Përfitimet familjare në Europë: Shqipëria në fund të listës, shumë larg mesatares së BE-së

Përfitimet familjare luajnë një rol kyç në luftën kundër varfërisë dhe promovimin e përfshirjes sociale. Ato ndihmojnë në mbështetjen e ekonomive familjare dhe janë veçanërisht të rëndësishme në parandalimin e varfërisë tek fëmijët.
Në të gjithë Europën, sistemet e sigurimeve shoqërore dhe përfitimet familjare ndryshojnë shumë. Një mënyrë për t’i krahasuar është duke parë se sa shpenzon çdo vend për person.
Në vitin 2022, vendet e BE-së shpenzuan mesatarisht 830 euro për person për përfitime familjare. Kjo është një rritje 47% nga 566 euro në vitin 2012.
Por si krahasohen këto përfitime në të gjithë Europën? Cilat vende shpenzojnë më shumë për të mbështetur familjet?
Në BE, shpenzimet për përfitime familjare për person në 2022 varionin nga 211 euro në Bullgari deri në 3,789 euro në Luksemburg, sipas Eurostat. Kur përfshihen vendet kandidate për anëtarësim në BE dhe ato të Shoqatës Europiane të Tregtisë së Lirë EFTA, Shqipëria ofroi nivelin më të ulët të përfitimeve për person, me vetëm 48 euro, e ndjekur nga Turqia 57 euro dhe Bosnje Hercegovina 59 euro.
Në përgjithësi, përfitimet familjare për person janë më të larta në Europën Veriore dhe Perëndimore, dhe më të ulëta në Jug dhe Lindje.
Pas Luksemburgut, vendet nordike kryesojnë listën: Norvegjia 2,277 euro, Danimarka 1,878 euro, Islanda 1,874 euro, Suedia 1,449 euro dhe Finlanda 1,440 euro.
“Vendet nordike dhe Franca mbeten ndër shpenzuesit më të mëdhenj në total për përfitimet familjare, edhe pse qasja e tyre mbështetet më shumë te shërbimet në natyrë si kujdesi për fëmijët, të cilat nuk përfshihen plotësisht në masat e përfitimeve monetare për frymë”, tha Dr. Anne Daguerre nga Universiteti i Bristolit.
Gjermania 1,616 euro, Zvicra 1,375 euro, Austria 1,340 euro dhe Irlanda 1,026 euro shpenzojnë gjithashtu mbi 1,000 euro për person. Belgjika 976 euro dhe Franca 867 euro janë mbi mesataren e BE-së, por nuk e kalojnë kufirin 1,000 euro.
Holanda ofron 670 euro për person në përfitime familjare, 160 euro më pak se mesatarja e BE-së. Italia 524 euro dhe Spanja 427 euro, të dyja pjesë e ekonomive të “Katër të Mëdhenjve” të BE-së, mbeten poshtë.
Ndarja Veri-Perëndim dhe Jug-Lindje në përtimet familjare
Vendet kandidate për BE-në ofrojnë nivelet më të ulëta të përfitimeve familjare. Mali i Zi 131 euro dhe Serbia 117 euro pasojnë Shqipërinë, Turqinë dhe Bosnjën, të cilat janë tre vendet e fundit në listë.
Prof. Grega Strban nga Universiteti i Ljubljanës shpreh kujdes kur krahason vendet: “Pyetja është nëse të gjitha vendet i klasifikojnë përfitimet në të njëjtën mënyrë.”
Ai theksoi se pas tyre qëndrojnë shumë konsiderata politike: “Disa fokusohen në mbështetjen për prindërit ose kujdestarët e fëmijëve, të tjera për vetë fëmijët dhe studentët. Disa janë universale, disa të targetuara. Disa lidhen me aftësinë e kufizuar ose asistencën sociale.”

Shqipëria në fund të listës
Sipas të dhënave të Eurostat, Shqipëria renditet e fundit ndër vendet e përfshira në analizë për nivelin e përfitimeve familjare për frymë, me vetëm 48 euro në vitin 2022. Ky nivel është dukshëm më poshtë se mesatarja e BE-së 830 euro dhe reflekton jo vetëm kufizimet ekonomike të vendit, por edhe prioritetet e politikave sociale, ku mbështetja financiare për familjet dhe fëmijët mbetet shumë e ulët.
Kjo diferencë e madhe tregon nevojën për reforma të thella në sistemin e ndihmës sociale dhe investime më të mëdha në politikat e mirëqenies familjare.
Grafiku i Eurostat, që tregon shpenzimet për përfitimet familjare për person në vitet 2012 dhe 2022. Ai ilustron diferencën e madhe midis vendeve të Europës Veriore dhe Perëndimore me ato të Jugut dhe Lindjes, me Shqipërinë në fund të renditjes./Monitor/