Programi Ekonomik, Berisha: Sugjerim, ulje me 25% të nivelit aktual të TVSH!

Duke konstatuar se Programi i hartuar Ekonomik garanton lirinë ekonomike, konkurencën e ndershme me derregullimin infrastrukturën ligjore aktuale dhe vendimeve të ekonomisë për t’i dhënë asaj frymëmarrjen që meriton, Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, para departamenteve të Ekonomisë, Financave Publike dhe Sipërmarrjes i cili është në përmbyllje të hartimit të programit qeverisës 2025-2029 ndërsa sot iu prezantua puna në Programin Ekonomik.

“Gjithçka ju keni paraqitur garanton lirinë ekonomike të shqiptarëve, konkurencën e ndershme, duke derregulluar infrastrukturën ligjore aktuale dhe vendimeve të ekonomisë për t’i dhënë asaj frymëmarrjen që meriton. Ndaj dhe derregullimi është një proces i cili kërkon nga ekipi juaj të studiojë çdo rregull burokratik, korruptiv që kjo qeverisje ka marrë apo ka vendosur, dhe të përgatisim të gjitha aktet derregulluese për t’i dhënë lirisë ekonomike hapësirat maksimale që meritojnë,” tha Sali Berisha duke vlerësuar punën e kryer në hartimin e Programit Ekonomik ndërsa kishte një sugjerim:

“Ne jemi parti e taksave të ulëta dhe ju e keni pasqyruar shumë mirë këtë. Kam një sugjerim të guxojmë të prekim tabutë dhe tabu është TVSH-ja. Unë jam që të mos ngurojmë. Nuk jam për përshkallëzime por jam për një ulje prej 25% të nivelit aktual të saj.”

Ndryshe, para Departamenteve të Ekonomisë, Financave Publike dhe Sipërmarrjes i cili është në përmbyllje të hartimit të programit qeverisës 2025-2029, koordinatori i Programit Ekonomik, Dorjan Teliti, prezantoi punën e deritanishme ku në fokus kryesor është rritja ekonomike e cila sipas ekspertëve të departamenteve do të bazohet mbi disa shtylla kryesore:

1. Tranzicioni ekologjik dhe dixhital, puna dhe e drejta sociale.

• Rritja ekonomike do të mbështetet nga një sistem i thjeshtë fiskal me norma të ulëta, gërshetuar me burokraci të thjeshtuara, të kuptueshme e të pranuara nga të gjithë aktorët e tregut.

• Hartimi i një strategji të zhvillimit të integruar kombëtar dhe rajonal, në përputhje edhe me axhendën e Integrimit të BE-së.

• Ekonomi e çliruar nga praktikat korruptive dhe klienteliste.

• Krijimi i një Banke Zhvillimore me kapital shtetëror dhe kontribut të skemave të garancisë së donatorëve ndërkombëtarë, e cila do të financojë me kosto minimaliste të gjitha projektet që konsiderohen prioritare për zhvillimin si start-up e të rinjve, projekte zhvillimore, projekte të emigrantëve shqiptarë që do të kthehen në atdhe.

2. Reformë e thellë e sistemit fiskal aktual duke e thjeshtëzuar për të lehtësuar konsumatorët dhe bizneset. Rritje e interesit të investitorëve të huaj.

• Uljen e numrit të shkallëve të ndryshme tatimore.

• Implementimin e një takse të sheshtë 10% mbi kapitalin.

• Implementimin e tatimit 10% mbi të ardhurat nga puna duke përjashtuar 50 mijë lekët e para. Hiqet taksimi progresiv.

• 10% tatim edhe mbi të ardhurat jo nga paga.

• Zero taksim mbi profesionet e lira dhe biznesin e vogël.

Tavani vjetor për tatim fitimin zero për biznesin e vogël do të jetë në 18 milionë lekë, ndërsa kufiri i përjashtimit nga TVSH do të jetë 14 milionë lekë xhiro vjetore.

* Ulje nga 15% në 2% të taksës së shitjes së pronës.

• Do të hiqet “Taksa Rama” mbi karburantet. Çdo litër karburant do të kushtojë 24 lek më lirë.

