Jo spiun po mburravec? Zbulimi i dokumenteve sekrete në SHBA

Një 21-vjeçar, punonjës në ushtri duket të jetë përgjegjës për zbulimin spektakolar të dokumenteve sekrete amerikane. Në SHBA shumë vetë pyesin, si ishte e mundur një gjë e tillë dhe si mund të pengohet në të ardhmen.

Nuk është hera e parë që rrjedhin në publik dokumente sekrete amerikane. Por rasti i fundit është i veçantë. Sepse burimi nuk është spiun, as zbulues-whistleblower si Edward Snowden. Pas dokumenteve sekrete amerikane ndodhet, sipas hetuesve, një pjesëtar 21 vjeçar i ushtrisë amerikane nga shteti federal, Masaçusets. Jack Teixeira punon për Gardën Kombëtare në një bazë ushtarake.

Jim Himes, anëtar i komisionit parlamentar për shërbimet sekret amerikane është i shokuar. “Kemi të bëjmë me një 21 vjeçar, që donte të shiste mend para shokëve dhe jo me cyber-spiunët e Pekinit apo Rusisë”, tha ai për CNN. “Kemi shumë punë përpara, për të riparuar këtë sistem, që lejon herë pas here që të rrjedhin informacione.”

Ministria e Mbrojtjes ka bërë të ditur masa të reja pas këtij rasti. Në të ardhmen do të ketë shumë më pak vetë që kanë dijeni për dokumente sekrete. “Kjo ishte vepër penale me paramendim. Një shkelje e rregulloreve tona”, thotë zëdhënësi i kësaj ministrie, Patrick Ryder. Në të ardhmen do të sigurohet, që të kenë qasje tek informacione sekrete, vetëm ata që kanë nevojë për to.” Ryder tha se “ne mësojmë gjithmonë nga situata të tilla dhe hulumtojmë më tej.”

Dokumentet sekrete publikohen në grupin e chat-it

21 vjeçari i ka memorizuar njëherë dokumentet sekrete dhe i ka fotografuar në shtëpi për t’i postuar pastaj në një grup chat-i me rreth dy duzina anëtarësh. Shumica e anëtarëve ishin adoleshentë apo meshkuj të rinj që interesohen për videolojërat, armët dhe ushtrinë. Një anëtar i këtij grupi tha për “Washington Post”, se “nuk beson që ai ka ndjekur një qëllim të caktuar me postimin. Ai është kritik ndaj qeverisë, por kjo nuk është ndonjë gjë e pazakontë për shumicën e Të Djathtëve këto kohë.”

I dyshuari rrezikon disa dekada burg

Pas ditë hetimesh autoritetet më në fund e zbuluan 21 vjeçarin. Policët e arrestuan atë në shtetin federal Masaçusets- Në pamjet televizive shihet se si djali i ri merret në arrest i veshur me pantallona të shkurtra dhe T-Shirt. Kundër tij do të hapet një procedurë penale. Sipas ministrit të Drejtësisë, Merrick Garland akuzat janë largim i palejuar materialesh, ruajtja e tyre dhe dhënia më tej e materialeve sekrete. Sipas padisë që do të ngrihet, 21 vjeçarin e kërcënojnë disa dekada burgim.

Zbulimi i dokumenteve sekrete amerikane u konsiderua nga autoritetet amerikane si rrezik sigurie. Sipas të dhënave të publikuara në mediat amerikane këto dokumente përmbanin të dhëna për furnizimet me armë të Ukrainës dhe shpenzimin e municioneve- po ashtu  detaje për forcën e trupave ukrainase dhe pozicionet e tyre. Sipas raportimeve të “New York Times” aty kishte të dhëna për planet e NATO-s dhe SHBA, si të mbështesnin Kievin në një ofensivë të mundshme kundër Rusisë në pranverë.

Pas publikimeve të dokumenteve sekrete, Kievi reagoi i qetë. Publikimi i dokumenteve të tilla nuk ka asnjë ndikim në strategjinë ushtarake të Ukrainës dhe rrjedhën e luftës, thuhet nga Kievi. Por kreu i institutit studimor amerikan, Silverado Policy Acclelerator, Dimitri Alperovitch, i tha gazetës “Washington Post”, se dokumentet mund të sjellin dëme.

Vërtet ato nuk kanë plane konkrete sulmi, por ato i japin Moskës të dhëna për llojin dhe sasinë e armëve perëndimore dhe për ushtrinë që përdor këto armë. Këto janë informacione me rëndësi për aftësinë mbrojtëse të Ukrainës./DW/