Ndonëse u takuan 48 orë më parë në Prishtinë, Kryeministri Edi Rama zhvilloi edhe sot një takim me kryeministrin e Hashim Thaçit, Avdullah Hotin dhe ashtu si takimi pararendës dhe ky i sotmi ishte pa lidhje. Dhe deri sa Avdullah Hoti tha se nuk takohet me palën serbe pa njohjen reciproke, Edi Rama si njohës i mirë i bëmave të Hashim Thaçit dhe Aleksandar Vuçiçit e tha qartë se politika shqiptare nuk duhet të pres që një ditë Presidenti i Serbisë ta njoh pavarësinë e Kosovës.
“Kur zgjedh të lësh armët, duhet të vësh paqe jo për fqinjin por për fëmijët e tu. Në një proces si ky duhet bërë pyetja sot se çfarë duhet të presim ne. Shqiptarët nuk kanë qenë kurrë më mirë sesa në gjithë historinë e tyre, sa më shumë sfida e paqes komplikohet aq më shumë shohim të prevalojnë instinktet e vjetra. Nuk ka problem të jemi të ndarë reformën Zgjedhore, apo administrimin e pandemisë por nuk mund të jemi të ndarë për interesin strategjik. Nuk mund të jemi të përçarë për njohje përfundimtare.
Presim që presidenti i Serbisë të njohë Kosovën? Mos i pritni këto! Nuk kanë për të ndodhur kurrë. Është shah, jo boks. E kemi të lehtë të biem në gracka fare banale siç është edhe gracka e një grupi që është angazhuar për ta ndarë Kosovën, jo nga jashtë por nga brenda. U gjetën armiqtë dhe u ndërtua historia. Kjo është tallja më e madhe që mund të bëhet me popullin por mbi të gjitha me fëmijët e Kosovës. Si u ndaka Kosova “mçeftas”? Një grup njerëzish me në krye Hashim Thaçin do ta ndanin Kosovën, ku do ta çonin në shtëpi, apo do ta fusnin në bagazh të makinës siç doli edhe lajmi për Behxhet Pacollin? Do ta sillnin në Kuvend. Do të duhet ta kalonin me referendum. Por teoria e konspiracionit na ka bërë shumë dëme në histori. Mund të na bëjë një dëm shumë të madh sot.
Dhe deri sa Edi Rama po mbante leksionin dhe Avdullah Hoti i shkretë po dëgjonte shqiptarin më të paditur në politikën e jashtme, ky i fundit vazhdoi:
“Kemi dy çështje të mëdha; domosdoshmëria që drejtësia ndërkombëtare të mos deformohet duke u kthyer në padrejtësi kombëtare dhe që në këtë proces kombësie të vihet në fokus që Kosova i ka qëndruar strikt të gjitha angazhimeve për drejtësi dhe dialogu. Serbia ka interes që të mos ketë dialog dhe konflikti të mos zgjidhej. Kush është i interesuar që Kosova të jetë e njohur dhe e panjohur? Serbia! Kushdo që nxit historitë e konspiracionit me Facebook, thjesht bën ha bukën e *si kujtohet shprehja. Hë more Qemal se t’i i di këto shprehje; Ha bukën e shpisë dhe bën duvanë e kojshisë.”
E meqë dy kryeministrat shqiptar u takuan, përrallat me “porte kosovare” janë të domosdoshme. Nga Shëngjini zbritën në Durrës, dhe përralla vazhdoi:
“Sot kemi folur për doganën e Kosovës në Durrës. Në parim kjo është diçka e dakordësuar. Por në zbatim është ende jo e plotë. Jo një stacion i parë i pasuar nga një stacion i dytë kontrolli në Morinë, por një stacion i vetëm në Durrës.
Hyrja e të gjitha mallrave për në Kosovë duhet të trajtohet si një hyrje në Kosovë. Kjo do të thotë që na duhet një detajim teknik i marrëveshjes për të mos lejuar që burokracia apo interesa të caktuara të pengojnë zbatimin. Po ashtu kemi folur për njehsimin e dokumentacionit lidhur me mallrat që eksportohen apo importohen mes të dy vendeve ku është e pamundur të flasim për efikasitet të plotë nëse nuk arrijmë që të dyja palët të kenë gjuhë teknike të njehsuar dhe të mos vazhdojmë t’i kërkojmë ne në Shqipëri eksportuesve të Kosovës që të kenë dokumente dhe të Shqipërisë, psh. të AKU por një dokument të jetë i vlefshëm për të dy vendet.”
