Raporti, Banka Botërore: Rritjen ekonomike më të madhe në Ballkan do ta ketë Kosova

Rritja ekonomike në vendet e Ballkanit Perëndimor këtë vit do të jetë më e ulët se sa ishte parashikuar më parë, gjë që është rezultat i drejtpërdrejtë i trendeve globale, por edhe i ngadalësimit të aktivitetit ekonomik brenda Bashkimit Evropian, tha Banka Botërore në raportin i cili u publikua sot.

Banka Botërore parashikon që shkalla totale e rritjes ekonomike të Shqipërisë, Bosnje Hercegovinës, Malit të Zi, Kosovës, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë do të arrijë në 3.2 për qind në vitin 2025, që është 0.5 pikë përqindjeje më e ulët se parashikimet e mëparshme. Në vitin 2026, rritja pritet të përshpejtohet në 3.5 për qind.

“Ngadalësimi i aktivitetit ekonomik në Bashkimin Evropian dhe thellimi i pasigurisë në trendet globale mund të ndikojnë negativisht edhe në perspektivat e rritjes në këtë rajon”, tha Xiaoqing Yu, Drejtor i BB-së për Ballkanin Perëndimor.

Parashikimet e mëparshme, të cilat parashikonin rritje më të lartë ekonomike në këtë rajon, bazoheshin në një normë relativisht të ulët inflacioni dhe rritje të pagave që inkurajonin konsumin, si dhe në rritjen e investimeve publike.

Shkalla më e lartë e rritjes është parashikuar për Kosovën

Banka Botërore parashikon shkallën më të lartë të rritjes për Kosovën, përkatësisht 3.8 për qind. Në vendin e dytë është Serbia, për të cilën analistët e Bankës Botërore parashikojnë një rritje prej 3.5 për qind, e ndjekur nga Shqipëria me 3.2 për qind. Një rritje prej 2.7 për qind parashikohet për BeH dhe 2.6 për qind për Maqedoninë e Veriut.

Raporti i Bankës Botërore thekson se në periudha pasigurie, diversifikimi i burimeve të rritjes dhe rinovimi i programeve të reformave strukturore janë strategjitë më efektive për ruajtjen e qëndrueshmërisë ekonomike.

Masat kryesore përfshijnë heqjen e barrierave për aksesin në tregun e punës, duke përfshirë kufizimet që prekin gratë, thellimin e integrimit ekonomik rajonal, përmirësimin e standardeve të qeverisjes dhe rritjen e konkurrencës në treg për të rritur produktivitetin dhe për të mbështetur rritjen afatgjatë.

Paralajmërohet rritja e temperaturave dhe kushte ekstreme të motit

Gjithashtu thuhet se është e rëndësishme për vendet e Ballkanit Perëndimor zbatimi i shpejtë i reformave në kuadër të procesit të anëtarësimit në BE, siç është bashkimi në Zonën Unike të Pagesave në Euro, SEPA, dhe futjen e “korsive të gjelbra” për të thjeshtuar tregtinë ndërkufitare.
Banka Botërore paralajmëron gjithashtu për rritjen e temperaturave dhe shfaqjen e kushteve ekstreme të motit, sepse kjo, së bashku me kalimin në një ekonomi “të gjelbër”, po ndryshon rrënjësisht modelet e punësimit sektorial në këtë rajon, që kërkon përshtatjen e konsiderueshme të fuqisë punëtore.

Gjashtë ekonomitë e Ballkanit Perëndimor duhet që si prioritet të përcaktojnë reformat e sistemeve të tyre të mbrojtjes sociale dhe shërbimeve të punësimit, të cilat do ta ndihmonin popullsinë e tyre në moshë pune të kapërcejë fatkeqësitë e motit, siç janë përmbytjet, thatësirat dhe zjarret në pyje, dhe të jenë gati për mundësi të reja punësimi që sjell tranzicioni i gjelbër.

Forcimi i sistemit për mbrojtjen e të ardhurave nga puna si përgjigje në goditjet e punësimit dhe fleksibiliteti më i madh i sistemit të mbrojtjes sociale do të ndihmonte në parandalimin e varfërimit të individëve. Përveç kësaj, rikualifikimi i punëtorëve për vende pune “të gjelbra” do të kontribuonte në përgjigjen ndaj kërkesës së ndryshuar për aftësi, që do të nxitnin produktivitetin dhe rritjen ekonomike, thuhet në raportin e Bankës Botërore.