Krenar për atë që ata bënë për ne, i turpëruar për atë që ne s’bëmë dot për ta

Si “i zoti i shtëpisë ” pasi Revolta e Spaçit ishte e jona , kam nderin të falënderoj pjesëmarrësit në këtë përkujtim të 45 vjetorit të sajë. Ndjehem sot i nderuar të përfaqësoj të përndjekurit politikë antikomunistë në këtë 45 vjetor të një prej ngjarjeve më të lavdishme të historisë sonë kombëtare. Unë ndjehem krenar si pasardhës i të burgosurëve politikë antikomunistë për atë qëndresë që ata bënë në Revoltën e Spaçit dhe për të gjithë qëndresën 45 vjeçare që ata i bënë diktaturës komuniste . Kemi dëgjuar shpesh politikanë e historianë komuniste që kur duan të justifikojnë krimet e diktaturës thonë që ata që e vendosën atë na radhiten në anën e drejtë të historisë. Por unë mendoj se është krejt e kundërta. Ata që na radhitën në anën e drejtë të historisë janë antikomunistët dhe Revolta e Spaçit dhe martirët e sajë janë shembulli me i mire për këtë. Kjo revoltë në vitin 1973 pati si motiv politik refuzimin nga qeveria shqiptare e kohës, të ftesës për anëtarësim në Konferencën për Sigurimin dhe Bashkëpunimin Evropian KSBE,(OSBE e sotme) pra ata kërkuan rikthimin e Shqipërisë në Evropë, në perëndim. Martirët e Spaçit dhe martirët e tjerë antikomuniste sakrifikuan jetën për rrugën tonë euroatlantike. Sot Shqipëria është anëtare e OSBE e NATO dhe po tenton anëtarësimin në BE, tre objektiva për të cilat organizatorët dhe pjesëtarët e Revoltës së Spaçit sakrifikuan 45 vjet më parë. Ne e kemi larë me gjak rikthimin në perëndim , liri e demokraci. Këta pra që u sakrifikuan për Shqipërinë në perëndim dhe jo ata që instaluan diktaturën, na reshtojnë në krahun e drejtë të historisë. Miku im Luigji ( Mila) tha këtu se Presidenti Meta, është i dyti president ( pas Nishanit ) që ka qenë në ish burgun e Spaçit . Kjo është e vërtetë,  por z. Meta është i pari shtetar e politikan i larte që vjen nga e majta që na bashkohet ne në përkujtimin e qëndresës sonë antikomuniste këtu në Spaç duke njohur e pranuar kështu publikisht edhe krimet e komunizmit dhe autorët e tyre. Unë e përgëzoj për këtë dhe uroj që ai të behet shembull edhe për politikanët e tjerë të majtë të pa implikuar me krimet e komunizmit. Ne nuk do të mund të dënojmë krimet e komunizmit dhe nuk do te mund të shkëputemi dot nga e kaluara kriminale komuniste në qofte se edhe krahu i majte i politikës nuk ndërgjegjësohet për ti pranuar e dënuar ato. Prandaj e shoh me rëndësi praninë e Presidentit sot këtu.
Por ndërsa jam krenar për atë që martirët dhe pjesëtarët e Revoltës së Spaçit bënë për ne, jam i dëshpëruar dhe i turpëruar për atë që ne kemi bërë apo më mirë të themi nuk kemi bërë për ta luftën, sakrificën dhe idealin e tyre. Sot 4 martirët e Spaçit dhe zyrtarisht rreth 6 mijë të pushkatuar politikë ( nga informacionet tona rreth 10 mijë) janë pa varr. Ambasadorja e BE znj. Vlahutin tha se BE ka filluar një iniciativë për identifikim nëpërmjet ADN-së të disa të pushkatuarve nga komunistët në Dajt, gjë për të cilën unë e përgëzoj. Por do të kërkoja prej saj dhe diplomatëve të tjerë të pranishëm këtu, tu kërkonin politikanëve e zyrëtarëve të lartë shqiptar, autore të krimeve të komunizmit të tregonin ata të parët se ku i kanë vrarë e ku i kanë varrosur njerëzit tanë. Do të ishte shumë efikase që BE , OSBE dhe të tjera institucione ndërkombëtare të ushtronin presionin e nevojshëm mbi politikën dhe zyrtarët shqiptar për të detyruar me ligj të gjithë ata që kanë dijeni për vendet ku janë ekzekutuar e varrosur martirët e qëndresës sonë antikomuniste. Kjo do të ishe më efikase e më pa kosto se iniciativa për identifikimin me ADN të pushkatuarve vetëm në Dajt. Mungesa e tekonlogjisë moderne është vërtet një problem por problemi më i madh i yni është mungesa e vullnetit politik për të gjetur eshtrat e të zhdukurve tanë .
Sot ne vërtet nderojmë martirët e Revoltës së Spaçit por dua t’iu kujtoj se ligji për dëmshpërblimin e të përndjekurve politikë i përjashton këta por edhe martirët e Qafë Barit dhe qindra të pushkatuar të tjerë nga komunistët nga dëmshpërblimi për shkakun se diktatura i ka akuzuar si terroristë gjë që është marrë e mirëqene edhe nga ligji “demokratik”. Kjo është e turpshme dhe e pa pranueshme nga ne. Ndërkohë që krye terroristi i vërtetë, ai që i vrau ata, ish ministri i Brendshëm i diktaturës, Feçor Shehu i vrarë në luftën për pushtet disa vite më vonë përfiton si i pushkatuar politik nga ky ligj. Ka hipokrizi më të madhe e më të ndyrë se kjo.  Po nuk mbaron këtu. Një tjetër terrorist komunist që mori pjesë në shtypjen me gjak të revoltës, ish drejtori i policisë popullore, Kasem Kaci që jeton në SHBA duke shijuar të mirat e demokracisë që kërkonin të vrarët prej tij, u dekorua në vitin 2016 nga qeveria aktuale shqiptare si drejtori më i mire i policisë në historinë e shtetit shqiptar. Kjo qeveri sot në përvjetorin e Revoltës jo rastësisht ka zgjedhuar të mblidhet pikërisht në vendlindjen e diktatorit në Gjirokastër, demonstrim i përsëritur ndaj ngjarjeve e simboleve të tilla antikomuniste. Sot kjo qeveri ka bllokuar dëmshpërblimin e të përndjekurve duke ua bërë tejet të vështirë situatën dhe integrimin të mbijetuarve dhe familjarëve të martirëve. Në këto kushte e me që kemi këtu edhe z. President bëj thirrje që shteti e politika të ndajnë mendjen: o me martirët antikomunistë ose me vrasësit e tyre . me të dy nuk mund të jenë.
Nderim përjetë martirëve dhe të mbijetuarve të Revoltës së Spaçit.
Zoti i bekoftë të përndjekurit antikomunistë!
Zoti e bekoftë Shqipërinë!

*Fjala me rastin e përkujtimit të 45 –vjetorit të Revoltës se Spaçit