Presidenti i zgjedhur Lai bën histori në Taiwan
Votuesit në Taiwan zgjodhën presidentin e tyre të ri gjatë fundjavës. Nënpresidenti Lai Ching-te thotë se do të ruajë status-quonë dhe do të angazhohet për dialog me Kinën.
Rezultatit i zgjedheve ka nxitur reagime ndërsa Taiwani është në festë për fitoren historike.
“Po shohim fitoren e Partisë Progresive Demokratike për një mandat të tretë të pashembulltë presidencial,” thotë profesori Wei-Ting Yen, Kolegji Franklin dhe Marshall.
Presidenti i ardhshëm i Taiwanit do të jetë Lai Ching-te nga Partia Progresive Demokratike.
“Jam jashtëzakonisht e lumtur,” thotë një përkrahëse e PPD-së, Tiffany Lin.
“Jam i gëzuar por edhe pak i zhgënjyer,” thotë një mbështetës tjetër i PPD-së, George Chang.
Ky përkrahës është i zhgënjyer ngase Partia Progresive Demokratike ka humbur shumicën në Parlament. Presidenti i ardhshëm Lai thotë se synon të ndërtojë konsensus ndërmjet palëve. Kandidati i partisë opozitare Koumintang Hou Yu-ih, i e përmbylli fjalimin me këto fjalë:
“Duhet të jemi të bashkuar. E duam një Taiwan të bashkuar,” thotë kandidati presidencial, Hou Yu-ih.
Ndonëse disa mbështetës të partisë të kësaj partie i frikësohen luftës me Kinën, përkrahësit e PPD-së thonë se presidentja aktuale e Taiwanit ka fuqizuar mbrojtjen e ishullit gjatë katër viteve të fundit duke përforcuar lidhjet me aleatë që ndajnë të njejta qëndrime.
Shumë nga përkrahësit e PPD-së në Taiwan shpresojnë që presidenti i ri, Lai do të vazhdojë politikën për ta mbajtur Tajvanin në skenën botërore.
Presidenti amerikan Joe Biden thotë se nuk e mbështet pavarësinë e Taiwanit.
“Nuk e mbështesim pavarësinë,” deklaroi Presidenti Biden.
Udhëheqësit e Komitetit për Politikë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve thanë në një deklaratë: “Dënojmë përpjekjet e Pekinit për të ndikuar zgjedhjet përmes dezinformimit dhe trysnisë ushtarake dhe e përgëzojmë popullin e Taiwanit për respektimin e idealeve demokratike.”
“Tajvani nuk ka nevojë të jetë sërish i pavarur. Taiwani tashmë është shtet. Kemi qeverinë tonë,” thotë përkrahësi i PPD-së Chang.
Zëdhënësja e ministrisë së jashtme kineze Hua Chunying shkroi në platformën X se çështja e Taiwanit është çështje e brendshme e Kinës. Pavarësisht se çfarë ndryshimesh ndodhin në Taiwan, fakti qenësor është se ekziston një Kinë e vetme në botë dhe se Taiwani si pjesë e Kinës nuk ndryshon. Parimi “një Kinë” është shtylla kryesore e paqes dhe stabilitetit në Ngushticën e Taiwanit.
“… Në vend të pengesave do të përdorim shkëmbimet, dialogu do të zëvendësojë përplasjet dhe me vetbesim do të kërkojmë shkëmbime dhe bashkëpunim me Kinën,” thotë Presidenti i sapozgjedhur Lai.
Por Presidenti i sapozgjedhur Lai thotë se qeveria e tij do të mbrojë Taiwanin nga kërcënimi i Kinës.
Përtej çështjes së Kinës, këto zgjedhje zbuluan edhe diçka tjetër:
“Mbajtja edhe e një palë zgjedhjeve të suksesshme demokratike dhe si e vetmja demokraci në një vend kinez, mendoj se Taiwani meriton vëmendje për këtë çështje,” thotë eksperti i qeverisjes Wei-Ting Yen.
Në maj, presidenti i zgjedhur Lai do të inagurohet si presidenti i ardhshëm i Taiwanit./VOA/
