Pse Edi Rama synon ta zhbëjë traditën turistike në Alpe?!

nga Prof.Dr.Enver Bytyçi

Të martën e shkuar Edi Rama zbuloi qëllimin e dhunës që ai përdori në Theth dhe në Valbonë. Shpalosi planin për të ndërtuar resorte edhe në male. Tha se së shpejti do të ndërtohet një resort për ski. Në fund e krahasoi Shqipërinë me Austrinë. “Në male, tha, Shqipëria është Austria e Mesdheut”!

E kam dëgjuar këtë vlerësim në vitin 2010, kur shoqërova një delegacion të Ministrisë së Kulturës të Kosovës në takim me kryeministrin e atëhershëm, Sali Berisha. Ishin 14 anëtarë të delegacionit të kryesuar nga ministri, Lutfi Haziri. Në parantezë po publikoj për herë të parë një “incident” të vogël të takimit të këtij delegacioni me Berishën.

Parkuam makinat tek Hotel Rogner dhe u nisëm në këmbë për në takim me zotin Berisha. Të gjithë anëtarët e delegacionit vinin pas nesh. Ministri Haziraj kthehet dhe u thotë se në takim do të ishin vetëm katër veta. Njëmbëdhjetë të tjerët duhej të ndaleshin. Por ata njëzëri thanë: – Ne e kemi parë Tiranën. Erdhëm në delegacion për ta takuar Sali Berishën!

Në këtë moment mora në telefon shefin e protokollit të Doktorit, Kujtim Xhanin. I thashë se delegacioni do të hyjë në takim siç është me 14 persona. Ai tha jo, nuk mundemi. Gjithçka është bërë gati. I thashë, se thuaj rojeve të sigurisë të mos na ndalin, sepse të gjithë do vijnë. Ata duan ta takojnë Berishën. Duke ma njohur këmbnguljen time, shefi shkoi te Doktori dhe ia sqaroi situatën. Megjithëse kishin mbetur vetëm 15 minuta nga koha e fillimit të atij takimi, salla ku do të bëhej u ndryshua dhe Sali Berisha i priti me përzemërsi të gjithë, pa përrjashtim. Edhe shoferin e ministrit.

Por nuk ishte ky qëllimi i këtij shkrimi. Dua të them se në takimin Berisha-Haziraj më së shumti u fol për turizmin malor. Kryeministri sqaroi me detaje se çfarë përfaqësojnë Alpet e Shqipërisë, Kosovës dhe Malit të Zi për zhvillimin e këtij turizmi. Madje bëri krahasime edhe me turizmin malor në Autstri, Bavari dhe Zvicër.

“Alpet tona, tha, janë më të mirat, më të favorshme. Kjo sepse në këto alpe nuk ka vetëm male të thepisura si në Austri, Bavari dhe Zvicër. Çdo mal ka pllajën e vet. Madje jo vetëm një pllajë, por edhe dy e më shumë të tilla”.

Dhe më pas shpjegoi pse është e rëndësishme ta zhvillojmë me bashkëpunim midis tri vendeve këtë turizëm në alpet tona. “Sepse, tha Berisha, Alpet e Shqipërisë i ka bërë Zoti pa kufij midis shteteve. Ato bëhen atraktive vetëm nëse realizojmë investime të përbashkëta për t’i lidh zonat turistike me njëra-tjetrën. Nëse bëjmë këtë, tha ai, atëherë ne kemi krijuar një zonë nga më të mirat në Europë për turizëm malor”!

E riptodhova këtë fakt, këtë bisedë, të cilën mund ta rikonfirmojnë edhe ata që ishin në takim, për të dëshmuar se nuk është i pari Edi Rama, ai që e mësoi faktin se në male “Shqipëria është Austria e Mesdheut”! Edi e ka mësuar shumë vonë këtë. Mbasi Olsi ka bërë disa herë shetitjet e veta në zonat turistike të veriut, sidomos në Valbonë dhe në Theth. Edhe vetë Rama ka shkuar në Theth i nxitur nga tregimet e Olsit.

Dhe tani, pas 12 vitesh i qenka mbushë mendja se “Malet e Shqipërisë qenkan më të mirat”! Nuk e artikulon fjalën alpe, sepse nga Saranda para pak vitesh na thoshte ne “malokëve” – Alpinë. E nëse promovon Alpet e Sqipërisë, atëherë bie alibia e tij, se “Alpinët qenkan njerëz arkaikë”!, siç na thoshte në një rast tjetër.

Megjithatë shqetësimi më i madh është se Edi Rama e ka vendosur tashmë se kujt do t’i takojnë Alpet, pra malet e Shqipërisë”! As diktatura kur e kolektivizoi tokën e Malësisë, nuk ua mori fshatrave luginat, lumenjtë, prrojet, krojet, arat, livadhet, malet. Tha janë pronë e përbashkët e fshatit ose kooperativës, por jo e shtetit.

Edi Rama ka vendosur t’ua marrë malësorëve në formën e vet perverse. Në emër të “resorteve”. Duke zhduk trashëgiminë kulturore tradicionale të malësisë në mikpritjen e tyre, në kulinari dhe në gjithçka tjetër. Qëllimi është ta tjetërsojë Malësinë. Ta zhbëjë atë. Ta rrënojë në traditë, dinjitet dhe integritet. Sepse këto karakterstika janë armiku i Edi Ramës!

Në vend që të flasë për investime në infrastrukturë, siç kishte projektin e tij, Sali Berisha. Në vend të garantojë kushtet e zhvillimit sipas një modeli tradicional e me plan, Edi Rama do të krijojë monopolin e tij turistik edhe në Malësi, njësoj si në Rivierën e Vlorës.

Nëse malësorët trima e lejojnë, mirë t’u bëhet. Megjithatë, tani po kuptohet qartë pse Edi Rama e shpopulloi Shqipërinë. Që “ta kapë loken e t’ia marrë tokën”, shkruante Kolë Jakova në dramën “Toka jonë”!