Çudia e luftës së Bosnjes/ Babai me çetnikët, vëllau me boshnjakët, unë me ustashët….
Në Bosnje Hercegovinë, aty ku forcat paramilitare, policia dhe ushtria serbe vrau gjithçka që ishte joserbe, ndodhën çudirat nga më të ndryshmet, që sot ja vëjnë mbi kurriz vëllazërim-bashkimit; Në Bosnje, aty ku jo vetëm në vitet ’90, ishte krijuar ideja se pak rëndësi ka nëse je boshnjak, serb ose kroat.
Ky rrëfim tmerrues sqaron shumë gjëra që kanë ndodhur në tokën boshnjake dhe nuk po kurohen dot edhe pse kan kaluar 23 vjet nga përfundimi i luftës…
Një familje, në luftë me veten!
Një qytet, dy vëllezër dhe babai në tri ushtri të ndryshme. Kështu e ka ndarë fati familjen Laketa nga Mostari gjatë viteve të luftës në Bosnje Hercegovinë në vitet ’90-të. Zoran Laketa, i vetmi i mbijetuar, ka rrëfyer për televizionin publik serb, RTS, tragjedinë e tij familjare dhe atë se çfarë e keqe është vetë lufta.
Pallatet me plagë të Mostarit janë dëshmi të luftës së fundit në Bosnje Hercegovinë, e Zoran Laketa fletë se si babai me dy djemtë kaluan luftën në tri anë të ndryshme të këtij konflikti.
“Vëllau ishte me boshnjakët, unë me ustashët, e babai me çetnikë,” rrëfen Zorani.
Zorani ishte vetëm 25 vjeç kur vajti lufta deri në qytetin buzë Neretvës. I vëllai, Gorani ishte një vit më i ri.
“Ishim milet! Kështu ishim edukuar që kemi jetuar edhe me boshnjakët, kroatët…” sqaron ai.
Qyteti i Mostarit deri në atë kohë i bashkuar, u nda në lindor dhe perëndimor, kroat dhe boshnjak. Rruga Aleksa Shantiç gjatë luftimeve më të ashpëra ishte vija e ndarjes.
“Dhe në një moment fillojnë të flasin të gjithë përreth ‘Filloi lufta’ dhe atëherë ti që ishe këtu, në Mostar, për një çast ke vetëm gjysmën e Mostarit,” thekson Zorani duke u përgjigjur se cila ishte arsyeja që mbeti për të luftuar për ushtrinë kroate, HVO.
Vëllau i tij, për shkak të shokut më të mirë që kishte, Adisit, shkon me boshnjakët në Ushtrin e BeH, e babai në atë serbe të Republikës Srpska.
“Kur u vra Gogo, lajmëroi radio. Nuk e di as ku, as me kë, as pse, ndoshta kam gjuajtur edhe unë. Në fakt, ne ishim në dy palë kundërshtare, ndoshta kam gjuajtur edhe unë, ndoshta unë e kam vra vëllaun tim. Është vrarë nga ky pozicion, prej këtu është gjuajtur predha dhe ra poshtë,” rrëfen Zorani këtë çmenduri të luftës në Bosnje.
Predhën e gjuajti HVO, vëllau u varros së bashku me luftëtarët e Ushtrisë së BeH në Shehitlluc, pranë teatrit.
Takimi me babain pas luftës
Babai dhe mamaja mbijetuan luftën, e takimi i parë me babain u ndërmjetësua nga Kryqi i Kuq.
“E pyeta: Ku je Ratko, ç’kemi? Më përqafoi. Çfarë kishte për të më thënë? Se mos ndoshta: Mos ishe gjë me çetnikët, ku e ke vëllaun boshnjak ose unë isha me çetknikët? Më përqafoi. është babai im,” sqaron Zorani.
Sot Zorani me bashkëshorten dhe dy gocat jeton në Mostar. Pas lufës fëmijët i pagëzoi në Kishën Ortodokse, babai dhe nëna e tij u varrosën në Sutin.
“Mesazhi im është që kurrë, askujt të mos i ndodhë ajo që më ndodhi mua,” përfundon Laketa.
