Para Komisionit Ligjeve, 10 kandidatë  për Autoritetin për Informimin mbi Dokumentet e Ish-Sigurimit të Shtetit

Para Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut u dëgjuan vizionet e 10 kandidatëve për plotësimin e 4 vakancave të krijuara në Autoritetin për Informimin mbi Dokumentet  e Ish-Sigurimit të Shtetit, ku u veçuan përmirësimi në administrimin e arkivit të këtij institucioni, gjetjen e të zhdukurve dhe viktimave të komunizmit, e drejta e trashëgimtarëve, zbardhja e bashkëpunëtorëve dhe marrja e dokumentave të Hetuesisë dhe PPSH që janë në Arkivin e Shtetit, në mënyrë që plotësohet zbardhja e ndjekjes, hetimit dhe gjykimit.

“Në zbatim në Nenit 111 të Rregullores së Kuvendit ne organizojmë këtë dëgjesë  të hapur publike me secilën nga kandidaturat. Pas dëgjesës, këto kandidatura marrin mbështetjen me firmë nga jo më pak se 20 deputetë, depozitohen zyrtarisht në Protokollin e Kuvendit. Me paraqitjen e kandidaturave, Kryetari i Kuvendit ia kalon ato menjëherë komisionit përgjegjës për vlerësimin e përmbushjes së kritereve ligjore, i cili ia kalon më pas seancës plenare për votim,” sqaroi Nënkryetari i Komisionit, Eduard Ndreca.

Pjesë e kësaj dëgjese ishte dhe Kryetarja prej 5 vitesh dhe aktuale e këtij Autoriteti, Gentiana Sula, e cila foli për eksperiencën në këtë institucion si dhe nevojat për përmirësim.

“Ka qenë një pesëvjeçar me sfida por ka pasur arritje, një institucioni cili u mor me çështje të vështira, ku kanë ndodhur edhe debate të nxehta ndër vite por që mendoj se institucioni u vendos në një pozicion të qartë të kujtesës kombëtare dhe u ngrit në partneritet të mirë më institucionet lokale e ndërkombëtare, të ndërtoj trupën e vet dhe të ketë një punë më të sofistikuar në drejtim të kujtesës kombëtare  për sa I përket komunizmit, ” tha Gentiana Sula e cila iu përgjigj anëtarëve të Komisionit ndërkohë e pyetur nëse mund të konsiderohet si heqje e mbëhstetjes nga qeveria meqë Kryeministri Edi Rama nuk e ka propozuar për kreun e Autoritet por Albert Nikollën, ajo shtoi:

“Nuk kam koment! Mendoj se Kryeministri ka mbështetur institucionin, ministria e Financave ka dhënë fondin dhe e ka përkrahur axhendën.”      

Gjergj Marku si propozim i Shoqatës Antikomuniste të Ish-Perndjekurve Politikë të Shqipërisë duke theksuar se mbështet punën e deritanishme të Autoritetit në lidhje me angazhimin për të kaluar në filtër të gjithë zyrtarët e lartë të institucioneve të ndryshme publike, zyrtarë të organeve të drejtësisë, pushtetit legjislativ dhe shumë organe të tjera të interesuara për pastërtinë e figurës ai tha se ky ligj ka nevojë të përmirësohet:

“Nëpërmjet një propozimi të mundshëm të ligjvënësve politik, organeve të drejtësisë KLGJ dhe KLP gjithashtu dhe mendimet e Autoritetit ku unë do të kem angazhimin tim maksimal,” tha Gjergj Marku e duke qenë prej 25 vitesh kontribues në Shoqatë, kjo eksperiencë do i shërbejë për t’ia vënë në dispozicion Autoritetit per t’iu lehtësuar punën si në gjetjen e të zhdukurve dhe viktimave të komunizmit.

Prof.Dr.Nevila Nika si historiane dhe Ish-Drejtore e Arkivit të Shtetit tha se falë eksperiencës së saj 40 vjeçare në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivit do ti shërbej avancimit të punës dhe zbatimit të ligjit në këtë Autoritet nëse ajo bëhet pjesë e saj si dhe do të plotësonte këtë institucion.

“Brezat e ri dinë shumë pak për të kaluarën. E kaluara përsëritet nëse ti nuk e njef. Nisem nga ajo që përdorimi i armës së kujtesës ëshumë i vlefshëm kundër barbarisë. ‘Dëshprimi’ im është se arkivave nuk i vihet rëndësia e duhur dhe gjykoj se do të jepja një ndihmesë jo të vogël nëse do të jem pjesë e këtij institucioni,” tha Prof.Dr.Nevila Nika duke theksuar se si drejtuese e Arkivit të Shtetit ka takuar shumë të Përndjekur meqë i takoj edhe unë asaj shtrese.

