Përfundon shqyrtimi i padive për profesionet e lira, Vendimi i Gjykatës Kushtetuese brenda 1 muaji

Në Gjykatën Kushtetuese ka vijuar sot seanca me paraqitjen e konkluzioneve nga palët për shfuqizimin e ligjit “Për tatimin mbi të ardhurat” që nisi zbatimin nga 1 janari 2024 me profesionet e lira.

Në seancën mëparshme palëve iu la afat deri më 21 Qershor për depozitimin e provave shtesë. Në nisje të seancës së sotme Kryetarja e Gjykatës vendosi administrimin e provave të depozituara dhe vijoi me dëgjimin e konkluzioneve që u paraqitën nga palët.

Pas përfundimit të paraqitjes së konkluzioneve përfundimtare, Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese Holta Zaçaj deklaroi përfundimin e shqyrtimit gjyqësor të çështjes, ndërsa tha se data dhe ora e shpalljes së vendimit do të komunikohet sipas parashikimeve ligjore.

Avokatët pohojnë se sipas parashikimeve ligjore afati për dhënien e vendimit mundëson deri në 30 ditë kohë referuar ligjit “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipëri” Nr.8577, datë 10.2.2000 (ndryshuar me ligjin nr.99/2016).

Në pikën 3 të neni 47 citohet: “Vendimi përfundimtar shpallet i arsyetuar jo më vonë se 30 ditë nga përfundimi i seancës, me përjashtim të rasteve kur parashikohet ndryshe në këtë ligj”.

Po ashtu në seancën e mëparshme të 18 qershorit, me shumicë votash Gjykata Kushtetuese vendosi të rrëzojë kërkesën për pezullim, me argumentin se çështja do të trajtohet me përparësi. Pra ligji do të vijojë të zbatohet deri në shpalljen e vendimit të gjykatës.

“Gjykata vendosi me shumicë votash të rrëzojë kërkesën për pezullim, duke marrë në konsideratë që procesi është duke u gjykuar me përparësi”, argumentoi në seancën e kaluar kryetarja e Gjykatës Kushtetuese Holta Zaçaj.

Konkluzionet përfundimtare

Njëzëri përfaqësuesit ligjore të padive përsëritën në paraqitjen e konkluzioneve se ligji “Për tatimin mbi të ardhurat” shkel parimet e barazisë kushtetuese, të drejtën themelore të veprimtarisë ekonomike, cenon parimin e shtetit të së drejtës dhe të sigurisë juridike.

Përfaqësuesja e grupit parlamentar të PD-së Jorida Tabaku gjatë paraqitjes së konkluzioneve përfundimtare tha se gjatë këtyre 11 viteve me politikat fiskale të qeverisë ka ndodhur një çedukim fiskal dhe papërgjegjshmëri fiskale që ka prodhuar më tej rritje të informalitetit dhe dëme të tjera në ekonomi. Ajo theksoi se ligji “Për tatimin mbi të ardhurat” jo vetëm që cenon sigurinë juridike, por është diskriminues për 30 mijë subjekte të vetëpunësuar.

“Ju ofruam prova dhe argumente se si norma e tatimit 0, 8, 13 dhe 23% dhe ajo që po zbatohet sot te profesionet e lira që shkon deri 40% për profesionet e lira është e pandershme dhe antikushtetuese. Paaftësinë e administratës tatimore për të zbatuar ligjin, po përkthehen në një taksë të padrejtë. Ndërkohë që FMN propozon që mos të ketë fragmetizim dhe diferencim me taksa, qeveria e thellon këtë me ligjin që ka miratuar.

Edhe me raportin e FMN-së që qeveria ka sjellë si provë është abuzive, sepse ai raport evidenton qartë cenimin e sigurisë juridike, diskriminimin negativ, mungesën e një konkurrencë të drejtë. Nuk kërkojmë nga kjo trupë gjykuese të marrë tagrin e ekzekutivit, as t’i heqë Parlamentit një funksion që i takon me ligj, por të ruhet e drejta kushtetuese dhe të kemi drejtësi në sistemin e taksave që është shtrembëruar nga legjislativi”, pohoi znj. Tabaku.

