Publikohet Aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese, pritet data e zgjedhjeve të reja në Kosovë

Gjykata Kushtetuese e Kosovës më në fund publikoi Aktgjykimin e plotë për votimin e Qeverisë së Kosovës, me kryeministër Avdullah Hotin, dhe tashmë pritet përcaktimi i datës së zgjedhjeve të jashtëzakonshme pasi qeveria aktuale u shpall antikushtetuese.

Më 21 dhjetor, 2020, Gjykata Kushtetuese kishte konstatuar se qeveria e zgjedhur më 3 qershor 2020, nuk ishte në pajtueshmëri me paragrafin 3 të nenit 95 [zgjedhja e qeverisë] të Kushtetutës sepse qeveria nuk kishte marrë shumicën e votave të të gjithë deputetëve.

Në Aktgjykim thuhet se një person i dënuar për vepër penale me një vendim gjyqësor të formës së prerë në tre vjetët e fundit, nuk mund të jetë kandidat për deputet e as të ketë mandat të vlefshëm në Kuvendin e Kosovës. Sipas vendimit, procedura për të zgjedhur Qeverinë nuk është zhvilluar në përputhje me Kushtetutën, sepse Qeveria nuk ka marrë shumicën e votave të të gjithë deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës.

“Gjykata konsideron të rëndësishme të vë në dukje se kandidimi në zgjedhje parlamentare i Etem Arifit, zgjedhja e tij si deputet dhe ushtrimi i mandatit të deputetit – të gjitha këto pasi që ai ishte dënuar me një vit e tre muaj burgim, me vendim gjyqësor të formës së prerë – shpërfaqin ekzistimin e paqartësisë normative dhe të metave serioze në mekanizmat institucionalë të Republikës së Kosovës, që janë kompetent për të garantuar ligjshmërinë dhe integritetin kushtetues të proceseve zgjedhore dhe veprimtarisë parlamentare. Kjo paqartësi është e dukshme edhe në përgjigjet që janë dhënë nga trupat përkatës të Kuvendit dhe nga KQZ-ja”, thuhet në përmbledhjen e aktgjykimit të Gjykatës.

Për të shmangur në të ardhmen situata të tilla, Gjykata Kushtetuese thotë se duhet koordinim institucional kur bëhet fjalë për kandidimin në zgjedhje parlamentare dhe ushtrimin e mandatit të deputetit, nga ana e personave të dënuar për vepra penale.

“Kjo është e domosdoshme për të shmangur situatat paradoksale, nga këndvështrimi kushtetues, ku një person, pasi është dënuar me vendim gjyqësor të formës së prerë sikurse parashihet me nenet përkatëse të Kushtetutës dhe ligjeve, i lejohet të kandidojë në zgjedhje parlamentare, të zgjidhet deputet, t’i verifikohet mandati, si dhe të vazhdojë të ushtrojë funksionin e deputetit në Kuvendin e Republikës së Kosovës, madje edhe gjatë vuajtjes së dënimit me burgim. Ndërkohë që Kushtetuta dhe ligjet përkatëse vënë barriera të qarta normative për të mos lejuar personat e dënuar me burgim për kryerjen e veprave penale, që të zgjedhën deputet dhe të ushtrojnë mandatin e deputetit.”

Meqë vota e Etem Arifit ishte e pavlefshme, Gjykata Kushtetuese konstaton se Qeveria Hoti nuk kishte marrë shumicën e votave të të gjithë deputetëve, përkatësisht 61 vota. Prandaj, Gjykata Kushtetuese thotë se Presidenti i Republikës duhet të shpallë zgjedhjet e reja.

Ndryshe, çështja lidhur me kushtetushmërinë e votimit të Qeverisë Hoti u dërgua në Gjykatën Kushtetuese nga Lëvizja Vetëvendosje, për shkak se për këtë qeveri më 3 qershor kishte votuar Etem Arifi, i dënuar me vendim të formës së prerë prej më shumë se një vit burgim për veprën penale “mashtrim me subvencione”. Vota e tij ishte vendimtare për formimin e Qeverisë të drejtuar nga Avdullah Hoti i Lidhjes Demokratike të Kosovës.

Qeveria Hoti u votua më 3 qershor, 2020 me 61 vota, pas rrëzimit të qeverisë paraprake të udhëhequr nga Albin Kurti i Lëvizjes Vetëvendosje.

Pas publikimit të Përmbledhjes së Aktgjykimit, Ushtruesja e detyrës së Presidentit të Kosovës, Vjosa Osmani, ka zhvilluar takimet e para me përfaqësuesit e partive politike për konsultime rreth datës për zgjedhjet e reja, kur dhe u deklaruar se pret pas zbardhjes së Aktgjykimit të plotë të Gjykatës Kushtetuese.