Në Shqipëri nuk kishte armiq përveç komunistëve!

Biografi pa partiturë (4)

”Aliu ka qenë padyshim përfaqësuesi i Titos pranë Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Anti-Fashiste Nacional Çlirimtare dhe ka shumë gjasa që ai tashmë të ketë ardhur në ITALI për të krijuar kontakte më të gjera nga ç’ka mundur të ketë më parë; pasi pjesën më të madhe të punës së kryer prej tij në Shqipëri ia kaloi në dorëzim Delegacionit Jugosllav, i cili pati kontaktin e parë me Ushtrinë Antifashiste Nacional-çlirimtare gjatë muajit shtator… (HQ Force 399 – CMF).

“Biografia” sërish do të vazhdoj duke u kthyer mbrapsht në vite e kësaj radhe tek 18 Marsi i vitit 1943, 16 Shtatori i Pezës së 42’-shit, e sërish tek 43’-shi për të folur për “Ballin Kombëtar” e më në fund edhe për “Marrëveshjen e Mukjes”. Ndërsa “biografia” sqaron fatin e Dishnicës dhe Gjinishit, për të parin dokumentet nuk flasin më shumë ndoshta edhe për faktin se ai nuk u dënua, ama për Mustafa Gjinishin nuk ka asgjë misterioze, sepse vetë Shërbimi Britaniki i Inteligjencës e konfirmon se ai u dënua me vdekje:

“…ai ka qenë një komunist i vërtetë dhe ka punuar fort për ideologjinë e kuqe, por ai nuk përkrahte terrorin, masakrat dhe shkatërrimin që partia komuniste përdorte. Kjo mosgatishmëri e tij për t’ju dhënë politikë terrori e detyroi Lëvizjen Nacional-Çlirimtare ta dënoj me vdekje dhe ta vrasin shokun e vjetër.” (HS5/73 The National Archives)

Dhe nga Mukja, “biografia” del në Përmet duke mos përfillur fare rrethanat e kapitullimit italian, Lidhjes së II-të të Prizrenit dhe Qeverinë e Rexhep Mitrovicës. Nëse Hoxha e kishte të qartë se Tiranën mund ta çliroj por jo edhe ta mbaj, cilat ishin arsyet që ai e hedhë poshtë Mukjen, me çfarë force. Këtë nuk e sqaron Hoxha dhe “biografia” e tij, ashtu si edhe “harresën” që i bën Kosovës, përkundër faktit që Lidhja e II-të e Prizrenit ndërkohë u zhvillua, ndërsa për intelektualët shqiptar, nëse ai nuk ishte menduar, ata që ai i luftonte me ashpërsinë më të madhe në fillim të shtatorit të vitit 1943, kur Italia ishte duke u përgatitur për kapitullim, pikënisjen e çlirimit e kishin pikërisht te truri shqiptar.

Nëse për 50 vjet Enver Hoxha dhe Partia heshtën, biografia e diktatorit duhet të sqaroj marrëdhëniet e tij me intelektin shqiptar dhe veprimet e këtyre të fundit. Xhafer Deva për të cilin Hoxha nuk kurseu vrerë, në kujtimet e tij botuar në vitin 1980 në New York, përshkruan momentin e 5 Shtatorit të vitit 1943 kur u  thirr me urgjencë nga Dr.H.Neubacher, i dërguar i Plotfuqishëm i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Gjermanisë me qendër në Beograd.

“Në prezencën e Kolonel V.Kohotknik, Dr.Neubacher më tha se shpallja e kapitullimit italjan ishte për t’u pritë mbrenda orëve ase ditës…”(Fq.43 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, New York, 1980).

Duke u futur në detaje, përshkruan Deva “prekjen” e formimit të qeverisë, ai ishte shprehur se asnjë shqiptar serioz nuk mund të fliste në emër të popullit shqiptar, por kështu nuk mendonte edhe Enver Hoxha që jo vetëm në këto ditë të vështira por deri në vdekje, do të flas ekskluzivisht për popullin shqiptar. Dhe derisa Hoxha me homologët e tij vrasës ishte në kërkim të patriotëve shqiptarë për ti vrarë, Xhafer Deva mendonte ti liroj nga burgjet italiane në mënyrë që ta drejtojnë shtetin.

”Tue hy në detaje për sa i përket Kryesisë së Shtetit ase të qeverisë eventuale vuna në dukje sidomos Mehdi Bej Frashërin, ish Kryeministër i Mbretnisë Shqiptare, i njoftun për fjalimin e tij historik para okupacjonit të Shqipnisë prej Italisë, tue shtue ai jeton si i internuem në Romë…”.

Dr.H.Neubacher  ishte interesuar nëse Mehdi Beu do të pranonte bashkëpunimin me shtetin gjerman dhe negociatat me të birin Vehbiun që ishte në Beograd filluan, ndërsa zyrtari i lartë gjerman mori përsipër lirimin e tij dhe kthimin në Tiranë.

