Dollari mund t’u sjellë investitorëve një surprizë të pakëndshme

Valuta jonë, problemi juaj. Kështu ua përshkroi dollarin udhëheqësve europianë në 1971 Xhon Konëlli, Sekretari i Thesarit të SH.B.A. Formulimi ishte me vend.

Shefi i tij, Riçard Nikson, kishte pezulluar këmbimin e dollarit me ar dhe kërkonte një ndryshim në sistemin e kursit të këmbimit të vendosur në Brenton Uds në 1944.

Shteteve të tjera u ishte kërkuar të forconin valutën e tyre, në të kundërt Amerika do t’u vendoste kufizime tregtare. Të gjitha shtetet u pajtuan me kërkesën e bërë. Në fund të vitit, Marrëveshja Smithsonian e kishte zhvlerësuar dollarin me rreth një të dhjetën kundrejt valutave të huaja, shkruan The Economist.

Ditët e sotme, kurset e këmbimit janë të luhatshme dhe përcaktohen nga tregu e jo nga bisedime kritike. Megjithatë, dobësimi i dollarit po shkakton sërish lehtësim. Shtatorin e kaluar, dxy, një matës i fuqisë së dollarit ndaj monedhave të tjera, ishte në nivelin më të lartë në 20 vjet.

Jeni kishte rënë; paundi, në një moment dukej sikur po garonte drejt barazisë me dollarin; vlera e euros kishte rënë nën atë të dollarit për një periudhë të shkurtër. Që atëherë, monedha e gjelbër është dobësuar: e matur nga dxy, tani është 10% nën vlerën e saj më të lartë të kohëve të fundit.

Një dollar i fuqishëm nuk i jep fund problemeve. Vendet më të varfra priren të marrin hua në dollarë. Kur dollari forcohet, këto borxhe bëhen më të mëdha. Edhe në vendet e pasura, ku qeveritë emetojnë borxh kryesisht në monedhën e tyre, një dollar më i fortë i zë ngushtë huamarrësit e korporatave.

Analiza e vitit 2020 nga Mateo Maxhori, Brent Nimen dhe Xhes Shreger, tre ekonomistë, tregoi se në Australi, Kanada dhe Zelandën e Re më shumë se 90% e obligacioneve të korporatave blera nga të huajt ishin të llogaritura në monedha të huaja, zakonisht dollarë.

Nuk janë vetëm debitorët që hasin vështirësi. Çmimet e mallrave kuotohen në dollarë; kur monedha forcohet ato bëhen më të shtrenjta. Eksportuesit amerikanë bëhen më pak konkurrues, pasi produktet e tyre janë më të shtrenjta për të huajt. Investitorëve amerikanë me asete jashtë shtetit iu ulet kthimi. Pra, është i kuptueshme optimizmi në rastet kur dollari zhvlerësohet.

Për fat të keq, ky ndryshim mund të jetë i përkohshëm. Për të kuptuar arsyen, duhen pasur parasysh burimet e fuqisë së kohëve të fundit të dollarit. Njëra është politika monetare. Gjatë gjithë vitit 2022, Banka Qendrore e Amerikës e ngriti kursin në nivele më të larta dhe më shpejt se bankat e tjera qendrore.

Kjo e bëri dollarin një objektiv të mirë për një “tregti mbartje”: shitjen e një monedhe me rendiment të ulët për të blerë një monedhë me rendiment të lartë dhe futjen në xhep të diferencës.

Një burim i dytë është frika. Pushtimi i Ukrainës nga Rusia, politika e paqëndrueshme e Kinës “zero-covid” dhe drejtimi i ekonomisë botërore drejt recesionit, të gjitha ngritën nivelet e ankthit të tregjeve. Në kohë ankthi investitorët priren të përqendrohen në asetet amerikane të cilat perceptohen të sigurta.

Një burim përfundimtar është ekonomia e Amerikës. Pjesërisht për shkak të çmimeve më të larta të energjisë dhe statusit të vendit si eksportues i energjisë, duket në gjendje më të mirë se pjesa tjetër e botës.

Është e vërtetë se ritmi i kontrollit të Bankës Qendrore po ngadalësohet dhe guvernatorët e presin që kurset të arrijnë kulmin këtë vit. Por, ata parashikojnë që kursi të jetë më i lartë se pritshmëritë e investitorëve, pak mbi 5%, dhe se do të qëndrojë i pandryshuar më gjatë përpara se të ulet.

Nëse tregu do të pranonte këndvështrimin e bankës qendrore, tregtia e mbartur mund të kishte një tjetër fazë. Kështu mund të tregtohet edhe frika, e cila varet nga ecuria e një lufte të paparashikueshme.

Edhe një rënie ekonomike e Amerikës mund të mos e dëmtojë dollarin. Monedha e gjelbër priret të ecë mirë si kur ekonomia e Amerikës është duke lëvizur përpara ashtu edhe kur ajo pëson rënie, një fenomen që tregtarët e monedhave e quajnë “buzëqeshja e dollarit”.

Nëse rritja ekonomike e Amerikës ndalet, ekonomia botërore ka të ngjarë të jetë gjithashtu në rrezik, duke shtuar tërheqjen kundrejt aseteve në dollarëve e duke i konsideruar ata si parajsë.

Megjithatë, argumenti bindës më i mirë se dollari do të forcohet është bindja e vetë investitorëve se kjo nuk do të ndodhë. Në sondazhin e fundit të Bankës së Amerikës për menaxherët e fondeve, një përqindje pothuaj rekord mendonte se dollari do të dobësohej.

Mes parashikuesve të anketuar nga Bloomberg, një ofrues të dhënash, projeksioni mesatar është që dollari të pësojë rënie kundrejt çdo monedhe tjetër kryesore këtë vit dhe të vazhdojë të bjerë pas kësaj.

Me rreth 6.6 trilion dollarë të tregtuar kundrejt monedhave të tjera çdo ditë, është e vështirë të imagjinohet që të paktën disa nga këto baste nuk janë vendosur tashmë. Sa më shumë të ketë, aq më i madh është potenciali për një rritje.

Menjëherë pas arritjes së Marrëveshjes Smithsonian, spekulatorët i kthyen tregjet e monedhës në kaos duke e detyruar dollarin të zhvlerësohej më tej, duke thyer përfundimisht sistemin e Breton Uds. Në ditët e sotme, problemi më i madh do të vinte nëse dollari do të lëvizte në drejtim të kundërt. Investitorët do të tronditeshin./Monitor/