Raporti global i Aftësive 2025/ Transformimi i tregut të punës, alarmi që duhet të dëgjojë edhe Shqipëria
Ndërsa tregu global i punës transformohet me një shpejtësi të jashtëzakonshme, i shtyrë nga teknologjitë si inteligjenca artificiale gjenerative, GenAI, kompanitë dhe profesionistët po përballen me një nevojë të ngutshme: Zhvillimin e vazhdueshëm të aftësive.
Raporti më i fundit i Udemy, “2025 Global Learning & Skills Trends”, thekson se vetëm ata që investojnë në aftësi të reja dhe përshtaten me teknologjinë do të qëndrojnë konkurrues.
Edhe pse Shqipëria nuk përmendet drejtpërdrejt në raport, konteksti global që ai pasqyron është më aktual se kurrë për vendin tonë. Me një fuqi punëtore të re, por shpesh të paformuar sipas nevojave të tregut, Shqipëria përballet me sfidën e madhe të përgatitjes për të nesërmen – një të nesërme të dominuar nga transformimi dixhital, kërkesa për njohuri teknike dhe fleksibilitet profesional.
Në këtë kontekst, Shqipëria po ndërmerr hapa për të përmirësuar sistemin e saj të arsimit dhe trajnimit profesional, VET, për t’iu përshtatur kërkesave të tregut të punës dhe avancimeve teknologjike. Programi i Zhvillimit të Aftësive për Punësim 2023–2027, i mbështetur nga Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim, UNDP, synon të forcojë kapacitetet institucionale dhe të krijojë lidhje më të ngushta midis arsimit profesional dhe sektorit privat.
Ky program përfshin reforma në kornizën ligjore, zhvillimin e mekanizmave të financimit për zhvillimin e aftësive dhe promovimin e bashkëpunimit midis institucioneve publike dhe sektorit privat për të siguruar që programet e trajnimit të jenë në përputhje me nevojat e tregut.
Megjithatë, sfidat mbeten. Një raport i fundit nga OECD tregon se Shqipëria është e fundit në rajon për sa i përket aftësive dixhitale, me vetëm 23.8% të individëve që zotërojnë aftësi bazë ose më të avancuara dixhitale, krahasuar me mesataren e BE-së prej 53.9%. Kjo tregon për nevojën urgjente për të integruar aftësitë dixhitale në kurrikulat arsimore dhe për të ofruar trajnime të specializuara për të rritur konkurrueshmërinë e fuqisë punëtore shqiptare.
Për të adresuar këtë, një raport tjetër thekson nevojën për rishikimin e kurrikulave të arsimit profesional në Shqipëri për të përfshirë teknologjitë STEM dhe për të krijuar lidhje më të forta me sektorin privat. Kjo do të sigurojë që të rinjtë të jenë të përgatitur për tregun e punës, veçanërisht në sektorët dixhitalë dhe teknologjikë./Monitor/
