Grejza m’thojshe asht shqiptaria. Rriçna plot!

nga Çun Lajçi

Nuk deshta Padër, me ba mëkat!

Nuk deshta me prishë zemrën me shqiptarë, jo!

Krejt pahiri m’dolen do shkrola t’shkreta, prej shpirtit t’përvëluem!

Hajt e ndali! S’mujta, u përhapën si ky dreq Cividi!

E gja s’bana, veç i nguca pak, kapobanët, që s’po e lanë ket kopilin e vogël me prashitë n’ara, e populli ia ka dhanë vet shatin!

Ik po i thonë, o i pavakt, se korbat po don me na i kthye n’Kosovë!

Por s’i gërzhata si ti me krande t’thata! Pasha shpirtin e krroçes plak, i kreha me gërhanë, se leshin e kishin shllungë dreqi!

E tue i kreh e tue i lëmua, s’më la dreqi rehat, more Padër, iu thashë: E di more, se jeni bujar e sojnik, as nuk vjedhni, as nuk shani, jeni trima të ndershëm! Patriota t’çartun more, komandanta ma!

Veç… që de, iu ka mbetë nji behane e vogël, veç vetën po e doni. Këtij sherrit t’ri, ia keni marrë inat, se po iu kqyrë kur po e shtini dorën n’xhepin e popullit, e me tjetrën po e çoni nalt flamurin! Demek, me kallxua se jeni t’parët e vendit e t’kuvendit!

E besa edhe grushtat po kërsasin, kur po don dikush, me iu dalë para!
Veç mos u bani merak, se kjo behane kalon! Edhe ky kopili i ri, s’iu gërzhat ma. Taxhinë ua merr, e shkon me i mbjellë arat!

Ju, mos e ngucni, se nuk jeni t’marrë si ai. Jeni t’mençem, n’Shkodër shokët s’i keni!

Edhe kapuçi asht ra n’hall me mendet e juve! S’po ka vend ma, se ka qëllua i vogël!

O At

Janë ba si grejzat!

As me fjalë s’po ban me i gërzhatë, jo ma, me atë krandën tande, se xhylyt po m’gjuhen n’krye, e po m’i ngulin thercat.

Më more n’qafë more Padër, që ma zbrite at Shën Mhill me at Shën Pjetër, prej qiellit!

Pse s’i kurthove dikund mes mjegullave, po i zbrite n’tokë.

A s’pate punë tjetër a?

Boll u fsheha mos me m’pa, bile hina edhe n’samar t’gomarit, e bana i-a, i-a, i-a!

Thashë, kujtojnë se jam magar e m’kalojnë. Po, jo, se t’shenjtit shohin gjithçka!

M’gjetën nër samar tue ba i-a, i-a, i-a!

M’kapën për veshit e m’thanë: Hajde kërriçi plak, hajde, mos u tut, se duem me t’kallxua çka kemi gjetë n’librat e vjetër!

Hapi sytë m’thanë, kqyre Shqipninë tande qyshë këcen si pleshti, her n’mal her n’det, herë të shkau her të greku!

Duhet me rrethua diqysh, se po don me dalë fare!

– Lemni more iu thashë, se unë s’jam trim si ju. Ju e patët rrjepë dreqin e zi, për me mat Shqipninë, po unë s’guxoj me ia vu penin rreth-e-rreth, si ju! S’kam çka rruej, veç ne rrofsha mjekrrën e bardhë!

– Ani pra, mos guxofsh me rrua dreqin e Shqipnisë, atëherë rrjepe thiun e Kosovës, e bane dredhë, e lidhi bjeshkët me fusha, mos t’i merr malazezi, se njerëzit janë ba si rriçnat, sa po kapën të lopët, sa po ngjitën të delet!

Fort po pickojnë!

– Lemni o t’shenjt, iu thashë, se Kosova s’ka derra! Komandanta ka!

Dorën zemër edhe dhi t’egra ka, edhe cjepë. Ka dhelpna, gica, po jo derra!
Bile edhe me pasë, s’guxon kush me i rrua, o t’shenjt, se ujqit e murrëm po i ruejnë për veti!

E sheh Padër?

Bana mëkat që shkrova me mëngjes, për pleshtat e leshit e thitë e malit!

Ma mirë t’i lejsha me kcye n’bjeshkë e me ra n’det, se ndoshta e kishin thye qafën kërshave. Ose ishin mbytë n’valë deti.

Po, se shqiptarët i tutën ujit fort.

Edhe zjarrmit i tutën pak, veç për hyqymet si jepin pesë pare. Tërt veshi s’iu ban!

Hina n’gjynah me thitë tonë, tash m’duhet m’u rrëfye!

Po, s’po kam të kush?

Ti libra na le boll, po mendët i more me veti!

Tashë, qyshë me t’i marr vesh, ato dredha djalli, e ata dreqën pleshtash, që kcejnë sa n’vesh, sa futën ndër shalë!

– Shën Mhilli, m’tha, kur t’bjen dilli n’tepe t’kresë, sillu tri herë rreth hijës tande, tue u rrëfye!

Po qyshë m’u sillë o Padër?

S’po mundem, se po m’merrën mendët! A din pse?

Se unë po sillem, ajo po sillet! Unë po ndalem, ajo po ndalet.

Shoqishojnë s’po mundim me nxanë, se her po zgjatëm unë, her po shkurtohet hija!

Si me ja ba bre, se s’po i marr vesh këta shejtnit tu!

– Ky Shën Pjetri po m’thot, ngule hunin n’krye t’hijës, për mos me t’ikë!
E mandej merre nji gur bojëgjaku, e gjuje! Nëse e qëllon hunin, e ke vra mëkatin.

Po, s’po mundem o Padër. Se unë, kur po shkoj me marrë hunin, e deri po kthehna, hija po m’ikë. S’po di ku me ngulë!

Kur po e nxa hijën e po e nguli hunin, po shkoj me lypë gurin.

Po ku me gjetë bash t’bojëgjakut more! S’kanë lanë gurë pa rrotullua, këta komandantat!

E luta Shën Pjetrin, i thashë, a ban bre nji gur tjetër ta marr! Jo, m’tha, se nuk t’falet mëkati!

Ah bre burr, këto librat që na i le, po na i bajnë zemrat gaca e gjakun ujë. Krahët po na i qesin! Veç s’po kemi kah me fluturua, se bjeshkët ua kemi falë kojshive. Tymi po na del hala pa e kalua pragun!

Pikë e pesë asht ba shqiptaria, o Padër. E ka marrë secili nga nji flamur dhe e ka vjerrë n’hijen e vet. O vallahi lesh harapi e le, e lesh harpi asht!

E ka lidhë ky zgatavelli ynë, dredhën tande n’Preshevë, por s’po ia mbrrinë n’Mitrovicë! Si po e ngreh po i këputët!

Me lidhë n’Rashkë s’po guxon prej atij sy çkyemit t’Kalamegdanit!

Ti ia lëshove Avdi Pashës Oso Kukën n’shpinë, veç ky pasha ynë, edhe nji Vraninë po don me lanë n’Rashkë, e ket djalin e ri po mundohen me shti arave n’lavër! Krejt sallahana janë ba këta kapobanët e mi!

Ma le lahutën n’prehën, edhe dredhën e djallit, për me i lidhë shqiptarët, po s’po muj me i nxanë o Padër!

Gretha, m’thojshe asht shqiptaria, mal me thi! Pleshta, e rriçna, po s’t’besojsha!

Palohesha nër samar, e bajsha i-a, i-a, i-a!