• Kontrollet vetëm bazuar në analiza risku, me pak burokraci. Thjeshtimi nëpërmjet TIK do të jetë kryefjala e qeverisjes së PD-së. Rishikim total i sistemit aktual të gjobave dhe ndëshkimeve.

• Do të anulohen të gjitha lehtësirat fiskale të dhëna nga ligje preferenciale / të porositura.

• Do të rishikohet në tërësi “Ligji për Investimet Strategjike”. Ligji i ri duhet të ketë synim investitorët e huaj dhe jo ata vendas (miq me qeveritarët).

• Rimbursim real dhe në kohë i TVSH-së. Stop diskrecionit ministror.

3. Reformë të thellë duke realizuar brenda 100 ditëve të para llogaritjen dhe përcaktimin e minimumit jetik në Shqipëri.

4. Individi dhe familja prioritet i qeverisjes së Partisë Demokratike:

* Me qëllim luftën ndaj emigracionit dhe rikthimin e të rinjve në vend, një paketë e plotë me stimuj fiskalë dhe grante si për të punësuarit në moshë të re, ashtu edhe për sipërmarrësit deri në 35 vjeç.

• Paketë e plotë mbështetëse për familjet e reja, që nga subvencionimi i normave të interesit për blerje banese, te rritja e ndjeshme e bonusit të bebes, te granti mujor për çdo fëmijë deri në moshën 21 vjeç, përjashtimet nga taksat e nënave me shumë fëmijë, etj.

5. Shqipëria me ekonomi konkurruese në rajon, lider në thithjen e IHD dhe eksporte.

• Shqipëri konkurruese – përmes mbështetjes së sipërmarrjes së huaj dhe të diasporës. Rritjen e produktivitetit, hapjen e vendeve të reja të punës për të rinjtë, thithjen e investimeve të huaja “Greenfield”, ngritjen e katër zonave të lira ekonomike. FDI 10% të PBB-së.

• Mbështetje me incentiva dhe grante për digjitalizimin ndaj kompanive shqiptare për të rritur aftësitë dhe kapacitetet e tyre eksportuese.

6. Reformë e thellë në financat publike dhe sektorin financiar

• PD i rikthehet qeverisjes së vogël por eficente.

• Rikthejmë garën reale në prokurimet publike, anulojmë çdo koncesion korruptiv dhe klientelist, heqim me ligj PPP e pakërkuara.

Fuqizimi i menaxhimit financiar dhe kontrollin, auditit të brendshëm dhe harmonizimit qëndror, do të bëjnë të mundur rritjen e përgjegjshmërisë menaxheriale dhe përdorimin e duhur të parasë publike.

• Vëmendje të veçantë do të ketë edhe fuqizimi i tregut të kapitaleve dhe zhvillimi i shtyllës së dytë të pensioneve për të rinjtë shqiptarë.

Fjala e plotë e Kryetarit të PD:

Së pari dëshiroj t’ju përgëzoj shumë përzemërsisht për këtë projekt program. Do të thoja me plotë bindje të shkëlqyer që ju keni përgatitur. Unë e kam lexuar me vëmendje dhe e dëgjova me vëmendje ekspozenë. Është bërë një punë shumë çmuar. Keni trajtuar problemet madhore dhe në bindjen time ky program është programi i terapisë së vërtetë të ekonomisë shqiptare.

Është programi më i mirë që është paraqitur ndonjëherë për ekonominë e këtij vendi dhe për shoqërinë. Ju përgëzoj për guximin që keni treguar në përcaktimin e objektivave dhe ju garantoj se jeni plotësisht realistë në objektivat që ju keni përcaktuar. Fuqia e lirisë është magjike. Tejkalon imagjinatën tonë dhe ne këtu këtë do kemi boshtin kryesor të reformës sonë ekonomike.

Gjithçka ju keni paraqitur garanton lirinë ekonomike të shqiptarëve, konkurencën e ndershme, duke derregulluar infrastrukturën ligjore aktuale dhe vendimeve të ekonomisë për t’i dhënë asaj frymëmarrjen që meriton. Ndaj dhe derregullimi është një proces i cili kërkon nga ekipi juaj të studiojë çdo rregull burokratik, korruptiv që kjo qeverisje ka marrë apo ka vendosur, dhe të përgatisim të gjitha aktet derregulluese për t’i dhënë lirisë ekonomike hapësirat maksimale që meritojnë.

