinë jo e denjë për mjekët të cilët bëjnë një punë heroike në ato kushte e me ato rroga që kjo qeveri i ofron, dhe jo e denjë gjithashtu për pacientët, familjet e të cilëve hezitojnë t’i rehabilitojnë aty pikërisht për shkak të atyre kushteve.

E si pasojë përballemi me ngjarje të rënda të cilat variojnë nga dëmtimi i vetes, vetëvrasja e deri tek dëmtimi i të tjerëve, siç kanë qenë masakrat horror që kemi dëgjuar deri ditët e fundit.

Sa qendra rezidenciale ditore janë ndërtuar? Sa qendra kurimi e rehabilitimi janë ndërtuar? Sa spitale Psikiatrike në vend janë ndërtuar? Kush e ofron shërbimin në rrethe dhe sa cilësor e profesional është ky shërbim? Ka një regjistër kombëtar për prevalencën e patologjive mendore në vend me qëllim hartimin e një strategjie kombëtare për trajtimin e tyre?

Sigurisht përgjigjia e secilës prej pyetjeve është JO.

Pyetjet e mësipërme janë dhe thelbi i mbajtjes nën kontroll të situatës, por deri sot askush nuk ka dashur t’ia dijë për këtë sektor e çështje të tilla delikate të cilat po bëjnë kërdinë.

Jam e sigurt që me paratë e check- up- it, palmave e çmendurive të tjera të kryeministrit e kryebashkiakut, situata do të ishte nën kontroll.

Po si mund të mbahet nën kontroll një sektor i tillë, ku mjekët specialistë sa vijnë e pakësohen, kjo pasi nga njëra anë është faktori moshë, pra pensioni e nga ana tjetër largimi i tyre në vende të tjera ku marrin motivimin e merituar, atë që nuk ia vlerësuan kurrë në vendin e tyre, madje qeveria e tyre e çmendur, që në Universitet u tregoi drejtimin me anë të linkut që i ofroi për të aplikuar në Gjermani.

Po ashtu edhe me infermieret, duke hapur disa godina grumbullimi ku i nis në Gjermani, kjo një strategji për të ulur numrin e papunësisë, kërkesat e tyre, të cilat do të pengonin kontratën e chek-up-it, pasi sa më shumë mjekë më pak para në buxhet për t’i dhënë klientes së pseudo check-up-it.

Jemi vendi me numër më të vogël mjekësh 1.1 mjekë në 1000 banorë, Maqedonia 3.5 mjekë për 1000 banorë, ndërsa vendet Europiane 4.5 mjekë për 1000 banorë.

E si mundemi ne të mbajmë nën kontroll patologjitë mentale, kush do ti mbajë? Pathologu, nefrologu, kardiologu? Njëri nga këta mund të gjendet në spitalin rajonal të një qarku, për psikiatër duhet të dyndesh në korridoret e QSUT.

Por nëse kryeminstri qethet live që të zhvendosë vëmendjen nga çmendina që po përgatit çdo ditë për qytetarët, e kryebashkiaku llafazan pozon e flet në delir për atë që po bën për të përmirësuar situatën e vetëofruar kaotike në vend, ndërkohë nga ana tjetër Tirana po helmohet nga ajri i ndotur i djegies së plehrave të Sharrës, nga shpërthimet e bombulave në çerdhe e shumë bëma tjera, sigurisht që çdo ngjarje e cila lidhet me shëndetin mendor nuk përbën risi pasi është e nxitur e mbështetur nga vetë kjo qeveri.

*Deputete e PD