Pas FMN, edhe Instituti i Vjenës ul parashikimin e rritjes për Shqipërinë

Pas Fondit Monetar Ndërkombëtar,FMN, edhe Instituti i Vjenës ul parashikimin e rritjes ekonomike për Shqipërinë.

Ekonomia shqiptare do të zgjerohet në masën 3.5 për qind nga 3.7 për qind që pritej në raportin e pranverës. Parashikimi për dy vitet e ardhshëm mbetet i pandryshueshëm.
“Presionet inflacioniste vijuan të mbeten të moderuara dhe nën nivelin e synuar të Bankës së Shqipërisë, pasi inflacioni bazë mbetet relativisht i ulët. Politika monetare vazhdon të jetë mbështetëse për ekonominë, ndërsa sistemi SEPA, që është në funksion prej tetorit 2025, pritet të forcojë më tej integrimin financiar me Bashkimin Europian dhe të nxisë e formalizojë transaksionet ndërkufitare. Bilanci i llogarisë korrente po përfiton nga rritja e turizmit dhe dërgesave të emigrantëve.
Interesi i investitorëve të huaj direkt në Shqipëri mbetet i fortë, pavarësisht sfidave të ekonomisë globale. Megjithatë, mbiçmimi i mëtejshëm i monedhës vendase po krijon vështirësi për kompanitë e orientuara drejt eksporteve”, thuhet në raport për Shqipërinë. Sipas Institutit të Vjenës gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor po vazhdojnë të paraqesin rezultate të mira.
“Me një rritje mesatare prej 2.5 për qind në vitin 2025 dhe 3.4 për qind në vitin 2026, edhe pse Serbia
pritet të përjetojë një ngadalësim të ndjeshëm të rritjes në 2025. Turqia, ndërkohë, do të vijojë të ketë rritje relativisht të fortë si këtë vit, ashtu edhe vitin e ardhshëm, 2025: 3.4 për qind; 2026: 3.9 për qind.”
Më herët edhe FMN rishikoi me ulje parashikimin për rritjen ekonomike të Shqipërisë në vitin 2025. Sipas raportit më të fundit të Pasqyrës Ekonomike Globale të tetorit, ekonomia shqiptare parashikohet të zgjerohet me 3.4 për qind, nga 3.8 për qind që ishte pritshmëria në raportin e pranverës.
FMN thekson se bumi turistik që nxiti rritjen në 2023-2024 po humbet intensitetin, ndërsa kostoja e jetesës dhe normat e larta të interesit në Europë po ngadalësojnë ardhjet dhe shpenzimet e vizitorëve të huaj.
WIIW: Europa Lindore me rritje të qëndrueshme, por më të ngadaltë
Sipas Institutit të Vjenës pavarësisht mjedisit të vështirë ndërkombëtar dhe rreziqeve të vazhdueshme gjeopolitike, ekonomitë e Europës Qendrore, Lindore dhe Juglindore, CESEE, po shfaqin një rritje krahasimisht të qëndrueshme. Megjithatë, në Rumani, Slovaki dhe Hungari, deficitet e larta buxhetore, dobësia industriale e Gjermanisë dhe problemet e brendshme po ushtrojnë presion mbi ekonominë. Performanca ekonomike në Rusi dhe Ukrainë është gjithashtu e dobët. Këto janë gjetjet kryesore të parashikimit të ri vjeshtor të Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, WIIW, që mbulon 23 vende të rajonit.
Nga një këndvështrim i përgjithshëm, modeli ekonomik i vendeve lindore të BE-së po kalon një ndryshim të thellë strukturor: “Ndërsa deri më tani konsumi privat ka qenë motori kryesor i rritjes në vendet anëtare të BE-së në Europën Qendrore e Lindore, ne parashikojmë që investimet nga sektori privat dhe ai publik të marrin një rol më të rëndësishëm, për shkak të ngadalësimit të rritjes reale të pagave,” shpjegon Richard Grieveson, zëvendësdrejtor i ëiië dhe autor kryesor i parashikimit të vjeshtës.
Rritja e fortë e shpenzimeve për mbrojtjen ndër vendet e NATO-s në rajon po e mbështet gjithashtu rritjen ekonomike. Sipas WIIW, këto vende pritet të përfitojnë një efekt shtesë mesatar vjetor në rritjen e PBB-së prej 0.2 deri në 0.3 pikë përqindjeje gjatë viteve në vijim, ndërsa vende si Polonia dhe shtetet baltike mund të përfitojnë edhe më shumë nga shtimi i shpenzimeve për mbrojtjen.
“Europianët lindorë do të përfitojnë ekonomikisht nga riarmatimi i Europës, pasi tradicionalisht kanë pasur një industri të fortë mbrojtjeje. Kjo mund t’i ndihmojë ata të modernizojnë bazën e tyre industriale dhe të kalojnë me sukses drejt një modeli rritjeje të udhëhequr nga inovacioni,” shpjegon Grieveson.
Në përgjithësi, ëiië parashikon një rritje mesatare prej 2.2 për qind për vendet anëtare të BE-së në rajon gjatë vitit 2025 – një rishikim i lehtë në ulje me 0,1 pikë përqindjeje krahasuar me parashikimin e verës. Në vitin 2026, rritja pritet të arrijë në 2.6 për qind, sërish një rishikim i vogël në ulje, këtë herë me 0.2 pikë përqindjeje.
Kjo do të thotë se këto vende pritet të vazhdojnë procesin e tyre të konvergjencës ekonomike si gjatë këtij viti, ashtu edhe vitin e ardhshëm, duke u rritur ndjeshëm më shpejt se zona e euros, 2025: 0.9 për qind; 2026: 1.4 për qind.
Vendet e grupit të Vishegradit – Polonia, Çekia, Slovakia dhe Hungaria – si edhe Slovenia, pritet të zgjerojnë ekonominë e tyre me një mesatare prej 2.5 për qind në vitin 2025, ndërsa rritja e tyre do të përshpejtohet në 2.9 për qind në vitin 2026.
Polonia mbetet vendi më i përparuar ndër anëtaret lindore të BE-së, me rritje ekonomike prej 3.5 për qind si në 2025 ashtu edhe në 2026. Kroacia dhe Bullgaria renditen më pas, me rritje rreth 3 për qind si këtë vit ashtu edhe vitin e ardhshëm, ndërsa perspektiva për Rumaninë është përkeqësuar ndjeshëm, 2025: 0.8 për qind; 2026: 1.2 për qind.
Për Ukrainën, e cila vazhdon të shkatërrohet nga lufta, perspektiva po bëhet gjithnjë e më e zymtë: rritja ekonomike pritet të jetë vetëm 2 për qind në 2025 dhe 3 për qind në 2026, megjithëse shumë do të varet nga ecuria e luftës.
Nga ana tjetër, Rusia agresore po përballet me një ngadalësim pothuajse të plotë, për shkak të politikës monetare kufizuese të bankës qendrore dhe rënies së çmimeve të naftës, 2025: rritje e PBB-së 12 për qind; 2026: 1.4 për qind./Monitor/