Fiton Serbia, UNDP dhe BE pezullojnë restaurimin e shtëpisë së Xhafer Devës

Filloi si furtunë në një gotë që nis si zakonisht nga mediat serbe, vazhdoi me denoncimin nga kriminelja serbe sot Zv/Kryeministre dhe ministre e Kuturës së Serbisë, Maja Gojkoviç, benzin këtij zjarri i hodhi Ambasadori gjerman në Kosovë, Jorn Rohde, për tu mbështetur nga bijtë e komunistëve shqiptarë në Kosovë që sot menaxhojnë mendimin politik që shfaqet në mediat kosovare dhe përfundoi me pezullimin e punimeve nga BE dhe UNDP si donatore të restaurimit të shtëpisë së patriotit të madh shqiptar.

Kështu e fitoi këtë betejë Serbia me kartën shumë të fortë që përdori Ambasadori Jorn Rohde në lidhje me Holokaustin ose krimet e luftës nga pushteti më kriminal në Evropë pas luftës së dytë botërore, ai në Beograd.

Akuzat nga Serbia

Pas filloi restaurimi i shtëpisë së patriotit të madh shqiptar Xhafer Deva, pasoi sulmi nga Serbiai dhe si në rastin e “Shtëpisë së verdhë”, Prishtina zyrtare nuk reagoi por lejoi që dhe një kriminele si Maja Gojkoviç, që sot është Zv/Kryeministre dhe Ministre e Kulturës së Serbisëqë ti ankohet edhe Komisioneres evropiane për Inovacion, Kërkim, Kulturë, Arsim dhe Rini, Maria Gabriel, si dhe Drejtorit ekzekutiv të Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim, Akim Steiner, ” se shtëpia e një personaliteti si Xhafer Deva, i njohur për përgatitjen dhe kryerjen e krimeve kundër serbëve dhe hebrenjve, nuk duhet ndërtuar.”

Ndonëse dihet botërish se ishin serbët që jo vetëm vranë shqiptarë por edhe hebrenjë, dhe ishte pushteti shqiptar përkatësisht Xhafer Deva ai i cili ndihmoi hebrenjë e Kosovës dhe Shqipërisë si dhe ata që arritën të ikin nga Serbia, të strehohen në tokën shqiptare dhe të largohen të sigurt nga porti shqiptar, Prishtina zyrtare heshti sikur u zu në faj për “kriminelin” Deva të cilën e ndërtii historia e Shqipërisë komuniste.

Pas reagimeve të ndryshme, Zyra e BE-së, UNDP-ja dhe MKRS-ja thanë më 4 shkurt, përmes një komunikate për media, se kanë marrë parasysh polemikat që lidhen me të kaluarën e ndërtesës.

Dhe, kur u mendua se gjithçka po sqarohej, mesdita e 7 Shkurtit u rindezme një reagim përmes rrjetit social Twitter nga Ambasadori gjerman në Prishtinë, Jorn Rohde, duke e akuzuar Xhafer Devën si bashkëpunëtor të ngushtë të nazistëve.

“Mos e shtrembëroni të vërtetën në lidhje me Holokaustin ose krimet e luftës, të kryera nga nazistët dhe bashkëpunëtorët vendas,” thekson Rohde përmes rrjetit social Twitter me një gjuhë që asnjë serbë normal nuk shprehet.

This is memory culture the wrong way!

— Ambassador Jörn Rohde (@GermanAmbKOS) February 7, 2022

Pse?! Këtë e dinë mësë mirë punëdhënësi i tij por që është një akt kriminal nuk diskutohet!

Dhe fatkeqësisht debati kaloi në duart e miletit, dhe ata që nuk lejohet të akuozohen si bijtë e krminelëve komunist jugosllav, si zakonisht dalin në shërbim të Beogradit dhe akuzojnë pushtetin në Prishtinë për aftësi në shtetndërtim.

Nëse kësaj i shtojmë dhe zellin për sulmet që i bëjnë pushtetit të Albin Kurtit situata bëhet më serioze. Ministri i tij i kulturës bënë një reagim të beftë i kompleksuar nga pronari i shtëpisë që po restaurohej:

“Restaurimi i monumenteve bëhet për t’i shërbyer komunitetit, jo për revizionizëm historik apo rehabilitim figurash. Përpjekja për ta zhvendosur debatin në rrafshin e narracionit mbi personalitetin përkatës historik dëmton rëndë përpjekjet për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore. Për më keq, kjo qasje legjitimon dhunën ndaj arkitekturës dhe artefaktit. Askush nuk është kundër fakteve historike, ato duhen thënë zëshëm dhe pa asnjë rezervë, para se gjithash nga profesionistët. Mirëpo, kundërshtimi i restaurimit duke u thirrur në narracionin historik është në kundërshtim me konventat botërore dhe praktikat e përparuara europiane për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore,” thekson ministri Hajrulla Çeku përmes rrjetit social Facebook.

Për fat të keq përveç Ish-Ministrit të Jashtëm, Behxhet Pacolli i cili mbrojti figurën e Xhafer Devës, askush nuk foli, Qeveria, Kryeministri dhe Presidenti heshtën ndërsa çështja kaloi në duart e atyre që duhet të binte, historianëve, atyre që edukuan me librat dhe studimet e Tiranës zyrtare.

Pak prej tyre e thanë edhe një të vërtetë:

Historiani Jusuf Buxhovi thotë se Xhafer Deva nuk mund të lidhet me Holokaustin e viteve 1941-1945, kur nazistët vranë rreth gjashtë milionë hebrenj.

