Një në tre shqiptarë planifikon emigrimin, puna dhe jetesa më e mirë arsyet kryesore

Në Shqipëri, njerëzit me synime migrimi në të ardhmen e afërt ose të largët përbëjnë 33 për qind të popullsisë, një nga nivelet më të larta në rajonin e Europës Qendrore, Lindore dhe Juglindore, CESEE, dhe një tregues i qartë i presionit të vazhdueshëm demografik që vendi po përjeton.

Kjo shifër përfshin ata që planifikojnë të largohen brenda një viti, ata që konsiderojnë emigrimin në dekadën e ardhshme, si dhe një pjesë të konsiderueshme të individëve që nuk e përjashtojnë kategorikisht mundësinë e emigrimit. Diferenca me vendet e Europës Qendrore është e ndjeshme: në Çeki dhe Hungari, vetëm 7% e popullsisë raporton synime të tilla.

Të dhënat vijnë nga raporti i vitit 2024 e OeNB Euro Survey, i cili mat rregullisht qëndrimet ndaj migrimit në vendet e Europës Qendrore, Lindore dhe Juglindore. Sondazhi i fundit tregon se, megjithëse dëshira për emigrim në afatin e afërt ka rënë në shumicën e vendeve krahasuar me vitet para pandemisë, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut mbeten përjashtime të dukshme.

Në vitin 2024, 10 për qind e shqiptarëve dhe 11 për qind e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut shprehnin synim për t’u larguar brenda një viti, nivelet më të larta në rajon. Vendet e tjera si Serbia, Rumania, Bosnje Hercegovina, Bullgaria dhe Polonia shënojnë shifra më të ulëta, nga 2 për qind deri në 5 për qind, ndërsa Hungaria dhe Çekia raportojnë më pak se 2 për qind.

Në vitin 2019, para pandemisë, mesatarisht 7 për qind e banorëve në vendet e CESEE planifikonin të emigronin brenda vitit të ardhshëm, ndërsa kjo shifër ra në 5 për qind në vitin 2021 dhe 4.5 për qind në vitin 2024. Megjithatë, Shqipëria vazhdon të qëndrojë dukshëm mbi mesataren rajonale.

Sondazhi i 2024 përfshiu edhe një pyetje mbi mundësinë e emigrimit brenda dhjetë viteve të ardhshme, për të matur hapjen më të gjerë të popullsisë ndaj migrimit. Në të gjithë rajonin, rreth 10 për qind e popullsisë e konsideron të mundshme emigrimin gjatë dekadës së ardhshme. Një tjetër 8.5 për qind deklaron “nuk e di”, çka tregon se nuk e përjashtojnë këtë mundësi. Në Shqipëri, të dyja këto grupe, së bashku me synimet afatshkurtra, e çojnë totalin e popullsisë me prirje emigrimi në 33 për qind.

Sa i përket arsyeve për emigrim të paraqitura në grafikun 11, shumica e njerëzve deklarojnë se duan të emigrojnë për arsye të lidhura me punësimin 46 për qind. Kjo pasohet nga kushtet më të mira të jetesës jashtë vendit si arsyeja e dytë kryesore 26 për qind. Kështu, përmirësimet në kushtet e tregut të punës dhe në shërbimet publike, si arsimi ose kujdesi shëndetësor, mund të jenë kyçe për të reduktuar më tej synimet për migrim në vendet e CESEE ose për të nxitur kthimin e njerëzve.

Në Shqipëri, dy arsyet kryesore që nxisin emigrimin janë kërkimi për mundësi më të mira punësimi dhe dëshira për kushte më të mira jetese.

Në vitin 2024, të anketuarve iu kërkua të tregonin nëse kishin jetuar më parë jashtë vendit. Grafiku 12 tregon se pjesa e këtyre të kthyerve është e konsiderueshme në vendet e CESEE, duke arritur mesatarisht 14 për qind. Hungaria ka pjesën më të ulët me diferencë, me rreth 7 për qind të popullsisë që ka jetuar jashtë.

Në shumicën e vendeve, kjo pjesë varion midis 11 për qind dhe 16 për qind. Në Shqipëri, një nivel befasues i popullsisë prej 28 për qind deklaron se ka jetuar më parë jashtë vendit.

Sa i përket kohëzgjatjes së qëndrimit jashtë, qëndrimet afatshkurtra më pak se një vit janë të zakonshme. Ato përbëjnë 35 për qind të të gjitha qëndrimeve nëpër vende, por pjesët variojnë nga rreth 25 për qind në Bosnje Hercegovinë deri në rreth 50 për qind në Çeki.

Çekia dallohet si vend me shumë pak të kthyer që kanë kaluar më shumë se tre vjet jashtë me rreth 20 për qind. Në kontrast, Bosnje Hercegovina ka më shumë të kthyer që kanë kaluar më shumë se tre vjet jashtë me rreth 50 për qind, e ndjekur nga Bullgaria, Shqipëria dhe Serbia rreth 40 për qind./Monitor/