Sot, 30 vite pas…

nga Lulzim Basha*

30 vite më parë ne bëmë kthesën e madhe dhe shembëm diktaturën më të egër komuniste në të gjithë Europën. Ky ndryshim u bë i mundur vetëm falë heronjve tanë, vetëm falë atyre që kishin moshën tuaj, vetëm falë të rinjve të dhjetorit 1990, të cilës i shkon sot mirënjohja dhe përkulja e thellë me respekt, e imja, e të rinjve shqiptarë, e gjithë shqiptarëve anembanë vendit.

Dallga e këtij ndryshimi historik u bë e mundur vetëm prej të rinjve idealistë dhe energjikë të dhjetorit 1990. Populli shqiptar ka një histori të dhimbshme. Por në këtë histori të dhimbshme nuk ka ndodhur asnjëherë, asnjë ndryshim i madh pozitiv, asnjë ngjarje e dhimbshme, asnjë zhvillim i rëndësishëm pa protagonizmin e të rinjve shqiptarë.

Ky është mesazhi kryesor që dua të rikujtoj sot, sepse jam i bindur që sot, në këto ditë të shkurtra e të errëta të dhjetorit, në këto ditë vështirësish të panumërta për familjet shqiptare që përballen me krizën e pandemisë dhe krizën ekonomike, ky mesazh vlen dhe duhet të kujtohet edhe më fuqishëm, ndryshimi i Shqipërisë do të vijë, por ndryshimi i Shqipërisë mund dhe do të bëhet vetëm nga ju, vetëm nga rinia shqiptare. Këto ditë, këto javë, këto muaj kam udhëtuar anë e mbanë Shqipërisë, kam takuar, kam bashkëbiseduar me shumë të rinj si ju. Kam takuar të rinj të talentuar, të rinj me potencial të jashtëzakonshëm, por të mërzitur, të revoltuar, të dëshpëruar me realitetin aktual. Keni të drejtë, kanë të drejtë. U bënë 8 vite që Shqipëria ka dal nga shinat, madje ka bërë kthim mbrapa. Kostoja e jetës sa vjen e rritet, papunësia shtohet e në veçanti për rininë. Varfëria po kështu. Si pasojë e keqqeverisjes shumë shqiptarë kanë humbur vendet e punës, kanë humbur shpresën, kanë humbur kushtet bazë të jetesës, kanë humbur besimin tek ndryshimi.

Sipasojë e keqqverisjes, shumë shqiptarë kanë humbur vendet e punës, kanë humbur shpresën, kanë humbur kushtet bazë të jetesës, kanë humbur besimin tek ndryshimi, dhe kjo është arsyeja, arsyeja kryesore pse shumica e të rinjve shqiptarë, ju, shoqet dhe shokët tuaj, mendojnë të largohen nga Shqipëria. Shumë, për fat të keq, e kanë hedhur këtë hap. Shumë të tjerë, siç më kanë treguar, e mendojnë si opsionin e vetëm emigracionin.

E kuptoj dhe e ndjej dhimbjen, vuajtjen që shkakton këtë mendim, këtë gjendje të rëndë shpirtërore të rinisë tonë. Po të shohësh propagandën virtuale, dhe pastaj të përjetosh në mënyrë të përditshme, të prekësh, të ndjesh, të shohësh me sytë e tu realitetin, ndjenja e parë që të vjen, është ajo e dëshpërimit. Me siguri, e keni dëgjuar shpesh të flitet se kështu paska qenë e shkruar për ne, se nuk ka mundësi ndryshimi për vendin tonë, se varfëria, mungesa e shanseve dhe mundësive, padrejtësia, është e pashmangshme dhe duhet të kënaqemi me kaq sa kemi.

Unë e di se ka nga ata që u leverdis dhe që mbjellin këto ndjenja të dorëzimit, të fatalitetit, të braktisjes së vendit. E di edhe pse e bëjnë. E dini dhe ju, kush më shumë se rinia nuk e di se pse e bëjnë, sepse kanë frikë prej jush. Sepse kanë frikë nga energjia e rinisë. Sepse kanë frikë nga revolta e drejtë e rinisë. Sepse kanë frikë nga pastërtia, parimet, idetë dhe forca e rinisë shqiptare. Dhe kanë të drejtë të kenë frikë.

Unë kam udhëtuar shpesh këto vite dhe kam patur privilegjin të takoj të rinj shqiptarë, që kanë kapur majat në nivele ndërkombëtare. Këngët e Dua Lipës, Rita Orës, Ava Max, Bebe Rexhës, buçasin në radiot e metropoleve të perëndimit. Kam takuar të rinj shqiptarë që janë inxhinierë në NASA. Që janë drejtues dhe themelues kompanish të suksesshme të teknologjisë-informacionit nga Milano në Silicon Valley, menaxherë në kompano prestigjoze të bursave europiane dhe amerikane, shkencëtarë dhe pedagogë në universitetet më elitare të Europës dhe Amerikës.