“Nuk mund të lidhet [me Holokaustin]. Mua më ka habitur ajo e ambasadorit gjerman. Xhafer Deva ka qenë vetëm përfaqësues i një shteti të pavarur shqiptar në atë kohë, qeveri e pavarur. Xhafer Deva nuk ka marrë pjesë – sa e dimë ne historikisht – në asnjë aksion, burgosjen apo dënimin e hebrenjve”, thotë Buxhovi për RFE duke shtuar se hebrenjtë, si rrallë kund në Evropë në atë periudhë, kanë gjetur mbrojtje te shqiptarët.

Në këtë situatë, ku kriminelët serbë vazhduan fushatën antishqiptare kundër vlerave në Kosovë reaguan dhe UNDP dhe BE duke njoftuar sot se ka pezulluar punimet për restaurimin e shtëpisë së Xhafer Devës në Mitrovicë të Jugut, pas reagimeve që ka nxitur projekti i tillë.

“Ne jemi në kontakt me të gjitha palët e përfshira dhe rivlerësojmë rolin dhe kontributin tonë, duke përfshirë edhe mundësinë për të përdorur situatën aktuale si mundësi që të adresohet hapur e kaluara përmes diskutimeve dhe konsultimeve me të gjitha komunitetet e rëndësishme,” thekson Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë dhe Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara, UNDP, duek shtuar:

“UNDP dhe BE dënojnë fuqishëm antisemitizmin dhe ksenofobinë dhe manifestimet e shumta të tyre, përfshirë edhe rritjen e intolerancës ndaj pakicave etnike dhe komuniteteve të cenueshme. Ne jemi të përkushtuar që të mbrojmë të pambrojturit, të promovojmë të drejtat themelore të njeriut dhe të mbështesim lirinë, dinjitetin dhe të luftojmë dezinformimin”.

Ndryshe, më 1 shkurt, BE-ja, UNDP-ja dhe Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit njoftuan për projektin e restaurimit të shtëpisë së Xhafer Devës. UNDP dhe BE thanë se qëllimi i projektit ka qenë që të sjellë komunitetet së bashku dhe të kontribuojë në kohezionin shoqëror, duke përdorur trashëgiminë kulturore si një instrument për dialogun midis komuniteteve.

Projekti ishte paraparë si bashkëfinancim i këtyre institucioneve në vlerë prej rreth 300 mijë eurosh. Pasi të përfundonte restaurimi, parashihej që objekti të kthehej në shërbim të komuniteteve të ndryshme që jetojnë në Mitrovicë.

Shtëpia Xhafer Devës thuhet se është ndërtuar në vitin 1930 nga arkitektë dhe punëtorë austriakë. Sipas Ministrisë së Kulturës, objekti ka stil modern perëndimor-evropian dhe është i pari i këtij lloji në Mitrovicë. Karakterizohet me dekorime të shumta që, sipas MKRS-së, janë tipike për stilin e tij.

Kush ishte Xhafer Deva

Xhafer Deva ishte politikan shqiptar në periudhën e Luftës së Dytë Botërore, 1939-1945.

Ai u lind në Mitrovicë në vitin 1904 dhe një pjesë të shkollimit e kreu në Greqi, Turqi dhe Austri.

Sipas historianëve, ai ishte i njohur për veprimtarinë e tij nacionaliste dhe ishte antikomunist.

Deva udhëhoqi Lidhjen Shqiptare të Prizrenit deri në përfundim të Luftës së Dytë Botërore, kur, sipas studiueseve, drejtoi rezistencën kundër futjes në Kosovë të trupave partizane jugosllave.

Në vitin 1944, Deva u emërua ministër i Punëve të Brendshme në Qeverinë e Shqipërisë, e cila u formua me mbështetje të Gjermanisë naziste.

Historiani Haxhi Ademi, nga Instituti i Historisë “Ali Hadri” në Prishtinë, thotë se arsye përse Deva mund të ketë bashkëpunuar me nazistët, ka qenë fakti se shqiptarët, sipas tij, nuk i gëzonin të drejtat bazike në periudhën në mes të dy Luftërave Botërore. Në këtë periudhë, sipas tij, janë vrarë dhjetëra politikanë shqiptarë dhe janë kryer masakra ndaj shqiptarëve.

“Xhafer Deva ka qenë ndër ato personalitete që kanë bashkëpunuar me gjermanët, duke e ditur gjithnjë rrezikun e jashtëm që ne kishim, do të thotë nga serbët dhe sllavët në përgjithësi,” thotë Ademi për RFE.

Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Xhafer Deva ishte larguar nga Kosova për në Austri, pastaj Itali, Egjipt dhe Siri, prej ku kishte zhvilluar aktivitete politike, kryesisht përmes botimit të gazetave.

Në vitin 1956, ai migroi në SHBA, ku jetoi deri në fund të jetës.

Fakti se ai, pas Luftës së Dytë Botërore, kishte migruar për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, sipas historianit Jusuf Buxhovi, tregon se nuk kishte lidhje me krimet e nazizmit.

“Po qe se Xhafer Deva, në çfarëdo forme, do të lidhej me Holokaust, SHBA-ja nuk do ta pranonte. Ai ka pasur azil në SHBA. Ka jetuar në SHBA dhe ka vdekur në SHBA. SHBA-ja ka qenë shumë e ashpër ndaj atyre që kanë pasur çfarëdo lidhjeje me fashizmin. Kjo tregon se Xhafer Deva ka qenë një politikan pragmatik në rrethanat e kohës”, thotë Buxhovi.

Ndërkohë Pafrikë.al ka botuar dhe librin “Xhafer Deva, Jeta dhe vepra” ku mund të zbulohet vetëm një e vërtetë, deshtën apo jo serbët, e vërteta Xhafer Deva!