Ne jemi parti e taksave të ulëta dhe ju e keni pasqyruar shumë mirë këtë.

Kam një sugjerim të guxojmë të prekim tabutë dhe tabu është TVSH-ja. Unë jam që të mos ngurojmë. Nuk jam për përshkallëzime por jam për një ulje prej 25% të nivelit aktual të saj.

Të dashur miq,

Po ju rikujtoj një moment kur në vitin 2005 vendosëm taksën e sheshtë më të ulët në Europë, e dyta më e ulët ishte, në mos gaboj, tek 17%, e Sllovakisë, FMN një partner i çmuar, pothuaj ngriu marrëdhëniet me ne, në kuptimin që, siç e themi ne shqiptarët “po të doli djalë e kemi bashkë, po doli vajzë e ke për vete”. Të më falin zonjat se përdora një term.

Por Fondi qëndroi soditës. Pas 6 muajsh ne e fituam betejën. FMN përgëzoi sepse rezultati nga ulja e taksave ishte spektakolare. Është e domosdoshme të keni ju si ekip një parim i cili në fakt është i vjetër. E mira më e madhe e numrit më të madh. Çfarë shpreh kjo? Kjo shpreh shpërndarjen.

Pse e them unë këtë. Përsëri ne jemi parti me histori. Ne kemi bërë histori në reformat tona. Grupi i Bostonit, një nga grupet më serioze në SHBA, në vitet 2010 në analizën që i bëri shpërndarjes së të ardhura nga qeveritë e ndryshme, në publikimin e tij, me një parathënie nga Tony Blair, Shqipërinë e rendit vendin e 4-t në botë për shpërndarjen më të mirë të të ardhurave. Jau them unë pse?

Sepse ne së pari investuam miliarda në rrugë të cilat preknin të gjithë komunitetet, ne dyfishuam rrogat dhe pesnionet të cilat i dhanë një goditje të fortë varfërisë. E ulën atë nga 18% në 12% kurse ekstremin e ulën me 3-4 herë, ishte 3.4 dhe e ulën në 1.07. investuam shumë në shkolla, qendra shëndetësore. Ne kapëm atë pozicion nderi për shkak të asaj shpërndarje që bëmë me investimet.

Por kjo nuk do të thotë që ne në këtë katër vjeçar që vjen do të ndërtojmë 11 mijë km rrugë. Jo. Ose nuk do të thotë që do të ndërtojmë dhe rindërtojmë 1 mijë e 300 objekte arsimore. Por, po, në do të dyfishojmë rrogat, kjo nuk ka diskutim. Përsëri kjo nuk të çon në zbatimin e gjerë të parimit “ E mira më e madhe e numrit më të madh”. Nuk është populizëm kjo. Jo. Ne jemi parti konservatore. Ne krijojmë të ardhurat duke u bazuar në lirinë ekonomike. Por ne nga ana tjetër kujdesemi për shpërndarjen e tyre. Bëjmë kujdes sa më të madh.

Prandaj do të kërkoja nga ju që në këtë aspekt ta elaboroni më tej këtë program të shkëlqyer që keni përgatirut. Ju keni parashtruar këtu bazat e një tregu pune në një barrë fiskale të moderuar, por përsëri një elaborim i mëtejshëm, dhe kjo nuk është vetëm e juaja, natyrisht është program i Departamentit të Punës dhe Çështjeve Sociale, por nuk mund të mos jetë në fokusin tuaj edhe tregu i punës.

Të përdorim, të gjejmë gjetjet, praktikat më të mira për aftësimin e tij. Një treg fleksibël, një treg dinamik është në vetvete një promotor i sigurt i rritjes ekonomike. Ne vend me pasuri të mëdha dhe për definicion jemi vend me potencial të madh eksportues, por ne duhet të bejmë gjithçka të mos eksportojmë lëndë të para, por të eksportojmë produkte, produkte, produkte. Ndaj dhe në këtë kuadër nuk mund të mos jemi, nuk them që ne do të shndërrohemi në një ekonomi e bazuar në eksporte, por një ekonomi që përkrah eksportin duhet të jemi.

