Mark Rutte, Sekretari i Përgjithshëm i ardhshëm i NATO-s
Kryeministri i Holandës në largim, Mark Rutte, është konfirmuar pas shtatë muajsh fushatë, Sekretari i Përgjithshëm i ardhshëm i NATO-s pasi të 32 anëtarët e Aleancës ranë dakord që kryeministri holandez në largim të pasojë Jens Stoltenberg.
Pas miratimeve nga Hungaria dhe Sllovakia të martën, Rumania konfirmoi sot mbështetjen e saj për Rutte, me presidentin rumun Klaus Iohannis që tërhoqi kandidaturën e tij për postin kryesor të NATO-s, shkruan revista evropiane e Brukselit, “Politico” .
Gjatë një takimi të Këshillit të Lartë të Mbrojtjes Kombëtare, Iohannis tha se kishte njoftuar aleatët e NATO-s për tërheqjen e kandidaturës së tij.
Rutte do të marrë drejtimin e NATO-s në një kohë kritike. Puna e tij e re do të fillojë më 2 tetor, pak më shumë se një muaj përpara zgjedhjeve në SHBA, të cilat do të formësojnë fatin e Aleancës ushtarake që ka shërbyer si parandalimi më i suksesshëm i Evropës Lindore ndaj një Rusie agresive.
Ish-presidenti i SHBA-së, Donald Trump, kandidati aktual republikan, është zotuar të qëndrojë në NATO, por kërcënoi se do të shkurtojë ndihmën e SHBA-së për Ukrainën nëse rizgjedhet.
Megjithatë, vëzhguesit vlerësojnë se Rutte ka për të qenë një “pëshpëritës i Trumpit”, falë aftësisë së tij për të bërë marrëveshje me politikanë me prejardhje të ndryshme, madje e bërë për vete SHBA-në e atëhershme, kur u lavdërua nga presidenti: “Më pëlqen ky djalë!”
Konfirmimi i Rutte do të thotë gjithashtu se çështja e trashëgimisë do të zgjidhet përpara korrikut, kur udhëheqësit e NATO-s shkojnë në Washington për të shënuar 75-vjetorin e Aleancës.
Kërkimi i Ruttes për kreun e NATO-s ka qenë një udhëtim i gjatë. Ai ka bërë fushatë për këtë detyrë që nga nëntori i kaluar.
Rutte është kritikuar se nuk ishte mjaftueshëm aktiv në kërkimin e mbështetjes nga vendet e Evropës Lindore, të cilët vunë në dyshim mbështetjen e tij para 2014 për projektin e gazsjellësit rus Nord Stream 2.
Mark Rutte gjithashtu dështoi vazhdimisht për të sjellë shpenzimet holandeze të mbrojtjes në objektivin e NATO-s prej 2 për qind të PBB-së gjatë mandatit të tij 14-vjeçar të kryeministrit të ekonomisë së pestë më të madhe të BE-së. Holanda më në fund pritet të përmbushë këtë objektiv këtë vit, sipas shifrave të fundit të NATO-s.
Presidenti i Rumanisë Iohannis deklaroi kandidaturën e tij në muajin mars, kur dy të tretat e të gjithë aleatëve të NATO-s kishin kaluar tashmë në anën e Rutte. Gjatë gjithë garës së tij tremujore, Iohannis arriti të siguroi vetëm një votë mes 32 aleatëve – atë të kryeministrit hungarez Viktor Orbán, i cili përdori qëndrueshmërinë e tij për tërheqjen e Hungarisë nga detyrat dhe financimi i NATO-s për Ukrainën.
Përzgjedhja e Mark Rutte vjen gjithashtu pas një procesi të zgjatur që pa mandatin e Jens Stoltenberg të zgjatet katër herë.
Ndryshe, në vitin 2017, aleatët zgjodhën të zgjasin mandatin e Sekretarit të Përgjithshëm deri në fund të shtatorit 2020. Në 2019, ata e shtynë atë datë në shtator 2022. Pushtimi rus i Ukrainës shkaktoi një tjetër zgjatje, e cila ishte caktuar të vazhdonte deri në shtator 2023. Në korrikun e kaluar, aleatët e NATO-s ranë dakord të zgjasin mandatin e Stoltenberg si Sekretar i Përgjithshëm me një vit.
