Reforma Zgjedhore/ Propozimet e PD, Alibeaj: Sentenca, pushteti të ketë frikë nga qytetari dhe vota e lirë!
Sot Partia Demokratike ka dhënë detaje të reja lidhur me propozimet e opozitës së bashkuar kundër krimit zgjedhor dhe ndarjes së tij nga politika përmes Ish-Deputetëve, Enkelejd Alibeaj dhe Oerd Bylykbashi. Bylykbashi tha se synimi i Partisë Demokratike është garantimi i fushës së lojës së barabartë për të gjithë aktorët zgjedhorë ndërsa Alibeaj sqaroi se sentenca nga e cila janë frymëzuar për tu kthyer në draft është se në zgjedhje nuk duhet të ndodhë që qytetari të ketë frikë nga pushteti por e kundërta, pushteti të ketë frikë nga qytetari dhe vota e lirë.
“Kemi prezantuar dje tre paketa në lidhje me ndryshimet që opozita e bashkuar propozon për të goditur krimet zgjedhore, duke rritur rolin e organeve ligjzbatuese; Prokurorisë së shtetit, policisë dhe gjithë instrumentave të tjerë që duhen në këtë aspekt. Gjithashtu propozime për ndarjen e krimit nga politika. Tema këto që janë prioritare në axhendën e miratuar nga Këshilli Politik për reformën zgjedhore, pak kohë më parë.
Sigurisht masat që ne parashikojmë, janë masa që kërkojnë mbi të gjitha respektimin e parimit themelor, që ka OSBE që është garantimi i fushë lojës së barabartë për të gjithë aktorët zgjedhorë, një parim i cili është konsakruar në paragrafin 5.4 të Dokumentit të Kopenhagenit të OSBE-së dhe që ka për qëllim, mbi të gjitha shkëputjen e shtetit nga politika, qënien e shtetit një organizëm neutral i cili funksionon në interes të publikut, të zgjedhësve dhe jo si aktor në favor të një partie që garon për të rrëmbyer pushtetin.
Tre paketat tona prekin disa aspekte.
Çështjet kryesore janë një rol i ri aktiv Prokurorisë dhe Policisë së Shtetit në parandalimin e e krimit zgjedhor, në goditjen e tij para ditës së votimit, një rritje e instrumnentave, fuqizimi i instrumenteve që do të kenë në dorë pikërisht organet ligjzbatuese, me një kornizë kontrolli të fortë në mënyrë që jo vetëm të luajnë roline tyre por edhe të mos abuzohen nga qeveria. por gjithashtu duke iu dhënë nëj rol të rëndësishëm instrumentave të tjerë në dorën e zgjedhësve për të qenë aata faktor kryesor në denonciin dhe goditjen e krimit zgjedhor.
Një nga elementët kryesore që OSBE/ODIHR-i nënvizon në disa raporte; 2015, 2017, 2019 janë shitblerja e votës, është preisoni mbi zgjedhësit që janë punonjës të administrarës, cënimi i sekretit të votës, cënimi i lirisë së votës.
Qëllimi i propozimeve tona është që të godasin pikërisht këto fenomene, qoftë duke i parandaluar, qoftë duke I djekur penalisht, në mënyrë që të rritet besimi jo vetëm tek procesi, por edhe tek legjitimitetiti i organeve që dalin nga zgjedhjet”, tha Bylykbashi.
Ndërsa Ish-Ministri i Drejtësisë, Enkelejd Alibeaj ka folur edhe për propozime konkrete, si kamera brenda Qendrave të Votimit, kontrolle jashtë Qendrave të Votimit, ku sipas tij, dominojnë bandat, ngritjen e strukturave të policisë për të parandaluar krimin zgjedhor menjëherë pas shpalljes së datës së zgjedhjeve, stafi i çdo subjekti elektoral t’i nënshtrohet ligjit të dekriminalizimit si dhe analiza risku nga policia, prokuroria e policia gjyqësore.
“Vlera kryesore nga e cila jemi vlerësuar për të artikuluar dhe draftuar këto propozime është një, në zgjedhje nuk duhet të ndodhë që qytetari të ketë frikë nga pushteti por e kundërta, pushteti të ketë frikë nga qytetari dhe vota e lirë. Kjo është sentenca nga e cila jemi frymëzuar. Janë 4 direktiva kryesore në të cilat jemi bazuar. Mbrojtësi më i madh i votës është ai që e zotëron, qytetari, aleati kryesor. Së dyti, duhet dhënë qytetarit instrumente për të mbrojtur votën. Së treti, agjencitë ligjzbatuese do duhet të mbrojnë votën duke zbatuar ligjin. Polici nuk duhet të heqë kapelën për të bërë vota. Së katërti shkelja e detyrimeve ligjore për institucionet zgjedhore do duhet të çojë në pavlefshmëri të zgjedhjeve.
Si strukturohet? Shtrirja e kontrollit në territor, duke filluar së pari brenda QV. Propozimi ynë është që në QV të vendosen kamera të cilat do duhet të vëzhgojnë gjithçka ndodh në territorin e shenjtë ku konkretizohet vullneti i qytetarit. Territori jashtë QV, i cili sot është territor i dominuar nga bandat, krimi dhe drejtues të administratës, të cilët rreshtojnë administratën duhet të pastrohet nga banda e krimi dhe të jetë territori ku qytet shkon i lirë për të votuar. Propozimi ynë është për të thirrur organet e policisë për të krijuar këtë hapësirë lirie për të votuar jashtë krimit. Krimi zgjedhor finalizohet në QV por fillon jashtë QV. Fillon në banesat e qytetarëve të ngratë, në qendrat e punës ku shantazhohen nga drejtuesit e administratës. Shtrirja në kohë e kontrollit. Nuk mjafton që kontrolli të ndodhë vetëm ditën e zgjedhjeve. Krimi zgjedhor fillon shumë muaj më parë dhe për këtë kemi kërkuar jo vetëm ngritjen e strukturave të policisë e prokurorisë.
Kemi kërkuar dhe zgjerim të konceptit të dekriminalizimit.
Dekriminalizimi të shtrihet jo vetëm në administratën zgjedhore por edhe pjesë të stafit të subjekteve, keni parasysh çunat problematikë. Do jenë të detyruar subjektet zgjedhorë të deklarojnë cilët janë anëtarë dhe pjesëtarë të stafeve zgjedhore, të ditur dhe për policinë. Policia, prokuroria, policia gjyqësore do të jetë e ngarkuar që të kryejnë veprimtari të natyrës parandaluese, analiza risku. Cilat janë familjet e varfra që janë targeti i shitje-blerjes së votës. Të mos ndodhë që në fushatë zgjedhore çmimi i euros të bjerë,” tha ndër të tjera Enkelejd Alibeaj.
