Dialogu në Bruksel, Hoti tërhiqet nga diskutimet për Asociacionin

Kryeministri Qeverisë së Kosovës, Avdullah Hoti, në një konferencë për media të enjten, tha se marrëveshja për Asociacionin e komunave me shumice serbe është e mbyllur dhe se nuk do të diskutohet më për të.

“Kjo temë nuk diskutohet sepse është mbyllur me marrëveshjen e vitit 2013 dhe pastaj marrëveshja tjetër me parime e vitit 2015 që në fakt e përmirëson marrëveshjen e viti 2013. Pra, kjo nuk është temë që hapet në procesin e dialogut”, tha Hoti.

Hoti nuk ka konfirmuar nëse takimi i ardhshëm në Bruksel me presidentin serb Aleksandar Vuçiç, i paraparë për 28 shtator, do të mbahet apo jo.

“Nuk e di a do të mbahet takimi në Bruksel a jo, do ta shihet në ditët e ardhshme, por ne jemi të vendosur që të çojmë përpara procesin e dialogut sepse është interes strategjik i Kosovës, i rajonit dhe Evropës që sa më shpejt të përmbyllet kjo çështje mes Kosovës dhe Serbisë dhe rajoni të udhëtojë drejt integrimeve evropiane”, tha Hoti.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, të enjten në një adresim për media, tha se Beogradi është i gatshëm të vazhdojë dialogun me Kosovën në Bruksel, por theksoi se Asociacioni i komunave me shumicë serbe është temë e pashmangshme.

Ai këto komente i bëri duke u përgjigjur në pyetjen nëse do të vazhdojë dialogu me 28 shtator.

Vuçiç shtoi se pala serbe do të insistojë që të diskutohet për temën e Asociacionit.

Burimet diplomatike në Bruksel, kanë thënë për RFE se ende nuk është e sigurt nëse do të mbahet ky takim sepse ende nuk kanë konfirmim nga palët.

Arsye për moszhvillimin eventual të takimit mund të jetë refuzimi i Kosovës për të biseduar për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, çështje për të cilën u tha se do të diskutohet në kuadër të temës së “aranzhimeve për komunitetet joshumicë”.

Në BE kanë pohuar se për të diskutuar për këtë temë, sikur edhe për çështjet e lidhura me pretendimet financiare dhe pronësore, kryeministri Hoti dhe presidenti Vuçiç ishin pajtuar gjatë takimit të tyre të mbajtur para dy javësh.

Vet Hoti, më 7 shtator në Bruksel, kur është mbajtur takimi i fundit me presidentin serb Aleksandar Vuçiç, kishte konfirmuar se atë ditë janë diskutuar dy tema të ndjeshme, obligimet financiare, që nënkupton dëmet e luftës, borxhin publik dhe se pala serbe e ka shtruar çështjen e Asociacionit.

Hoti ka deklaruar atë ditë se për këto dy çështje do të diskutohet edhe në takimet e ardhshme në Bruksel.

“Kemi një marrëveshje të vitit 2015 që është arritur për Asociacionin e komunave me shumicë serbe. Është shtruar kjo marrëveshje në tavolinë për zbatimin e saj dhe ne tash do të diskutojmë si pjesë të marrëveshjes përfundimtare, duke mos e bërë asnjë veprim derisa nuk e përmbyllim marrëveshjen finale”, pati thënë Hoti.

Për temat pronësore dhe financiare delegacionet e të dyjave vendeve në nivel të ekspertëve biseduan javën e kaluar dhe BE-ja paralajmëroi se në ditët në vijim do të diskutohet për çështjen e “aranzhimeve për komunitetet joshumicë”.

Delegacioni i Serbisë, siç kishin konfirmuar edhe palët në dialog, kishte insistuar që për themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe të diskutohej edhe në takimin e fundit të ekspertëve, por pala kosovare kishte refuzuar një gjë të tillë.

Pas atij takimi, shefi i delegacionit të Serbisë në dialog, në kuadër të nivelit të ekspertëve, Marko Gjuriq kishte thënë se Serbia do të shqyrtojë pjesëmarrjen në takimet e radhës dhe do ta kushtëzojë atë me gatishmërinë e Prishtinës për të themeluar Asociacionin e komunave me shumicës serbe. Gjuriq ishte shprehur se Serbia pret që BE-ja dhe vendet anëtare, të bëjnë presion mbi Prishtinën zyrtare lidhur me këtë çështje.

Disa burime diplomatike pohojnë se, nëse delegacioni i Kosovës vazhdon të kundërshtojë që të diskutohet për “aranzhimet për komunitetet joshumicë”, atëherë do të jetë e vështirë që të organizohet takimi ndërmjet Hotit dhe Vuçiçit.

“Nuk mund të bisedohet vetëm për temat të cilat i dëshiron njëra palë, e të mos diskutohet edhe për temat që paraqet pala tjetër”, ka thënë një burim diplomatik në Bruksel.

Formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe është paraparë me marrëveshjen e parë të Brukselit të vitit 2013, të arritur në dialogun Kosovë-Serbi. Më tutje, detajet konkrete janë harmonizuar me parimet/elementet e përgjithshme nga marrëveshja e vitit 2015.

Në tetor të vitit 2015, kjo marrëveshje u dërgua për interpretim në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës nga presidentja e atëhershme e Kosovës, Atifete Jahjaga.

Gjykata Kushtetuese,në vendimin e nxjerrë në dhjetor të vitit 2015, tha se Marrëveshja për Asociacionin në 23 pika të saj, nuk është në harmoni me Kushtetutën e Kosovës.

Gjykata kishte konstatuar që Asociacioni i komunave me shumice serbe do të themelohet, siç ishte paraparë me Marrëveshjen e parë të Brukselit (të vitit 2013), të ratifikuar nga Kuvendi i Kosovës dhe të shpallur nga presidentja e Republikës së Kosovës (v.j. Atifete Jahjaga), kurse Marrëveshja mbi parimet (për themelimin e Asociacionit, e arritur më 2015), nuk është tërësisht në përputhje me frymën e Kushtetutës.

Gjykata Kushtetuese kishte konstatuar që akti juridik i Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe statuti që implementon parimet, për të qenë në pajtueshmëri me frymën e Kushtetutës, duhet të plotësojë standardet kushtetuese.

Në fakt, është e diskutueshme që Asociacioni nuk bazohet në multietnicitet, por bashkon komuna në të cilat një komunitet etnik është shumica. Janë gjithsej dhjetë komuna me shumicë serbe në Kosovë./RFE/