Keni përcaktuar shumë mirë zonat e lira dhe duhet të bëjmë gjithçka, të përgatitemi për suksesin e tyre. Përse Maqedonia të ketë sukses dhe ne të mos kemi? Ndaj edhe duhet të studiojmë çdo kuadër, t’i bëjmë ato një sukses të vërtetë.

Konkurrenca e ndershme është kushti i të gjitha kushteve për të tërhequr investimet e huaja. Garancia juridike është e një rëndësie fondamentale për investimet e huaja.

Sot kjo garanci mungon, është zero pothuaj. Por përse është zero? Sot për një çështje civile apo administrative, biznesmeni apo qytetari duhet të presin 14.6 vite sipas Kryetares së KLGJ-së.  

Natyrisht nuk janë këto çështjet madhore të Departamentit të Ekonomisë, duhet Departament tjetër të elaborojë dhe të merret sepse pa garanci juridike nuk ka shtet ligjor. Pa shtet ligjor ka narkoshtet. Ka informalitet të tmerrshëm.

Ju jeni dëshmitarë se çdo ditë flitet për turizmin dhe është e vërtetë që numri i turistëve nga 4.7 milionë që ishte në 2013-ën, duket ka arritur në 10 milionë. Por cilat janë të dhënat?

A e dini ju që netët e fjetjes janë 4 herë më të ulëta se në Malin e Zi? Mali i Zi regjistron 2.3 milionë turistë në vit me 12.8 milionë netë hoteliere, netë, fjetje. Shqipëria regjistroi 7.5 milionë turistë këtë vit me 3.8 milionë netë fjetje. Kënetë. Kjo është kënetë. A e dini ju se fatura e përgjithshme e shitjes nga ajo që mund ta quajmë turizëm përveç pompave të benzinës në vitin 2022 ishte gjithsej 140 milionë euro. TVSH-ja e inkasuar 5% është 8 milionë Euro.

Të dashur miq,

Ju rikujtoj vetëm një gjë se për turizmin taksapaguesit më të varfër të Europës, kanë paguar çdo vit 400 milionë Euro nga të cilat vetëm pllakat e gurit në ato që quhen qendra të qyteteve janë futur 2.5 miliardë Euro. Një vjedhje gjigande, një piramidë gjigande vjedhjeje. Mund t’ju numëroj disa zëra të tjerë të cilat ndëshkojnë në mënyrë barbare taksapaguesit shqiptarë dhe qytetarin shqiptar. Merr 8 milionë, por le ta zëmë se mori 80 milionë dhe shpenzon 400 milionë. Verbëri. E tëra e diktutuar nga vjedhja. Investime të diktuara ku mund të vjedh më shumë. Se ndryshe nuk mund të bëhet.

Se këto pllaka gurësh që janë shtruar në qendër të qyteteve janë absolutisht, kushtojnë jo më shumë se 20% e asaj që është vjedhur deri sot me to. Çdo investitori strategjik që investon 5 milionë dhe kjo nuk të ekzistojë më. Nuk ka gjë më qesharake se të shpallët investitor strategjik atë që investon 5 milionë. Investitori strategjik që e kuptoni listën e tyre kush janë u ndërtohet gjithçka nga paratë e taksapaguesve dhe ata për 10 vite nuk paguajnë asnjë qindarkë.

Pra, nëse ka një fushë e cila po rëndon mbi supet e shqiptarëve më shumë, është pikërisht sajo që duhej të ishte, më lehtësuesja. Kështu që këto çështje do të jenë edhe të Departamentit të Turizmit, por janë të pandara edhe nga shqyrtimi i Departamentit të Ekonomisë. Mqse me meritë, keni meritë, keni trajtuar problemin e shpopullimit, atëherë duhet të shpallim publikisht se qeveria do të paguajë për fëmijën e tretë nga lindja deri në moshën 21 vjeçare. Çiftet të cilat do të lindin fëmijën e tretë, do të kenë trajtim me rrogë për personin për 21 vite. Ne kalojmë tani në politikën aktive të popullimit, në politikën demografike të ripopullimit të Shqipërisë.

Ishte një punë jashtëzakonisht serioze që keni bërë.

Falemnderit.