Duncan: Fuqinë reale në strukturën e UÇK-së e kishin komandantët rajonal

 Sot në sallën e gjyqit në Gjykatën Speciale në rastin ndaj Ish-Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, ka nisur dëshminë, dëshmitari i tretë me radhë, ish-diplomati britanik,  John Stewart Duncan, i thirrur nga mbrojtja, duke e bërë të qartë se Fuqinë reale në strukturën e UÇK-së e kishin komandantët rajonal dh ejo Hashim Thaçi.

Ish-diplomati britanik flet për tiparet e shqiptarëve

Ish-Diplomati britanik, John Stewart Duncan, foli para trupit gjykues mbi tiparet e shqiptarëve të Kosovës, se si ishin ata pjesë e një sistemi aparteidi gjatë kohës së Millosheviçit dhe kjo solli spastrimin etnik, si dhe për rolin që kishte gjatë dhe pas luftës në Kosovë.

“Ata kanë qenë të përjashtuar nga pjesëmarrja në qeverisje, në shërbime publike, dhe kjo solli spastrimin etnik që e kemi parë të gjithë,” tha ai para trupit gjykues ndërsa këshillat që ai i jepte gjeneralit amerikan Clark, burimet i kishte të larmishme.

“Informoja gjeneralin Clark në mëngjes. Zgjohesha, kam hyrë në internet për të parë zhvillimet e fundit se çfarë po ndodhte në Kosovë, dëgjoja lajmet e 24 orëve të fundit, në veturë dëgjoja edhe BBC-në, lexoja të gjitha shërbimet. Përmes videolidhjeve informonim komandantët në terren.” tha ai për punën që bënte gjatë kohës së luftës në Kosovë. Duncan thotë se përpiqej të krijonte një panoramë se çfarë kishte ndodhur çdo 24 orë në Kosovë.

Kultura shqiptare, tha ai, e ka ndihmuar ta kuptonte Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. Duncan ndër të tjera tha se familja e Jasharajve kishte ndikim të madh gjatë vitit 1998. Gjatë dëshmisë së tij, ka folur për përvojën e tij me shqiptarët, për çka veçon tri tipare të tyre, që sipas tij janë shumë burimorë, shumë kreativë dhe të pavarur.

“Sipas përvojës sime me shqiptarët, janë shumë burimorë, shumë kreativë dhe të pavarur. Ndërkohë që komuniteti ndërkombëtarë nuk e kuptonte këtë sipërmarrje apo këtë karakter dallues të marrjes së vetes në duar të veta nga shqiptarët. Shqiptarët ishin shumë kreativë dhe nëse ata janë kriminelë efektiv në vetvete nuk është çuditëse sepse ka të bëj me një nga tiparet kryesore, pra gjetjes së mënyrës për të shprehur në mënyrën më efektive. Kjo është diçka të cilën ne e kemi parë ndër vite, që shqiptarët bëhen biznesmen shumë të mirë, persona me emër në fushën e tyre,” tha Duncan ndërsa shpjegoi se komuniteti ndërkombëtar e kishte të vështirë të kuptonte këto tipare.

“Kishin një vlerësim shumë larg nga e vërteta e shqiptarëve. Kjo mund të ndihmon shumë në çoftë se të duhet të trajtosh personat të cilët thjeshtë mundoheshin të mbronin veten,” tha ai ndërsa i pyetur nëse po flet për shqiptarët e Kosovës apo të Shqipërisë, ai sqaroi se po fliste për tiparet kryesore të shqiptarëve etnik.

“Unë po përshkruaja tiparet kryesore të shqiptarëve etnik, nuk është e nevojshme këtu të bëj dallimin ndërmjet shqiptarëve të Shqipërisë apo atyre të Kosovës!”

Nuk kishim besim se Hashim Thaçi

“Problemi tjetër i madh ishte që udhëheqësia e UÇK-së, që personifikohej nga Hashim Thaçi, mund të mos ishin në gjendje të bindnin ushtarët e UCK-së. Ne nuk kishim besim që Hashim Thaçi do të ishte në gjendje t’i bindte ushtarakët, apo ushtarët.

Nuk ishte realiste që Thaçi të njihej si udhëheqësi politik i Kosovës, kishte forca të tjera politike që ekzistonin atje si LDK, Rugova e të tjerë. Ato mund të kishin zgjedhur si udhëheqës të delegacionit të Rambujesë, por ai nuk kishte atë që quhet legjitimiteti politik në një shoqëri demokratike. Nuk ishte zgjedhur nga populli, ai kishte deklaruar një qeveri të përkohshme, por ne kishim arritur në pikën që ne në fakt apo NATO-ja ta njihte si një kryeministër të Kosovës, nuk ishte një gjë realiste, nuk përfaqësonte realitetin dhe nuk ishte një fakt i qëndrueshëm nga pikëpamja politike,” tha John Stewart Duncan i prerë:

“Fuqinë reale në strukturën e UÇK-së e kishin komandantët rajonal dhe kjo na u konfirmua kur takuam gjeneral Agim Çekun në fillim të negocimit të marrëveshjes. Ai na tha se unë nuk e bëj këtë pa praninë e komandantëve të zonave. Unë i besova, ishte shumë ngulmues për këtë çështje. E para tha se Thaçi nuk ishte i disponueshëm, dhe për ta bërë një gjë të tillë, ai pra Thaçi, duhej të konsultohej, dhe më pas ai shtoi se unë nuk e bëj një gjë të tillë nëse në negociata nuk marrin pjesë komandantët e zonave”.

Këtë bisedë me Agim Çekun, tha ai e kishte bërë më 14 qershor në Tiranë ku dhe e kuptoi që komandantët e zonave kishin një fuqi të madhe.

“Kuptova që kishin të paktën një lloj pavarësie, ishin komandantë me fuqi të mëdha, nga pikëpamja ushtarake ishte paksa e pazakontë. Forcat tona ushtarake nuk kërkojnë që komandantët rajonal të jenë të pranishëm në negociata nëse ke një komandant të nivelit në lartë në negociata,” tha Duncan.

Ndryshe, John Stewart Duncan ishtepër tre vjetësh këshilltar i Komandantit të Forcave të NATO-s, Wesley Clark, gjatë viteve 1998–2001. Ka shërbyer gjithashtu në misione të tjera diplomatike, si në Sudan dhe Francë. Ai vjen në Hagë pas dëshmisë së Ish-Ndihmësit të Sekretarit të Shtetit dhe zëdhënësit të Madeleine Albright, James Rubin, si dhe Ish-Këshilltar i Kosovës në Rambuje, Paul Williams.