Kryetari i Grupit Parlamentar të PD, Enkelejd Alibeaj, si njëri ndër juristët më të mirë shqiptarë dhe Ish-Ministër i Drejtësisë dha një kontribut të vyer në këtë seancë dëgjimore por nuk u kuptua pse ai u largua kur radha i erdhi juristit të vetëm që kandidon për anëtar të Autoritetit dhe Ish-Prokurorit Selami Zalli. Gjithsesi, Zalli aktualisht Drejtor i Informacionit në Autoritet duke folur për ecurin juridike të këtij institucioni, meqë ishte i angazhuar nga dita e parë themelimit, mendon se trupa e re duhet të eliminoj ato mangësi, ato problematika nga e kaluara.

“Kohën e fundit i është dhënë detyrë bashkrendimi i gjetjes së të zhdukurve. Ky proces është shumë i vështirë, ne kemi marrë ca eksperienca, si ajo polake, por ky proces nuk mund të zhvillohet pa pasur arkiva të plota dhe dokumentacionin e plotë që vazhdon të jetë në Ministrinë e Brendshme, Drejtorinë e Burgjeve; Identifikimi dhe grumbullimi nuk janë bërë, nëse do jem anëtar do jem promotor i identifikimit, kërkimit dhe detyrimit të këtyre institucioneve për ta sjellë këtë dokumentacion, në mënyrë që të shtyhet përpara procesi i të zhdukurve.

Gjithashtu në Autoritet problematikë ka qenë çështja e vendimmarrjes, ku mendoj se si jurist, që në Autoritet nuk ka pasur, do të jap një kontribut të çmuar. Pastaj shërbimi, ku problematikë e theksuar është se trashëgimtarët nuk kanë të drejtë njihen me një kategori dokumentacioni, çka është e paligjshme. Nëse nuk e shërbejmë këtë dokumentacion, jashtë funksionit dalin disa dispozita ligjore që kanë të bëjnë me ankimet dhe korrigjimet.

Problem ngelet dhe zbardhja e bashkëpunëtorëve, kur dihet se kemi disa urdhëra e telegrame të ministrave të kohës ku janë asgjësuar një numër i madh dosjesh me ose pa vendim. Mendoj se nga eksperienca dhe formimi, kam aftësinë të identifikojë edhe manipulimin e dosjes dhe njerëzit ta mësojnë të vërtetën,” tha Selami Zalli duke premtuar se do të bëjë të gjitha përpjekjet që të merren edhe dokumentat e Hetuesisë dhe PPSH që janë në Arkivin e Shtetit në mënyrë që plotësohet zbardhja e ndjekjes, hetimit dhe gjykimit.

Në fund, duke u përgjigjur në pyetjet e anëtarëve të Komisionit Ligjeve, Zalli sqaroi se gjithçka është draftuar, është përgatitur relacioni, dhe kemi bërë vendime që nuk është detyrë e Administratës.

“Këto kontradikta, besoj që si anëtar i Autoritet do të ndihmoj dhe me eksperiencën që të mos ketë pengesa. Fuqia e Autoritetit do jetë njerëz profesionistë, njerëz që kanë kurajo, dhe njerëz që janë pa pengje nga e kaluara,” tha kandidati për Autoritetin për Informimin mbi Dokumentet  e ish-Sigurimit të Shtetit, Selami Zalli, duke përfunduar:

“Ju premtoj se unë ta bëjë këtë punë, di ta bëjë, dhe mundem!”

Ndryshe, Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut vendosi më datën 26 tetor 2021, shpalljen e katër vendeve vakante për anëtarë të Autoritetit për Informimin mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit, në përbërjen e të cilit 2 anëtarë propozohen nga Kuvendi, 1 anëtar nga Këshilli i Ministrave, 1 anëtar propozohet nga shoqatat e të përndjekurve politikë, i mbështetur nga jo më pak se 28 deputetë dhe 1 anëtar propozohet nga Shoqata për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut, i mbështetur nga jo më pak se 28 deputetë.

Pas shpalljes së vakancave në Kuvend janë depozituar kërkesat e Artemis Malo, Altin Hoxha, Besim Ndregjoni, Gentiana Sula, Gjergj Marku, Marçel Hila, Nevila Nika, Pëllumb Gjuta, Selami Zalli, Silvana Sata, Simon Mirakaj, Skënder Vrioni, Marengel Kasmi dhe  Durim Grabova, ndërkohë dy të fundit janë tërhequr nga procedura.