Samiti, refuzohet propozimi slloven! Von der Leyen: Ballkani Perëndimor i përket BE-së!

Pas takimit të djeshëm joformal të liderëve të shteteve anëtare të BE-së në Brdo pranë Kranjit, sot ata marrin pjesë në Samitin BE-Ballkan Perëndimor ku i janë bashkuar dhe gjashtë partnerë nga Ballkani Perëndimor: Shqipëria, Kosova, Bosnja dhe Hercegovina, Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia Veriore.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, para fillimit të Samitit ishte e qartë sa i përket Ballkanit Perëndimor si pjesë e familjes evropiane, ashtu si dhe Kancelari Kurz kur foli për rrezikun që vjen nga Kina, Rusia dhe Turqia ndërkohë raportohet se u refuzua propozimi slloven për anëtarësimin e Ballkanit Perëndimor deri në vitin 2030.

“Ky është një Samit shumë i rëndësishëm. Ne duam të dërgojmë një mesazh të qartë se Ballkani Perëndimor i përket BE -së, se ne jemi një familje evropiane, se ne ndajmë historinë, vlerat dhe një fat të përbashkët. Këto gjashtë vende tashmë kanë bëtë shumë përpjekje për reforma. Pjesa kryesore e Samitit i kushtohet planit ekonomik dhe investimeve (30 miliardë euro) të nisur nga Gjermania me Procesin e Berlinit,” tha Von der Leyen, kur erdhi dhe paralajmërimi i kancelarit austriak Sebastian Kurz:

“Nëse ne nuk ofrojmë një perspektivë serioze për vendet e Ballkanit Perëndimor, Kina, Rusia dhe gjithashtu Turqia do të përfitojnë!”

Në prag të Samitit, liderët evropianë gjithashtu folën për sfidat e energjisë. Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel tha se ata do të diskutojnë sesi BE -ja duhet të zvogëlojë varësinë e saj nga energjia, ndërsa Von der Leyen, tha se çmimet e larta të energjisë janë një çështje serioze, duke shtuar se BE duhet të investojë në burime të rinovueshme për të shmangur çmime të tilla në të ardhmen.

Seancës plenare e cila filloi me pak vonesë iu bashkuan edhe përfaqësues të Bankës Evropiane të Investimeve, Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Bankës Botërore dhe Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal.

Një takim i liderëve të vendeve pjesëmarrëse është caktuar për orën 11:00 dhe një konferencë për shtyp do të mbahet në orën 13:30, me pjesëmarrjen e Presidentit të Këshillit Evropian Charles Michel, Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe Kryeministrit Janez Janša.

Samiti BE-Ballkan Perëndimor është ngjarja kryesore e presidencës sllovene të Këshillit të BE-së, e cila supozohet të konfirmojë perspektivën evropiane të rajonit dhe angazhimin ndaj procesit të zgjerimit, por Shqipëria, BiH, Serbia, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Kosova nuk mund të presin ndryshime konkrete.

Nuk pritet asnjë afat kohor në lidhje me zgjerimin në Ballkan

Në fund të takimit, udhëheqësit e BE -së pritet të miratojnë një deklaratë, së cilës do t’i bashkohen udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor. Draft deklarata, që do të miratohet në Brdo, thotë se “BE riafirmon mbështetjen e saj të qartë për perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor”, e cila është në “interes strategjik reciprok”.

Sipas televizionit publik të Sllovenisë, vendet e rajonit janë të vetëdijshme se entuziazmi për zgjerimin e BE nuk është ai që ata presin, është një riafirmim i perspektivës evropiane, ata shpresojnë se është më i qartë dhe më konkret se herën e kaluar në Sofje dhe Zagreb. Por mundësia e deklaratës përfundimtare që përmban ndonjë afat kohor është pothuajse inekzistente, ato do të shmangin termin zgjerim.

Televizioni i Sllovenisë raportoi se deklarata mund të përfshijë një angazhim për ndihmë financiare për vendet e Ballkanit Perëndimor në vlerë prej 30 miliardë euro gjatë një periudhe disa vjeçare. Sllovenia thuhet se ka kërkuar që deklarata të përfshijë një angazhim që të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor të bëhen anëtare të Bashkimit Evropian deri në vitin 2030, por propozimi u refuzua.

Propozimi i përfolur slloven, për të distancuar anëtarët e ardhshëm të Bashkimit Europian nga komunizmi përmes një deklarate u refuzua gjithashtu.

“Për shtetet dhe shoqëritë ish-komuniste, trashëgimia e regjimeve të mëparshme paraqet një sfidë dhe pengesë të madhe që duhet të hiqet për të rivendosur demokracitë pluraliste që funksionojnë mirë bazuar në sundimin e ligjit,” ishte teksti i cili u sugjerua.

Ndryshe, dje në takimin joformal të liderëve të u BE diskutua gjithashtu për sovranitetin strategjik të Bashkimit Europian dhe roli i tij në botë në adresimin e sfidave aktuale, duke u përqëndruar tek Afganistani, AUKUS dhe marrëdhëniet me Kinën.

“Ne të gjithë kemi parë se çfarë ndodhi në Afganistan, çfarë ndodhi me Indo-Paqësorin, çfarë ndodhi me Kinën,” tha Presidenti i Këshillit Evropian Michel, duke cituar “strategjinë amerikane, e cila,” sipas Agjencisë së lajmeve Reuters, “minon përparësitë e BE-së,” tha Michel duke shtuar se BE duhet të tregojë inteligjencë kolektive” në mënyrë që të formësojë një përgjigje evropiane.