Kam parë dhe takuar artistë që sot nderojnë Shqipërinë në La Scala-n e Milanos, në Garnierën  e Parisit, në Lincoln Center në Nju Jork, dhe me ekspozita të vërteta në galeritë më me famë të botës. Dhe pyetja që shtroj, pyetja që shtrohet, pse shkëlqejnë jashtë vendit, pse shkëlqejnë jashtë Shqipërisë dhe jo këtu në vendlindje? Dhe ju, më shumë se askush tjetër, e dini përgjigjen. Sepse këtu nuk ju jepet mundësia, këtu keqqeverisja i detyron të largohen e të braktisin vendin. Por, të dashur miq, unë besoj nga thellësia e shpirtit, unë jam i bindur se ndryshimi i shumëpritur është plotësisht i mundur.

Mjafton dëshira, mjafton vullneti, mjaftom vendosmëria. Rinia shqiptare, sot në 8 dhjetor 2020, 30 vite pas, me të cilat ndryshoi fatet e Shqipërisë, fate e vendit. Fatet e Shqipërisë janë edhe njëherë mbi supet tuaja, në duart tuaja. Këtë e dëshmuan të rinjtë e para 30 viteve, kur u përballën me policinë e diktaturës dhe triumguam dhe sollën ndryshimin.

Mjafton të kujtojmë së bashku se çfarë ndodhi 30 vite në parë. Ne sollëm demokracinë në Shqipëri dhe po luftojmë për ta mbrojtur atë çdo ditë. Sollëm lirinë e shtypit, të shprehjes së lirë dhe po luftojmë për ta mbrojtur atë. Sollëm pluralizmin dhe po luftojmë kundër përpjekjeve të vazhdueshme për ta mbyllur gojën opozitës.

Vetëm me përfshirjen tuaj ia dolëm të ndryshonim ekonominë. Nga një ekonomi e centralizuar dhe e falimentuar, që falimentoi shqiptarët dhe Shqipërinë në nivele të paimagjinueshme, në një ekonomi të lirë të tregut privat.

Falë jush, ja dolëm të krijonim dhjetra, qindra mijëra vende pune, t’i jepnim fund prapambetjes, ta fusnim Shqipërinë në NATO, dhe të bënim të mundur lëvizjen pa viza të shqiptarëve e të rinisë shqiptare kudo nëpër Europë.

E mbani mend? Ju kujtohet  se sa e pamundur dukej në fillim. Se si shumicës dërrmuese edhe atyre më dashamirësve nuk e besonin që do të mundej që një ditë të udhëtonin pa viza në Europë.

A i mbani mend rradhët e gjata për ditë,  nga mëngjesi deri në darke për jave, për muaj të prindërve që kishin dekada, vite pa I parë fëmijët e larguar në emigracion që tashmë kishin fëmijet e tyre, nenat që nuk shikonin dot mbesat dhe nipërit, murin e Berlinit që ngrihej në mes të shtëpive të familjeve tona dhe ndante shumicën e familjeve shqiptare në gjysëm. I mbani mend vuajtjet, humbjet e jetës, fatkeqësitë, përpjekjet tragjike për të udhëtuar ilegalisht drejt Europës.

Sa të rinj ëndërronin që të shkonin një ditë për të parë një kryeqytet europian Romën , Parisin, Berlinin. Sa të tjerë , student ekselentë me arritje të jashtëzakonshme mbi mesataren e ekselences Ballkanike apo Europiane e kishin të pamundur të studionin jashtë apo të ribashkoheshin me të afërmit e tyre.

Dukej e pamundur, por ia dolëm, ia dolëm që ta bënim realitet lëvizjen e lirë të shqiptarëve sepse ishim bashke sepse besuam bashke sepse punuam bashke. Forca e nje shoqërie forca e një kombi nuk varet vetem nga fuqia e tij ushtarake apo politike, por varet mbi te gjitha në të qënit bashke për të arritur synimet që I kemi vënë vetes, ne u bëmë bashk ishte forca juaj, energjia juaj e qindra mijera shqiptareve e bashkepunetoreve te mi, e policies se shtetit e njerezve te ndershem te ketij shteti qe beri te mundur 10 vite më parë ta thyenim një herë e përgjithmonë murin e Berlinit në shtëpitë tona e tu jepnim shqiptarëve  të drejtën dhe dinjitetin për të lëvizur të lirë ne hapësirën europiane.