Marash Logu avokati që përfaqëson grupin e deputetëve të PD-së nuk u ndal në paraqitjen e konkluzioneve, pasi argumentet e antikushtetues së ligjit, në një raport prej 20 faqesh i ka depozituar me shkrim pranë gjykatës.

Përfaqësuesi i Dhomës së Avokatisë Kombëtare përsëriti serish se me ligjin “Për tatimin mbi të ardhurat”, vijon të ketë denigrim progresiv të profesionit të avokatit. “Fillimisht iu hoq e drejta e bërjes së kontratave dhe transferimit të pronës. Më pas iu hoq ndërmjetësimi, u miratua harta gjyqësore dhe në fund u vendos tatimi, pothuajse i papërballueshëm. Avokatët janë në pamundësi të sigurimit të ardhurave për ushtrimin e profesionit të tyre, profesioni i avokatit është drejt përfundimit”.

Përfaqësuesi ligjor i IKM dhe IEAKA në paraqitjen e konkluzioneve përfundimtare pohoi se ligji bën diferencim midis dy kategorive që janë të njëjta në thelb. Sipas tij edhe në parashtrimet e Këshillit të Ministrave që paraqitet si shkak i diferencimit të taksimit mes profesioneve të lira dhe bizneseve të tjera është parimi i aftësisë për të paguar më shumë ai me të ardhura të larta i padrejtë.

“Po ashtu diskriminimi thonë parashtruesit është i kufizuar në kohë. Ndërkohë që janë 6 vite që bizneset e tjera do të jenë pa tatim. Kjo do të ndikojë në mënyrë strukturore te bizneset. Kufizimi në kohë do të ishte i arsyeshëm nëse do të ishim në situatë të jashtëzakonshme”, pohoi ai në dhënien e konkluzioneve.

Avokati i padisë së IKM dhe IEKA kërkoi që Gjykata Kushtetuese të rikthejë ekuilibrat. Të vendosë të gjithë tatimpaguesit në mënyrë të barabartë me qëllim që kontributi të jetë i barabartë.

Në prezantimin e konkluzioneve përfundimtare nga përfaqësuesja e Kuvendit të Shqipërisë u tha se ligji nuk krijon asnjë pabarazi, nuk diskriminon asnjë grup individësh, nuk shkel asnjë nga parimet Kushtetuese. “Kategoria e të vetëpunësuarve në individë të vetëpunësuar që shesin mallra dhe tregtarë që ofrojnë shërbime tatohen me norma tatimore të barabarta për fitimin neto. I vetmi diferencim sipas ligjit është koha e aplikimit të tatimit.”

Ajo tha se të ardhurat kumulative, deklaruar nga profesionet e lira në 5 vite arrijnë në 3 miliardë USD ndërsa fitim neto 1,7 miliardë USD, një mungesë arkëtimi të ardhurash në vlerën e 25 miliardë lekëve.

“Kemi argumentuar se për 9 vite kjo kategori nuk ka paguar tatim. Mbetet diskrecioni i shtetet të rishikojë politikën fiskale kur kjo politikë ia ka arritur qëllimit apo ka krijuar fenomene negative ashtu sikundër ka ndodhur. Kemi argumentuar krijimin e skemave abuzuese për t’iu shmangur tatimit, të cilat kanë sjellë ndërhyrjen për vendosjen e tatimit. Pavarësisht vendosjes së tatimit, sërish kjo kategori mbetet e privilegjuar”, pohoi ajo.

Edhe nga përfaqësuesja e Këshillit të Ministrave u tha se ligji nuk është diskriminues dhe se pretendimet e palëve mbeten në nivel deklarativ./Monitor/