Dita kur u shkrep fotografia “Kissing the War Goodbye”

Fotografia e njohur si “Kissing the War Goodbye” ose “V-J Day in Times Square” është një nga imazhet më ikonike të shekullit të 20-të. Ajo tregon një puthje pasionante midis një marinari amerikan dhe një gruaje me uniformë të bardhë në mes të një turme në Times Square, New York.

Ky imazh simbolizon gëzimin dhe lehtësimin në fund të Luftës së Dytë Botërore, i kapur në një moment euforie spontane. Sot, ajo ruhet si një pjesë e rëndësishme e historisë, por gjithashtu provokon diskutime rreth kontekstit dhe identiteteve të njerëzve në të.

Kur dhe si është bërë fotografia?

Fotografia është bërë më 14 gusht 1945, dita e njohur si Dita e V-J (Victory over Japan Day/ Lexo shqip: Dita e Fitores mbi Japoninë), kur Japonia kapitulloi, duke i dhënë fund Luftës së Dytë Botërore. Atë ditë, mijëra njerëz dolën në rrugët e New Yorkut për të festuar lajmin e dorëzimit, i cili u njoftua zyrtarisht nga Presidenti Harry S. Truman.

Times Square, zemra e Manhattanit, ishte epiqendra e festimeve – njerëzit kërcenin, bërtisnin dhe festonin, duke krijuar një atmosferë kaotike, por të gëzueshme.

Fotografia është bërë nga Alfred Eisenstaedt, një fotograf gjerman që punonte për revistën Life. Eisenstaedt po bredhte nëpër qytet atë ditë me kamerën e tij Leica IIIa, duke kërkuar momente interesante për të dokumentuar.

Sipas tij, ai pa një marinar që vraponte nëpër turmë dhe puthte çdo grua që takonte, dhe më pas kapi momentin kur përqafoi dhe puthi një grua me uniformë të bardhë.

Imazhi u krijua spontanisht, pa asnjë përgatitje – Eisenstaedt reagoi shpejt dhe bëri katër fotografi, nga të cilat kjo është bërë më e famshmja. Koha e xhirimit vlerësohet të jetë rreth orës 17:51, në kryqëzimin e Broadway dhe Seventh Avenue, në jug të 45th Street.

Kush është në foto?

Identitetet e personave në foto kanë qenë prej kohësh objekt spekulimesh dhe kërkimesh. Përfundimi më i pranuar gjerësisht, bazuar në analizat mjeko-ligjore, intervistat dhe provat fotografike, është se marinari është George Mendonsa, atëherë një marinar 22-vjeçar në Marinën Amerikane.

Mendonsa ishte me leje në New York pasi shërbeu në Paqësor dhe po festonte fundin e luftës me gruan e tij të ardhshme. Ai më vonë pohoi se puthja ishte një shprehje gëzimi dhe lehtësimi të pastër.

Gruaja në foto është Greta Zimmer Friedman, me prejardhje austriake, e cila punonte si asistente dentiste në një zyrë aty pranë. Ajo mbante veshur një uniformë të bardhë që dukej si uniformë infermiereje, që krijoi edhe idenë e gabuar se ishte infermiere.

Greta kishte emigruar në Shtetet e Bashkuara nga Evropa për t’i shpëtuar regjimit nazist dhe ishte në pushimin e drekës atë ditë kur e gjeti veten në mes të festimit. Ajo dhe Mendonsa ishin të panjohur plotësisht, ata nuk e kishin njohur njëri-tjetrin më parë ose që atëherë.

Gjatë viteve, më shumë se një duzinë burrash dhe disa gra kanë pohuar se janë në foto, përfshirë Edith Shain dhe Glenn McDuffie. Megjithatë, hulumtimet, të tilla si ato të kryera nga autorët Lawrence Verri dhe George Galdorisi në një libër të vitit 2012, dhe analizat mjeko-ligjore nga Naval War Collegea, kanë konfirmuar se Mendonsa dhe Friedman janë personat më të mundshëm.

Mendonsa vdiq në vitin 2019 në moshën 95 vjeç, dhe Friedman në vitin 2016 në moshën 92 vjeç.

Publikimi dhe trashëgimia

Fotografia u botua për herë të parë, një javë pasi u shkrep, më 27 gusht 1945, në revistën Life, si pjesë e një suplementi prej 12 faqesh mbi festimet e fitores në të gjithë Shtetet e Bashkuara. Ajo u shfaq në një faqe të plotë, përkundër montazhit të imazheve nga qytetet tjera, dhe shpejt u bë një simbol i fitores amerikane dhe gëzimit romantik në fund të luftës.

Megjithatë, imazhi nuk është pa polemika. Në kohët moderne, disa e kanë interpretuar atë si një përshkrim të një puthjeje jo konsensuale, pasi Greta Friedman më vonë deklaroi se ajo nuk ishte në dijeni të asaj që po ndodhte dhe nuk kishte zgjidhje tjetër. Kjo ka nxitur debate rreth kontekstit të Luftës së Dytë Botërore, roleve gjinore dhe ndryshimeve kulturore.

Skulpturat e frymëzuara nga imazhi, të tilla si “Unconditional Surrender” në San Diego, kanë qenë gjithashtu subjekt i kritikave dhe vandalizmit për këto arsye.

Megjithatë, “Kissing the War Goodbye” mbetet një ikonë që kujton një moment lehtësimi dhe shprese globale. Kjo foto është riprodhuar shumë herë në libra, filma dhe art, duke simbolizuar fundin e një epoke, dhe, fillimin e një epoke të re.