Mjekësi, kur ka më pak kujdes, më mirë është për pacientin!

Sistemi shëndetësor në Gjermani vuan nga shumë ndërhyrje të panevojshme. Njëri prej shkaqeve është dhe sistemi i pagesës i cili mundëson një praktikë të këtij lloji. Si mjekët ashtu dhe pacientët duhet të jenë më të vendosur dhe të refuzojnë shërbime të panevojshme.

Një gruas së re i duhet receta për syze të reja, shkon te okulisti. Ai së pari merret me masën e fushës së fytyrës, shërbim që në këtë rast nuk është i nevojshëm. Më pas konstaton një përkeqësim minimal të shikimit të cilin pacientja nuk e ka vërejtur. Mjeku e çon gruan e re për rezonancë magnetike të kokës. Aty konstatohet trashja e një nervi të syrit. Pason operacioni gjatë së cilës duhej të merrej prova e trashjes së nervit të syrit. Por gjatë operacionit vjen deri tek gjakderdhja në tru, ndërhyrja duhet të ndërpritet. Prej atij momenti pacientes i merret një anë e tërë e trupit. Trashja e nervit të syrit në fund del se ishte plotësisht e parëndësishme.  

Pse vjen deri tek raste të këtij lloji, me këtë merret profesor Martin Scherer nga Klinika Universitare Hamburg-Eppendorf, me specializim mjek i përgjithshëm  dhe ekspert për çështje të kujdesit të tepruar mjekësor.

Kujdesi i tepruar shëndetësor fillimisht duket kontradiktor: si mund të jetë i dëmshëm kujdesi i tepruar? Por bëhet fjalë për shërbime dhe ndërhyrje gjatë diagnostifikimit dhe terapisë që pacientit nuk i ndihmojnë fare.

“Çdo diagnozë dhe terapi në parim mund të jetë e dëmshme,” konsideron Scherer. Shpesh bëhet fjalë për gjetje të rastësishme në eko ose ndonjë konstatimi laboratorik që mund të çoj në diagnostifikim të gabuar ose terapi që në fund njeriu i shëndoshë shndërrohet në pacient.

Gjermania, kampion në kujdesin e tepruar shëndetësor

Marrim shembullin e zbulimit të hershëm të kancerit të prostatës. Tek shumë meshkuj gjendet antigjeni specifik i lartë i prostatës, PSA, që tregon për kancerin e prostatës. A duhet meshkujt vetëm për këtë arsye të verifikojnë sasinë e PSA në gjak në mënyrë që ta parandalojnë kancerin? Por kanceri i prostatës është njëri nga ata karcinom që mund të rriten aq ngadalë sa nuk paraqesin problem për organizmin. Terapia për kancer të prostatës mund të jetë shumë e rrezikshme dhe jo rrallë çon në probleme me rastin erekcionit ose inkontinencionit.

Shembuj që tregojnë se trajtimi mjekësor nuk është gjithmonë zgjidhja më e mirë janë të shumtë: antibiotikët që jepen tek laringjiti dhe nuk kanë kurrfarë efekti tek shkaktarët e deri tek operacione të shumta për shkak të dhimbjeve në shpinë.

Me këtë rast nuk bëhet fjalë për problem margjinal. Një studim tregon se rreth 20 për qind e shërbimeve dhe ndërhyrjeve në vendet e Organizatës për bashkëpunim ekonomik dhe zhvillim janë të panevojshme. Nëse kemi parasysh Gjermaninë ku të ardhurat për shëndetësi janë 40 për qind më të larta se sa mesatarja e BE, atëherë është e qartë se bëhet fjalë për të ardhura të mëdha që mund të shpenzohen me më shumë planifikim.

Shkaku i dytë është sistemi i pagesave të shërbimeve mjekësore në Gjermani.

“Askush nuk paguhet për një bisedë të gjatë dhe të detajuar me pacientin i cili shpesh mund të shmang terapinë e panevojshme. Përkundrazi operacioni paguhet.

Gjithmonë më shumë paguhet që të kryhet ndonjë operacion,” thotë Scherer.  40 për qind e mjekëve të anketuar në klinikat gjermane konsideron se numri shumë i madh i ndërhyrjeve është i kushtëzuar me faktor ekonomik.

Shumë mjek më mirë rekomandojnë ndonjë ndërhyrje nga frika se mund të paditen nëse konstatohet se diçka ka shkuar në drejtim të gabuar gjatë terapisë. Shpesh plotësisht pa nevojë sepse shumë mjekë nuk janë të informuar sa duhet për anën ligjore të punës që bëjnë dhe pa nevojë kanë frikë nga pasojat ligjore.

Të gjithë për moton “pak a shumë”

Scherer i bënë thirrje kolegëve që ti përmbahen motos “pak a shumë” dhe me raste të tregojnë gatishmëri edhe për mosveprim.

“Ky është një proces i gjatë dhe i komplikuar dhe duhet durim,” thotë Scherer.

Një proces i ngjashëm duhet të pasoj edhe tek pacientët. Ata shpesh mendojnë: “Unë kam paguar me rregull me vite të tëra siguracionin dhe tani pres shërbimin e plotë,” Nëse ordinancën mjekësore e lëshojnë pa ndonjë recetë ose rekomandim, shumë prej pacientëve ndjehen të braktisur. Që të ndryshoj mënyra e të menduarit, si te mjeku ashtu dhe pacienti, janë ndërmarr edhe iniciativa ndërkombëtare, siç është, “Choosing wisely” /Lexo shqip: “Të përzgjedhësh me mençuri”/. Iniciativa të ngjashme janë ndërmarrë edhe në Gjermani. Ato ndër të tjera përmbajnë edhe kërkesa për pagesën më të mirë të bisedës që mjeku e kryen me pacientin. Besohet se me biseda shteruese mund të shmangen shumë trajtime të panevojshme. Që në fund të fundit është mirë për të gjithë!/DW/