Konsumi për frymë, Eurostat: Shqipëria e fundit në Europë!

Ndonëse pagat, sidomos në sektorin shtetëror po rriten vazhdimisht, me to mund të blesh më pak produkte, duke e bërë jetesën gjithnjë e më të shtrenjtë, teksa çmimet janë si në Europë, apo dhe më shtrenjtë.

Eurostat ka publikuar sot treguesit për të ardhurat për frymë dhe konsumin individual për frymë të përditësuara për vitin 2023, ku Shqipëria mbetet e fundit në Europë për të dy treguesit. Të dhënat për Kosovën mungojnë.

Në treguesin e konsumit individual për frymë, AIC, i cili mat fuqinë blerëse të mallrave e shërbimeve, Shqipëria renditet e fundit, me 41 për qind të mesatares europiane, duke e ulur nga shifra e hershme që u publikua në qershor, kur treguesi ishte 42 për qind, çka tregon për një rënie të fuqisë blerëse reale. Edhe në 2022, ky treguesi ishte 41 për qind. Ky tregues është një pikë përqindje më i ulët se Bosnje Hercegovina, ku në 2022 ishim në të njëjtat nivele. Nivelin më të lartë e ka Mali i Zi me 64 për qind nga 63 për qind sa ishte në 2022, e ndjekur nga Serbia me 55 për qind, me rritje me 1 për qind dhe Maqedonia e Veriut me 49 për qind, nga 50 për qind në 2022.

Edhe në treguesin tjetër, atë të të ardhurave për frymë, Shqipëria është e fundit në Europë, me të ardhura sa 36 për qind e mesatares së BE-së, në të njëjtin nivel me Bosnje Hercegovinën.

Maqedonia e Veriut kishte të ardhura sa 41 për qind e BE-së, njësoj me vitin e mëparshëm. Serbia e kishte këtë tregues 49 për qind, nga 44 për qind vitin e mëparshëm. Nivelin më të lartë në rajon e ka Mali i Zi, me 51 për qind, nga 50 për qind vitin e mëparshëm.

Sipas shpjegimit të Eurostat, megjithëse PBB për frymë është një tregues i rëndësishëm dhe i përdorur gjerësisht i nivelit të mirëqenies ekonomike të vendeve, konsumi për frymë mund të jetë më i dobishëm për krahasimin e mirëqenies relative të konsumatorëve në vende të ndryshme.

Çmimet në Shqipëri sa vijnë e po shtrenjtohen në raport me mesataren e BE-së. Në vitin 2023 ato ishin sa 58 për qind e mesatares europiane, nga 54 për qind në 2021. Ato mbeten të dytat më të shtrenjtat në rajon pas Serbisë 59 për qind dhe shumë më të larta se në Maqedoninë e Veriut 48.7 për qind.

Rritja ekonomike e nxitur kryesisht nga fluksi i lartë i ndërtimeve dhe shitjeve të pasurive të paluajtshme, apo dhe numri i lartë i turistëve nuk duket që të jenë përmirësuar mirëqenien e shqiptarëve në dy vitet e fundit.

Gjatë vitit 2023, ekonomia shqiptare u rrit me 3.4 për qind, duke u ngadalësuar në krahasim me zgjerimin prej 4.86 për qind të 2022-t. Rreth gjysma e kësaj rritjeje erdhi nga ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme, që u zgjeruan përkatësisht me 9.7 për qind dhe 11.3 për qind. Duket se kjo rritje që po vjen nga ndërtimi nuk po arrin të përmirësojë mirëqenien e shqiptarëve, që vijojnë të mbeten më të varfrit e Europës.

Europa

Në vitin 2023, nivelet e konsumit aktual individual, AIC, në vendet e BE-së varionin midis 70 për qind dhe 136 për qind të mesatares së BE-së. AIC përfshin të gjitha mallrat dhe shërbimet që përdorin familjet, pavarësisht nëse ato janë blerë dhe paguar nga familjet drejtpërdrejt, nga qeveria ose nga organizata jofitimprurëse. Mund të konsiderohet si një tregues i mirëqenies materiale të familjeve.

Vitin e kaluar, 9 vende regjistruan një AIC për frymë mbi mesataren e BE-së. Luksemburgu shënoi nivelin më të lartë me 36 për qind mbi mesataren e BE-së. I ndjekur nga Holanda dhe Gjermania, të dyja 19 për qind më lart.

Nivelet më të ulëta të AIC për frymë u regjistruan në Hungari dhe Bullgari, të dyja 30 për qind nën mesataren e BE-së, dhe, Letoni 26 për qind më poshtë.

Gjatë 3 viteve të fundit, AIC për frymë në raport me mesataren e BE-së ka ndryshuar në shumicën e vendeve të BE-së. Midis viteve 2021 dhe 2023, nivelet e AIC u rritën në 15 vende të BE-së, veçanërisht në Irlandë 99 për qind e mesatares së BE-së në 2023 krahasuar me 91 për qind në 2021, Qipro 100 për qind vs 94 për qind dhe Maltë 90 për qind vs 85 për qind.

Nga ana tjetër, nivelet e AIC u ulën në 11 vende të BE-së. Uljet më të mëdha u regjistruan në Danimarkë 108 për qind në 2023 kundrejt 122 për qind në 2021, Suedi 106 për qind kundrejt 112 për qind, Lituani 88 për qind vs 93 për qind dhe Çeki 81 për qind kundrejt 86 për qind.

Luksemburgu regjistroi nivelin më të lartë të PBB-së për frymë të shprehur në standardet e fuqisë blerëse në BE, në 137 për qind mbi mesataren e BE-së, përpara Irlandës 113 për qind dhe Holandës 33 për qind.

Nga ana tjetër, Bullgaria 36 për qind nën mesataren e BE, Greqia 31 për qind dhe Letonia 30 për qind shënuan nivelet më të ulëta.

GDP për frymë në raport me mesataren e BE-së gjithashtu ka ndryshuar ndjeshëm për shumicën e vendeve gjatë 3 viteve të fundit.

Në vitin 2023, krahasuar me vitin 2021, vëllimet relative të PBB-së për frymë u rritën në 12 vende. Rritjet më të mëdha u regjistruan në Portugali 81 për qind e mesatares së BE-së në 2023 krahasuar me 74 për qind në 2021, Spanjë 91 për qind vs 85 për qind, Rumani 78 për qind vs 72 për qind dhe Kroaci 76 për qind vs 70 për qind.

Niveli i PBB-së për frymë ka rënë ndjeshëm në Luksemburg 237 për qind vs 260 për qind, Irlandë 213 për qind vs 226 për qind, Danimarkë 125 për qind vs 134 për qind dhe Suedi 114 për qind vs 121 për qind./Monitor/