Rikthehet bumi i ndërtimeve, rriten me 60% arkëtimet nga taksat lokale në 2024

Të ardhurat buxhetore në katërmujorin e parë të vitit 2024 shënuan rritje vjetore me 11.6%, por të dhëna të detajuara nga treguesit fiskalë referojnë se një kontribuues i madh ishin taksat lokale ndaj pushtetit vendor.

Gjatë periudhës janar-prill të vitit 2024, në buxhet janë arkëtuar në zërin taksa lokale 11,1 miliardë lekë, një vlerë kjo 60% më e lartë se e njëjta periudhë e vitit 2023. Vlera e arkëtimeve ka shënuar rekord historik, është më e larta në historinë e tranzicionit.

Burimi kryesor në të ardhurat e bashkive nga taksat lokale është taksa e ndikimit në infrastrukturë që vilet ndaj lejeve për ndërtimet e reja.

Një tjetër faktor lidhet me ndryshimin e çmimeve të referencës në korrik të vitit të kaluar. Rritja e çmimeve të referencës së apartamenteve për Tiranën, jo vetëm shtoi detyrimin e qytetarëve për taksën e ndërtesës, por dha efekt të menjëhershëm te kostot e aktivitetit të ndërtimit, pasi mbi këto çmime përcaktohet vlera e taksës në infrastrukturë.

Së fundmi, Shoqata e Ndërtuesve ka kërkuar në Gjykatën Kushtetuese shfuqizimin e pjesshëm të vendimit të miratuar korrikun e kaluar me rritjen e çmimeve të referencës. Seanca e parë që do të jetë publike është përcaktuar të zhvillohet më 18 qershor 2024.

Gjatë 2023, rreth 63% të peshës për zërin e të ardhurave nga taksat dhe tatimet e pushtetit vendor e mbajti taksa e ndikimit në infrastrukturë, sipas të dhënave të raportit të institutit të Bashkive të Shqipërisë, kundrejt peshës prej 55% që zuri në 2022.

Në total, të ardhurat e 61 bashkive nga burimet e veta (duke përfshirë taksa dhe tarifa vendore, dhe të ardhura vendore të tjera) për 2023 arritën 350 mln euro. Në raport me 2022, të ardhurat u rritën 11%.

Më tepër arkëtime për vitin 2023 ka pasur nga taksa e ndikimit në infrastrukturë që arritën në vlerën e 13 mld lekëve për 2023. Krahasuar me 2022, të ardhurat nga kjo taksë u rritën 28.3%.

Ndikimi i çmimeve të referencës u reflektua edhe në të ardhurat e tatimit mbi ndërtesat me rreth 43% në 4-mujorin e parë 2024 në raport me atë të 2023.

Ministria e Financave raportoi se, në janar-prill 2024 se janë grumbulluar 3,1 miliardë lekë, ose rreth 960 milionë lekë (9,4 milionë euro) më shumë se viti i kaluar në 4-mujorin e parë.

Bashkitë përfaqësojnë nivelin e qeverisjes më pranë qytetarëve, me ndikim potencial në identifikimin dhe zgjedhjen e nevojave të komuniteteve që përfaqësojnë.

Por me gjithë Reformën e re Territoriale, e cila transferoi një seri shërbimesh dhe financash tek vendorët, shërbimet ndaj komuniteteve janë përkeqësuar në disa raste, teksa administrimi financiar dhe buxhetimi janë bazuar te një model jo i qëndrueshëm zhvillimi dhe të ardhurat e bashkive kanë krijuar varësi nga lejet e ndërtimit./Monitor/