Moska: Ekspertët rusë janë ende duke punuar në termocentralin bërthamor Bushehr në Iran

Ndërsa Izraeli është tmerruar nga deklaratat iraniane për përdorimin e raketave hipersonike që aktualisht prodhohen vetëm nga SHBA dhe Kina, Moska ka bërë të ditur se ekspertët rusë janë ende duke punuar në termocentralin bërthamor të Bushehr në Iran.

Dyshimet mbi fluturimet nga Kina në drejtim të Iranit që filluan vetëm një ditë pasi Izraeli sulmoi Iranin të premten e kaluar, përveç se ngjallin frikë në Izrael tashmë kanë kuptim.

Një aeroplan mallrash u ngrit nga Kina. Të nesërmen, një tjetër u nis nga një qytet bregdetar. Të hënën, një tjetër, këtë herë nga Shangai. Tre fluturime në tre ditë. Të dhënat e fluturimit tregojnë se të gjithë avionët fluturuan në perëndim përgjatë Kinës veriore, kaluan në Kazakistan, pastaj në Uzbekistan dhe Turkmenistan, dhe më pas u zhdukën nga radarët afër Iranit, raporton The Telegraph.

Dyshimit iu shtua edhe fakti se plani i fluturimit kishte si destinacion përfundimtar një port në Luksemburg, megjithëse avionët nuk duket se kanë hyrë kurrë në hapësirën ajrore evropiane. Dyshimet janë ngritur së bashku me shqetësimet se çfarë mund t’i dërgojë Kina, Iranit, ndërkohë që lufta me Izraelin po vazhdon.

Ekspertët e aviacionit paralajmërojnë se lloji i avionëve të përdorur – Boeing 747 mallrash – përdoren zakonisht për të transportuar pajisje ushtarake dhe armë dhe për kontraktim me qeveritë.

“Këto lloj ngarkesash nuk mund të mos ngjallin interes, pikërisht për shkak të pritshmërisë që Kina mund të ndihmojë Iranin,” tha eksperti për marrëdhëniet e Kinës me Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut dhe profesor në Universitetin e Exeter, Andrea Ghisell.

Por tashmë që Irani mburret se ka raketa hipersonike dhe thotë se tashmë ka filluar të gjuajë armët e avancuara drejt Izraelit, gjërat kanë filluar të sqarohen.

Nuk ka asnjë provë se Irani ka përdorur në të vërtetë raketa të tilla dhe analistët janë skeptikë ndaj pretendimit, raporton Associated Press, por, Shtetet e Bashkuara dhe Kina janë të vetmet vende që kanë zhvilluar raketa hipersonike të gjeneratës së ardhshme dhe asnjëra nuk i ka përdorur ende ato në luftime.

Përdorimi i këtyre raketave jashtëzakonisht të shpejta mund të testojë sistemin e mbrojtjes raketore të Izraelit dhe të ndryshojë rrjedhën e luftimeve midis dy palëve ndërluftuese, thonë analistët, ndërkohë Garda Revolucionare paraushtarake e Iranit ka njoftuar se ka gjuajtur raketat hipersonike “Fattah 1” në Izrael. Por pyetja është nëse këto raketa janë vërtet hipersonike. E thënë thjesht, një raketë hipersonike është ajo që udhëton më shpejt se 5 Mach, ose pesë herë më shpejt se shpejtësia e zërit. Raketat balistike, të lëshuara lart brenda ose jashtë atmosferës së Tokës, zakonisht arrijnë atje.

The video shows the moment the IRGC fired missiles targeting the Israeli army’s command and intelligence headquarters. https://t.co/BOgXLZydgn

— Tasnim News Agency (@Tasnimnews_EN) June 19, 2025

Në luftën moderne, thonë analistët, armët hipersonike duhet të kenë gjithashtu sisteme të avancuara navigimi që mundësojnë manovrim dhe ndryshim të trajektores. Kjo mund të përbëjë një sfidë për sistemet tradicionale të mbrojtjes, tha bashkëpunëtori i lartë në Institutin Mbretëror, Royal United Services Institute – RUSI, Jack Watling.

Raketat balistike tradicionale kanë një trajektore që mund të kapet nga sistemet antiraketë si Patriot i SHBA. Raketat balistike të cilat mund të fluturojnë pak mbi terren ose raketat hipersonike të cilat lëshohen në lartësi më të ulëta, kanë trajektore më pak të parashikueshme dhe janë më të vështira për t’u kapur.

“Radari mund të kap një raketë në një trajektore balistike sepse po fluturon mbi horizontin e radarit. Nëse është një raketë hipersonike, ajo mund të fluturojë më poshtë dhe kodrat mund të bllokojnë rrugën e saj,” tha Watling. “Kjo zvogëlon më tej kohën që duhet të reagosh, sepse kur vjen në horizont, papritmas e sheh atë dhe më pas mbaron”.

Rusia, Koreja e Veriut dhe Pakistani kanë testuar ose përdorur raketa me teknologji të ngjashme, por më pak të sofistikuar. Raketat hipersonike të cilat Rusia pretendon se i ka përdorur në luftën kundër Ukrainës, ekspertët thonë se megjithëse janë të shpejta nuk janë aq të manovrueshme sa të konsiderohen armë të vërteta hipersonike.

Ndërkohë sot Drejtori i Korporatës Shtetërore Ruse për Energjinë Bërthamore konfirmoi se ekspertët rusë janë ende të pranishëm në termocentralin bërthamor Busher në Iran.

Alexei Likachev tha se situata në termocentralin, i vendosur në qytetin port jugor të Iranit, është normale dhe nën kontroll, pavarësisht paralajmërimeve ruse ndaj Izraelit që të mos sulmojë termocentralin.