E cila ishte gjendja në Shqipëri. Ishte një qeveri shqiptare e kryesuar nga Ekrem Libohova që me kohë ishte larguar në Itali, sqaron Deva duke shtuar se kishte ngelur në duart e Iljaz Haxhi  Agushit.

“Kjo qeveri ishte sa për emen, mbasi kishte humbë pothuej krejt kontrollin e drejtimit shtetnor për arsye se vendi gjindej në kaosin e plotë të nji lufte të pamëshirëshme vllavrasje midis nacionalizmit të vërtetë dhe komunistave të mbuluem nën emnin e famëshem të “nacional-çlirimtares” (Fq.44 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, Neë York, 1980).

Pas Lidhjes së II-të të Prizrenit dhe kapitullimit të Italisë më 8 Shtator, Deva ishte nisur drejtë Porto Romanos për të liruar nga kampi, Rexhep Mitrovicën, Bedri Pejën, Xhelal Mitrovicën dhe disa intelektualë të tjerë të cilët në emër të Kosovës do të flasin me, siç thotë Deva, përfaqësuesit e dalluar të Shqipërisë.

Të gjithë lexuesit e “biografisë” duhet të dijnë se derisa Enver Hoxha po vriste poshtë e lartë, Komiteti ekzekutiv që u zgjodh në Tiranë nën kryesimin e Ibrahim Biçakut kishte përcaktuar katër detyra, njëra ndër të cilat ishte:

“Çlirimi i ma se 2000 të burgosurëve politikë nga kampi i Porto Romanos, midis të cilëve gjindeshin edhe komunistat e njoftun”(Fq.47 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, New York, 1980).

Në mungesë të dëshmive për reagimet e kohës mbi  këto zhvillime në “biografinë” e Enver Hoxhës, dhe propagandës komuniste 50 vjeçare, lexuesit nuk i serviren as dëshmitë e pjesëmarrësve të  “Lidhjes së II-të të Prizrenit”, Kuvendit Kushtetues Kombëtar, Këshillit të Naltë të Regjencës dhe Qeverisë, ose siç i paraqiti Mehdi Beu “burra të pastër si kristali”, ku duhet veçuar angazhimin për lirimin e shqiptarëve të internuar në Itali dhe kthimin nga Roma në Itali të 120 milionë frangave (Fq.51 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, New York, 1980).

Dhe derisa Enver Hoxha ishte nëpër  male edhe përgjatë vitit 1943, Nënkryetari i Kuvendit Kushtetues Kombëtar, Dr.Rexhep Krasniqi hedhë poshtë gjithë propagandën komuniste, në veçanti gjithë çështjet e ndjeshme:

“Asnjëherë në Shqipni nuk ka ekzistue nji parti naziste, as nuk ka pasë formacione përkatëse të organizueme të rinisë shqiptare. Në asnji godinë shtetnore ase qënder publike, përveç flamurit kombëtar pa sheja të hueja, nuk asht ngritë flamur i huej, nuk janë ekspozue fotografi të udhëheqësave të huej, as nuk janë përdorë forma të përshëndetjes të huej. Vetëm njaty nga mesi i vjetit 1944, nji repart SS gjerman i ardhun rishtas në Kosovë, pa dijeni të Tiranës, kishte organizue nji grup SS të quajtun “Skanderbeg” të rekrutuem vullnetarisht midis të rinjëve kosovarë që nuk pat jetë të gjatë.” (Fq.79 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, New York, 1980).

E pikërisht në këtë periudhë, kur çlirimtarët e Hoxhës plaçkisnin tregtarët dhe kudo që shkelnin gjenin armiqtë e tyre, patrioti i njohur shqiptar dhe Ministri i Ekonomisë në qeverinë e Rexhep Mitrovicës, Ing.Ago Agaj rrëfen se ata e kishin të qartë:

“Në Shqipëri nuk kishte armiq përveç komunistëve.” (Fq.115 – Xhafer I. Deva – Jeta dhe Veprimtarija, New York, 1980).

Për këtë flet edhe “biografia” por në një tjetër trajtë, atëherë kur “më 26 qershor 1944 Enver Hoxha vendosi të jap goditjen e fundit për eliminimin e forcave kundërshtare: jo vetëm atyre që kishin pranuar të bashkëpunonin me pushtuesit, por edhe atyre që nuk pranonin autoritetin e tyre (Fq.117). Pason historia e atyre që luftuan dhe kundërshtuan Hoxhën, Abaz Kupi me shokë gjithmonë sipas Enver Hoxhës. E ky largpamës, sipas “biografisë” që në vitin 1943, përmes një letre kishte informuar Gogo Nushin që të sqaronte Ymer Dishnicën dhe Sejfulla Malëshovën: “Mos të kishin iluzione te Bazi i Canes, sepse ai nuk do të bëhej kurrë me ta dhe se deri në fund  do të luftonte për armikun e tyre kryesore, Ahmet Zogun.” E këtë, Fevziu e vulos edhe përmes trakteve të Xhelal Staraveckës, kur Mugosha shprehte të njejtin opinion. (Fq.122).

vijon…