Sepse besonim që Shqiperia mund dhe do të behet.

E di që shumë prej jush sot, jeni të merzitur dhe të dëshpëruar. Por e ndjej dhe e di qe mezi po prisni ndryshimin dhe ky ndryshim njesoj si 30 vjet mëparë do të ketë firmën dhe vulën tuaj, ndryshimi që po vjen do ketë firmën dhe vulën e rinisë shqiptare.

Miqt e mi, të rinj dhe të reja shqiptar për mua ndryshim nuk do të thotë thjesht një rrotacion karrigesh, nje ndryshim njerezish dhe fytyrash por do të thotë ndryshim I mënyrës së qeverisjes. I qasjes së qeverisjes si një mision për të përmirësuar jetën e njerëzve dhe jo si qëllim në vetvete për të akumuluar pushtet pafund, sepse ndryshimi i mënyrës së qeverisjes do të jetë ai që do të sjellë një ndryshim të vërtetë në jetën e çdo shqiptari.

Por per çfare jane me te rendesishme parate e buxhetit të shtetit sesa për t’u shpenzuar për jetën dhe shëndetin e qytetarëve. Për çfarë janë më të rëndësishme asetet  resurset, instrumentet e shtetit sesa për të hapur vende pune për të gjithë ata që kanë nevojë për punësim dhe në veçanti për rininë shqiptare.

Për çfarë janë të rëndësihme të ardhurat që mblidhen nga taksat e qytetareve përvec se për të ndihmuar së pari ato që kanë më shumë nevojë. Për çfarë janë të rēndësishme instrumentet e një shteti të një republike sesa për të investuar tek aseti më i shtrenjtë që ka një familje që ka një shoqëri që është rinia shqiptare, arsimimi i saj dhe mundësia për të siguruar punë të mirëpaguar në vendin e tyre.

PO. Shqipëria e ka mundësinë. Në fakt ka mundësi të pashtershme për zhvillim, por ngado që hedhim sytë shohim jo thjshtë dhe vetëm dëshpërimin me të sotmen por dhe potencialin e jashtëzakonshëm të asaj që mund dhe do të jemi nesër. Shohim një vend të bukur me poneciale të mahnitshme që do të përkthehet në të mira për qytetarët tanë. Në të mira për qytetarët tanë, në të mira për vendin tonë. Mundësitë që ka Shqipëria jonë, pozicioni në zemër të Europës, pasuritë natyrore dhe në veçanti pasurinë më të madhe, që na e ka zili gjithë Europa, rininë tonë. Jam i bindur se ndryshimi që të gjithë duam dhe presim mund ta kthejë në qendër të investitorëve, prodhuesve të mëdhenj teknologjive të informacionit, turizmit, të inovacionit, e mundësi të jashtëzakonshme punësimi deri në dinjitoz dhe të mirëpaguar. Për shqiptarët e në veçanti pêr të rinjtë.

Dhe prandaj jam plot besim edhe në këto ditê të errëta, të fundit të së keqes se ne do ta ndryshojmë këtë realitet, se ne do të mundësojmë njê jetë më të mirê për shqiptarët, pêr të rinjtë tanë. Miqtë e mi, ne jemi bashkë, bashkë kemi qenë këto vite, dhe bashkë jemi sot në një betejë për demokracinë. Për të siguruar që kurrë më, mos të kthehemi në diktaturën që 30 vite më parë e rrezoi rinia e viteve 90. Që mos të kthehemi më kurrë në komunizëm, mos kthehemi më kurrê në epokên e një sundimtari të vetëm që bën siç indo qejfi dhe nuk jep llogari askujt me pushtet të pakufizuar dhe zullume akoma më tê pakufizuara në kurrizin e njerëzve. Ne bashkë jemi zëri i të gjithë shqiptarëve krenarë që dëbuan diktaturën komuniste, të cilët nisën rrugën për Shqipërinë si gjithë Europa. Ky një projekt i papërfunduar, njê punë e lënë në mes qē thërret të çohet deri në fund.

I thërret brezit të rinisë së viteve 90 që e hapën këtë rrugë, më thërret mua me përgjegjësitë e mia sot, na thërret të gjithë së bashku, gjithë rininë Shqiptare. Jemi një hap larg të vërtetës.

Jemi një hap larg Europës. Jemi një hap larg të qenit së bashku me ta. Le ta braktisim të keqën së bashku. Le të bëhemi të gjithë së bashku.

