Ndryshimet në ligjin “Për mbrojtjen e konkurrencës”, marrëveshje në prokurime ligjërisht të ndaluara
Autoriteti i Konkurrencës ka hedhur për konsultim një projektligj që propozon një sërë ndryshimesh në ligjin kryesor që rregullon aktivitetin e këtij institucioni, “Për mbrojtjen e konkurrencës”.
Sipas ndryshimeve të propozuara, në përmbajtjen e ligjit në fjalë do të shtohet koncepti i praktikës së bashkërenduar, që përkufizohet se koordinimi ndërmjet ndërmarrjeve të cilat, pa arritur në fazën e lidhjes së një marrëveshjeje formale, bashkëpunojnë me vetëdije në praktikë duke kufizuar, deformuar ose shtrembëruar konkurrencën në treg.
Gjithashtu, projektligji shton edhe përkufizimin e marrëveshjes në oferta, ku ndërmarrjet gjatë procedurave të prokurimit publik, nuk konkurrojnë midis tyre, por bien dakord fshehurazi për të caktuar çmimet ose për të ulur cilësinë e mallrave, punëve ose shërbimeve për blerësit që dëshirojnë të prokurojnë produkte, shërbime ose punë nëpërmjet një procedure prokurimi apo kur bien dakord të koordinojnë ofertat e tyre në prokurimet publike.
Format e marrëveshjes në oferta mund të jenë: ofertat e mbuluara, kur konkurrentët pranojnë të paraqesin ofertë më të lartë sesa oferta e fituesit të përcaktuar, kur njëri nga konkurrentët pranon të ofertojë me një shumë e cila është shumë e madhe për t’u pranuar si ofertë, si edhe kur njëri nga konkurrentët paraqet një ofertë e cila përmban terma specifike të cilat janë të papranueshme nga Autoriteti Kontraktor; ofertat e përmbajtura, në rastet kur konkurrentët bien dakord që të mos ofertojnë apo të tërhiqen nga një ofertë e paraqitur në mënyrë që oferta e përcaktuar fituese në marrëveshje të pranohet si e tillë; ofertat në rotacion, kur konkurrentët merren vesh të ofertojnë, duke rënë dakord paraprakisht që fituesi të jetë njëri prej tyre sipas një radhë të caktuar; ndarja e tregut, fenomen i cili ndodh kur konkurrentët ndajnë në pjesë tregun dhe bien dakord që të mos konkurrojnë për një pjesë të caktuar konsumatorësh, ose një pjesë të caktuar gjeografike.
Projektligji i shton shprehimisht edhe kategoritë e marrëveshjeve në oferta në procedurat e prokurimit si marrëveshje të ndaluara.
Tregu i prokurimeve publike është bërë shpesh objekt i hetimeve të Autoritetit të Konkurrencës. Disa prej formave të marrëveshjes në oferta, të përkufizuara më lart, janë mjaft evidente në prokurimet publike, veçanërisht në tenderat e infrastrukturës rrugore, kur ndodh që disa kompani ndajnë me njëra-tjetrën lotet e punimeve, duke konkurruar në mënyrë fiktive me njëra-tjetrën.
Projektligji parashikon zgjatjen e afatit që subjektet kanë për të ankimuar në gjykatë vendimet e Autoritetit të Konkurrencës, nga 30 në 45 ditë. Por, në ndryshim nga ligji aktual, projektligji përcakton se subjektet nuk do të kenë të drejtë për të ankimuar në gjykatë vendimet e Komisionit të Konkurrencës për hapjen e hetimit paraprak.
Në projektligj propozohen edhe disa ndryshime në dispozitat që rregullojnë zgjedhjen e anëtarëve të Komisionit të Konkurrencës. Anëtarët e Komisionit do të vazhdojnë të zgjidhen nga Kuvendi sipas formulës aktuale (dy të propozuar nga vetë Kuvendi, dy nga Këshilli i Ministrave dhe një nga Presidenti i Republikës), por sipas projektligjit mandati i anëtarëve do të zgjatet në pesë vjet.
Sipas ligjit aktual, Kryetari i Komisionit të Konkurrencës ka një mandat 5-vjeçar, zëvendëskryetari mandat 4-vjeçar, ndërsa tre anëtarët e tjerë kanë mandat 3-vjeçar. Projektligji parashikon gjithashtu shprehimisht se Kryetari i Komisionit të Konkurrencës duhet të zgjidhet nga Kuvendi mes anëtarëve me profesionin jurist, ndërsa në ligjin aktual nuk ekziston një detyrim i tillë.
Sipas projektligjit, propozohet që anëtarët e Komisionit të Konkurrencës mund të rizgjidhen vetëm njëherë, ndërsa ligji aktual e kufizon të drejtën e rizgjedhjes për dy mandate radhazi.
Projektligji propozon gjithashtu një ndryshim të rëndësishëm në pavarësinë financiare të Autoritetit të Konkurrencës. Me ligjin aktual, të gjitha të ardhurat e siguruara nga ky institucion duhet të derdhen në Buxhetin e Shtetit.
Sipas projektligjit të propozuar, në buxhetin e shtetit do të vazhdojnë të derdhen vetëm të ardhurat nga gjobat. Ndërkohë, të ardhurat që krijohen nga procedurat e kontrollit të përqendrimeve, tarifat administrative për kontrollin e përqendrimeve dhe autorizimet e përqendrimeve, do të mbahen në llogarinë e Autoritetit të Konkurrencës dhe do të përdoren për qëllime investimi dhe shpenzime operative, të cilat kontribuojnë në përmbushjen e misionit të institucionit, sipas rregullave dhe procedurave të përcaktuara me udhëzim të përbashkët të Ministrit të Financave dhe Kryetarit të Autoritetit të Konkurrencës./Monitor/
