Protesta në Francë, 1.000 të arrestuar brenda natës

Trazirat vazhduan deri në orët e vona në qytete përreth Francës për të katërtën natë radhazi, përkundër pranisë masive të policisë. Korriku nisi në Francë me makina e ndërtesa të djegura dhe dyqane të grabitura, përderisa familjarë dhe miqtë përgatiteshin për ta varrosur 17-vjeçarin, vrasja e të cilit shkaktoi trazira mbarëkombëtare.

Qeveria sugjeroi se protestat kishin filluar të qetësoheshin falë masave më të ashpra të sigurisë, por dëme janë raportuar kudo në Francë dhe në territore franceze si në Guajanën Franceze, ku një 54-vjeçar vdiq pasi u godit nga një plumb endacak.

Në orët e hershme të mëngjesit të 1 korrikut, Ministria e Brendshme e Francës njoftoi se ishin bërë 994 arrestime gjatë natës.

Ekipi kombëtar i futbollit i Francës – përfshirë yllin ndërkombëtar Kylian Mbappe, një idhull për shumë të rinj në lagjet ku zemërimi është më i madh – kërkoi t’i jepet fund dhunës.

“Shumë prej nesh vijmë nga lagjet e klasës punëtore, edhe ne ndajmë këtë ndjenjë dhimbjeje dhe trishtimi”, thanë futbollistët në një deklaratë për vrasjen e 17-vjeçarit Nahel. “Dhuna nuk zgjidh asgjë. … Ka mënyra të tjera paqësore dhe konstruktive për ta shprehur veten.”

Ata thanë se është koha për “zi, dialog dhe rindërtim”.

Vrasja fatale e Nahelit nga policë, mbiemri i të cilit nuk është bërë publik, nxiti tensione midis policisë dhe të rinjve që luftojnë me varfërinë, papunësinë dhe diskriminimin racor. Këto trazira janë më të mëdhatë që ka parë Franca në vite dhe e vënë presidentin Emmanuel Macron në presion.

Macron u bëri thirrje prindërve që t’i mbajnë fëmijët larg rrugëve dhe i fajësoi rrjetet sociale për nxitjen e dhunës.

amiljarët dhe miqtë po mbanin një mbledhje funerali për Nahelin në qytetin e tij të lindjes, Nanterre. Pas vdekjes së tij të martën, tensionet që u shpërfaqen fillimisht në periferi të Parisit u përhapën shpejt në mbarë vendin.

Në orët e para të mëngjesit së 1 korrikut, zjarrfikësit në Nanterre shuanin zjarret e ndezura nga protestuesit nëpër rrugë. Në Colombes, protestuesit përmbysën kazanët e plehrave dhe i përdorën ato si barrikada.

Disa persona hynë dhe grabitën në një dyqan armësh dhe u larguan të armatosur në Marsejë, tha policia. Zyrtarët policorë në Marsejë arrestuan gati 90 persona.

Ndërtesa dhe biznese u vandalizuan edhe në qytetin lindor të Lionit, ku një e treta e rreth 30 arrestimeve të bëra ishin për vjedhje, tha policia. Autoritetet raportuan zjarre në rrugë pasi një protestë e paautorizuar grumbulloi më shumë se 1.000 njerëz mbrëmjen e së premtes.

Ministria e Brendshme tha se 994 arrestime u bënë gjatë natës, me më shumë se 2.500 zjarre të regjistruara. Një natë më parë, 917 persona u arrestuan në mbarë vendin, 500 ndërtesa u vunë në shënjestër, 2.000 automjete u dogjën dhe dhjetëra dyqane u plaçkitën.

Qindra policë dhe zjarrfikës janë plagosur, duke përfshirë 79 gjatë natës së fundit, ndërsa autoritetet nuk kanë publikuar të dhëna se sa protestues kanë mbetur të lënduar.

Përkundër krizës që qindra arrestime dhe dislokime masive policore nuk kanë arritur ta shuajnë, Macron nuk shpalli gjendjen të jashtëzakonshme, një opsion që ishte përdorur në rrethana të ngjashme në vitin 2005.

Në vend të kësaj, qeveria e tij rriti reagimin e zbatimit të ligjit, me 45.000 policë të dislokuar gjatë natës. Disa u thirrën të kthehen në punë gjatë kohës sa ishin në pushim vjetor.

Ministri i Brendshëm, Gerlad Darmanin, urdhëroi mbyllje mbarëkombëtare gjatë natës të autobusëve dhe tramvajeve publike, që kanë qenë ndër objektivat e protestuesve. Ai gjithashtu tha se ka paralajmëruar platformat digjitale që të mos lejojnë të përdoren si kanale për thirrje për dhunë.

“Ne do të ndjekim çdo person që përdor këto rrjete sociale për të kryer akte të dhunshme”, tha ai.

Dhuna vjen pak më shumë se një vit para se Parisi dhe qytetet e tjera franceze t’i presin 10.500 atletë olimpikë dhe miliona vizitorë për Lojërat Olimpike verore. Organizatorët thanë se po e monitorojnë nga afër situatën, ndërsa përgatitjet për Olimpiadën vazhdojnë.

Zyrtari policor i akuzuar për vrasjen e Nahelit iu ngrit një akuzë preliminare për vrasje të qëllimshme. Akuzat preliminare nënkuptojnë se gjyqtarët hetues dyshojnë se ka keqbërje, por duhet të hetojnë më shumë para se ta dërgojnë rastin në gjyq. Prokurori i Nanterre, Pascal Prache, tha se hetimi i tij fillestar e çoi në përfundimin se përdorimi i armës nga zyrtari policor nuk ishte i justifikuar ligjërisht.

Nëna e Nahelit, e identifikuar si Mounia M., i tha televizionit France 5 se ishte e zemëruar me zyrtarin policor, por jo me policinë në përgjithësi. “Ai pa një fëmijë të vogël me pamje arabe, donte t’i merrte jetën”, tha ajo.

“Një oficer policie nuk mund ta marrë armën e tij dhe të qëllojë mbi fëmijët tanë, ta marrë jetën e fëmijëve tanë”, tha ajo. Familja e saj ka prejardhje nga Algjeria.

Raca kishte qenë një temë tabu për dekada në Francë. Pas vrasjes së Nahelit, aktivistët francezë kundër racizmit shtuan ankesat për sjelljen e policisë.

Trembëdhjetë persona që nuk i respektuan ndalesat e trafikut u qëlluan për vdekje nga policia franceze vitin e kaluar. Këtë vit, tre persona të tjerë, përfshirë Nahelin, vdiqën në rrethana të ngjashme. Vdekjet kanë nxitur kërkesa për më shumë përgjegjësi në Francë, e cila gjithashtu pati protesta për drejtësinë racore pas vrasjes së George Floyd nga policia në Minesota të SHBA-së.

Protestat e kësaj jave i bënë jehonë trazirave trejavore të vitit 2005 që pasuan vdekjen e 15-vjeçares Bouna Traore dhe 17-vjeçares Zyed Benna, që ishin goditur nga rryma përderisa fshiheshin nga policia në një nënstacion elektrik në Clichy-sous-Bois./RFE/