SHBA dhe Rusia nisin javën e takimeve diplomatike

Delegacionet e Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë kanë nisur sot takimet diplomatike në Gjenevë, të cilat janë nxitur nga kërkesat e Moskës për marrëveshje rreth sigurisë dhe pozicionimin e trupave ruse afër Ukrainës.

Gjatë javës, zyrtarë të Perëndimit dhe ata rusë do të zhvillojnë edhe dy takime tjera në Bruksel dhe Vjenë.

Zyrtarët amerikanë dhe ata rusë janë takuar në një darkë pune më 9 janar në Gjenevë.

Zëvendës-Sekretarja amerikane e Shtetit, Wendy Sherman, e cila udhëheq delegacionin amerikan, është takuar me zëvendës-ministrin e Jashtëm rus, Seregei Ryabkov dhe zyrtarë tjerë rusë për dy orë në qytetin zviceran.

Diplomatët e lartë “kanë diskutuar temat të cilat do t’i adresojnë palët” në bisedimet kryesore, të cilat zhvillohen më 10 janar, ka thënë zëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit, Ned Price, përmes një deklarate.

Bisedimet do të zhvillohen në kuadër të të ashtuquajturit Dialog për Strategji dhe Siguri, një grup punues i krijuar vitin e kaluar nga SHBA-ja dhe Rusia, me qëllim të fokusimit në kontrollin e armëve.

Bisedimet mes këtyre dy vendeve do t’ia lëshojnë rrugën një tjetër takimi që zhvillohet në kuadër të Këshillit NATO-Rusi në Bruksel, dhe një takimi tjetër në margjina të Organizatës për Bashkëpunim dhe Siguri në Evropë (OSCE), i cili mbahet në Vjenë po këtë javë.

Departamenti amerikan i Shtetit ka thënë se vetëm disa çështje do të diskutohen në Gjenevë, mirëpo Shtetet e Bashkuara “nuk do të diskutojnë për sigurinë evropiane pa aleatët evropianë dhe partnerët”.

Kjo deklaratë ka qenë referencë për kërkesat e Rusisë ndaj SHBA-së dhe NATO-s për garanci rreth sigurisë.

Departamenti amerikan i Shtetit po ashtu ka thënë se Sherman ka theksuar që Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara ndaj parimeve ndërkombëtare të sovranitetit, integritetit territorial dhe lirisë së shteteve sovrane që të zgjedhin aleancat e tyre, si referencë ndaj Ukrainës dhe aspiratave të saj për t’iu bashkuar NATO-s.

Sherman është cituar të ketë thënë se Shtetet e Bashkuara mirëpresin përparimin përmes diplomacisë.

Teksa është larguar nga darka, Ryabkov u ka thënë gazetarëve se palët kanë diskutuar çështje të rëndësishme dhe se bisedimet do të jenë të vështira.

“Ato nuk mund të jenë të lehta. Mendoj se nuk do të humbim kohë”, ka thënë ai.

Ky nivel i lartë i bisedimeve vjen në kohën e pozicionimit të trupave ushtarake ruse afër kufirit me Ukrainën.

Perëndimi shqetësohet se kjo gjë jep shenja që Moska është duke u përgatitur për pushtim të Ukrainës.

Rusia ka aneksuar Gadishullin ukrainas të Krimesë më 2014 dhe ka mbështetur separatistët që luftojnë me forcat qeveritare në Ukrainë.

Kriza aktuale kanë shtyrë presidentin amerikan, Joe Biden dhe homologun e tij rus, Vladimir Putin që të zhvillojnë dy biseda telefonike në muajin dhjetor.

Putin ka prezantuar një listë kërkesash, përfshirë garanci se NATO-ja nuk do të zgjerohet në lindje, përkatësisht në ish-vendet e Bashkimit Sovjetik, siç janë Ukraina dhe Gjeorgjia.

Kremlini po ashtu ka thënë se dëshiron që aleanca të mos dërgojë trupa dhe armë në Evropën Lindore.

Para nisjes së bisedimeve në Gjenevë, Ryabkov ka bërë të ditura tri kërkesa: të mos ketë zgjerim të NATO-s, të mos ketë raketa në kufijtë e Rusisë, dhe që NATO-ja të mos kryejë stërvitje ushtarake, operacione të inteligjencës apo infrastrukturë tjetër jashtë kufijve të vitit 1997.

“Pala ruse ka prezantuar pozicionin e saj të qartë që përbëhet nga disa elemente, të cilat sipas meje janë të kuptueshme dhe janë formuluar me qartësi, të cilat tregojnë se devijimi nga qasja jonë nuk është i mundshëm”, ka thënë Ryabkov.

Zyrtarët amerikanë kanë thënë se disa kërkesa të Rusisë nuk mund të negociohen, derisa për të tjerët kanë lënë rrugën e hapur për diskutim.

Zyrtarë të administratës amerikane kanë thënë se mund të gjejnë një gjuhë të përbashkët me Rusinë sa i përket kontrollit të armëve, raketave, stërvitjeve ushtarake, dhe çështjeve të ngjashme.

Një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë u ka thënë gazetarëve në Uashington më 8 janar, se “nuk do të ketë përkushtime të prera në këto takime”.

Mirëpo ky zyrtar, duke folur në kushte anonimiteti, ka thënë se bisedimet “të paktën do të shqyrtojnë mundësinë e shënimit të përparimit me rusët”.

Shtëpia e Bardhë kanë thënë se secili veprim i Perëndimit, duhet të jetë reciprok me heqjen e kërcënimeve të Rusisë ndaj Ukrainës./RFE/