Vetëm me angazhimin tuaj shqipëria mund të ndryshojë. Vetëm me angazhimin tuaj Shqipëria do të ndryshojē dhe do të ecë shpejt dhe rikuperojë terë vite të humbura gjatë këtyre katêr viteve. Gjatë ketyre 2 mandateve, 8 vite të humbura të cilat kushtojnë në jetën, shëndetin e qindra mijërave familjeve shqiptare.

Unë kam besim tê jashtëzakonshëm tek Shqipëria, po kam një besim akoma më të madh tek ju, tek rinia dhe prandaj do tê bëj çmos që ju tju jepet mundësia të shpalosni talentet tuaja  këtu në vendlindje. Kam qenë dhe do të jem përherē në anën tuaj.

Ju premtoj se do të vazhdoj të jem zëri juaj dhe do të bëj gjithçka që ju të jeni pjesë sa më shumë në çdo vendimmarrje. Prandaj këtu para jush sot, në këtë ditë kuptimplotë, të fundit tê diktaturës dhe nisjes se udhëtimit tonë drejt demokracisë dhe Europës, marr një zotim të veçantë që është kufizimi i pushtetit, është kufizimi i mandatit.

Si kryeministër një nga obiektivat e mi kryesorë do të jetë kufizimi në vetëm dy mandate i postit të kryeministrit. Kufizimi në vetëm dy mandate i kreut të ekzekutivit.

Unë jam i bindur se për të kthyer besimin e njerëzve tek politika si një instrument që përmirëson jetën e njerëzve, si një angazhim komunitar që përmirëson shanset dhe mundësitë për të gjithë. Duhet  zêvendësuar politika si burim privilegjesh . Si njê e drejtë e kufizuar në një rreth të ngushtë njerëzish dhe duhet të lehtêsohet hapja e rrugës brezit të ri për të marrë në dorë fatet e vendit edhe për sa i përket vendimmarrjes.

Modeli i qeverisjes tregohet që në fillim. Atê që nuk e arrin dot për 8 vite nuk e arrin dot edhe 80 vite po të qëndrosh. Kur nuk mban asnjë premtim për tetë vjet, çfarë mund të japë më shumë një njeri pas 8 vitesh në pushtet?

Asgjë më mirë, vetëm më keq. Pse duhet të kemi pushtetarë të përjetshëm?

Kur kemi kaq shumë potenciale, përfshirë të rinj e të reja që kanë vizion të ri, sjellin një përqasje të një mendësi të re, një energji të re, një qeverisje të re.

 

Dy mandate janë të mjaftuesdhme për të dhënë kontribut të vlefshëm në krye të insticioneve shtetërore. Pas kësaj çdokush mund të vazhdojë të japë kontribut edhe në fusha të tjera nëse ka akoma për të dhënë, por duhet ti hapë rrugë sa më shumë të rinjve të pakompromentuar që të marrin në dorë fatet dhe frerët e drejtimit të vendit.

Ndaj zotohem sot para jush, këtë 8 Dhjetor 2020, se përmes parlamentit të ri apo edhe me referendum qytetar, unë do të bëj realitet kufizimin e mandatit të kryeministrit dhe ju vetë do të votoni për të qarkulluar elitat dhe për të pastruar ujin e ndjenjur të politikës shqiptare.

Prandaj kini besim tek fuqia juaj për ta ndryshuar vendin. Kini besim se koha juaj ka ardhur. Nuk po vjen, ka ardhur.

Ju jeni bijtë dhe bijat e atyre që mposhtën totalitarizmin më të egër të Europës. Ne mund të bëjmë gjëra më të mëdha sëbashku. Ne mund të arrijmë shumë më shumë për vendin tonë. Ne mund dhe do ta ndryshojmë të ardhmen e Shqipërisë. Nuk mund të bëjmë Shqipërinë të begatë për të gjithë qytetarët e saj, për arsimimin tuaj, për ëndrrat tuaja, për shpresat tuaja, për punësimin tuaj, që secili nga ne, secili nga ju të mund të ecë nesër me kokën lart krenar që jemi shqiptar.

Ju jeni e ardhmja e këtij vendi, prandaj është detyra ime të siguroj që të keni mundësitë dhe të kërkoni e të ndërtoni lumturinë tuaj në vendin tuaj, këtu në atdheun tonë, në Shqipërinë tonë.

Faleminderit për mbështetjen e jashtëzakonshme.

Faleminderit që nuk e humbni shpresën dhe besimin tek ndryshimi.

Bashkë do ta largojmë të keqen. Bashkë do ta bëjmë ndryshimin realitet.

Gëzuar 8 Dhjetorin!

Zoti e bekoftë rininë shqiptare!

*Fjala e Kryetarit të PD, Lulzim Basha, në aktivitetib e FRPD për 30 vjetorin e Lëvizjes Studentore