Por Edi Rama duhet të dëshmoj se është dhe patriot. Mosliberalizimin e vizave për Kosovën ai e cilësoi turp për Bashkimin Europian dhe përsëriti refrenin e dëgjuar edhe më parë se fajet i ka Evropa.
“Në kushtet e nevojës për të përparuar më shpejt në gjithë procesin e kohezionit strategjik lidhur me jetën e përditshme të njerëzve dhe lëvizjen e mallrave, Shengeni rajonal mbetet në këndvështrimin tim një program ku shqiptarët duhet të shohin bashkërisht interesin e tyre strategjik. Në rast se ne futemi bashkërisht në kornizën e shengenit rajonal, askush nuk na pengon që ne të hapim përfundimisht kufirin për lëvizjen e njerëzve pa asnjë kontroll. Çka thashë për doganën do të vlejë për njerëzit në qarkullimin mes Kosovës e Shqipërisë. Ndërkohë që dy ministritë e brendshme kanë punuar për të krijuar bazën e përbashkët të të dhënave lidhur me perimetrin e sigurisë dhe hyrje daljen në të gjitha pikat të njerëzve në Shqipëri apo Kosovë.
Është një turp për BE që sot e gjithë ditën mban peng një popull. I vetmi popull i marrë peng në kontinentin tonë që ende ndalohet të lëvizë i lirë si të tjerët pasi si shtet i ka plotësuar të gjitha detyrimet
Arsyeja nuk gjendet në Kosovë, nuk gjendet në ndonjë paaftësi të Kosovës për të përmbushur detyrimet, janë përmbushur dhe janë njohur nga vetë KE. Arsyeja është në Europë, në politikën e brendshme të BE-së që gjithmonë kur marrin vendime për ne, nisen nga kalkulimet për qëndrueshmërinë elektorale të forcave që qeverisin. Ky nuk është as sekret as ndonjë turp në vetvete, turp është që Kosova nuk lëviz e lirë jo për ndonjë faj por si rezultat i refuzimit që i bëhet nga BE.”
Për ata që menduan se të paktën Edi Rama me Avdullah Hotin nuk do të bëjë mbledhje të përbashkëta spektakolare të dy qeverive u zhgënjye rëndë:
“Kemi rënë dakord për një afat të ri për mbajtjen e mbledhjes së Shkodrës mes dy qeverive me shpresën se situata jo e lehtë lidhur me COVID-in të na e mundësojë në gjysmën e dytë të shtatorit. Ashtu sikurse jemi dakordësuar për një tjetër event të rëndësishëm që do zhvillohet për herë të parë mes nesh, gjithmonë me shpresë që situata me COVID-in do na e mundësojë këtë në Tiranë në Pallatin e Kongreseve në nëntor, ku dëshirojmë që dy qeveritë tona të sponsorizojnë kongresin e parë të autoriteteve vendore i cili ne dëshirojmë të kthehet në një kongres tradicional ku kryetarët e bashkive apo komunave siç quhen në Kosovë së bashku me skuadrat e tyre të mund të ndajnë praktikat e mira, sfidat e përbashkëta në adresimin e problemeve komunitare patjetër dhe potencialin e nismave të përbashkëta në fushën e qeverisjes vendore.”
Në fund, për ti kujtuar kosovarëve Shengenin Ballkanik tha se do ta donte Kosovën pjesë të këtij projekti edhe kur Avdullah Hoti është Kryeministër aq orë sa dëshiron Hashim Thaçi:
“Unë nuk kam se si të ndryshoj mendim lidhur me domosdoshmërinë se Kosova dhe ne duhet të jemi bashkë dhe në Shengenin Ballkanik dhe krijimin e një hapësire të përbashkët, duke shfrytëzuar potenciale të pashfrytëzuara. Unë qëndroj tek interesat tanë dhe shfrytëzimin e potenciale dhe me Kosovën. Vullneti politik s’ka munguar mes Kosovës dhe Shqipërisë, por të arriturat nuk aq sa duhet.”