Sot festohen Pashkët Katolike

Sot besimtarët katolikë kremtojnë Pashkët.

Ndonëse për shkak të pandemisë meshat e mbajtura në gjithë trojet shqiptare ishin pa besimtarë, nuk mungonte besimi dhe dashuria e tyre në Zot, siç e pat konstatuar edhe Imzot Dom Damjani kur komunizmi ishte në grahmat e tij të fundit. Madje në atë kohë nuk kishte as Kisha!

Sot ndërsa meshën në Katedralen e Shën Palit në Tiranë, e drejtoi Imzot George Frendo, ndërsa besimtarët janë në izolim nga pandemia, ai kujtoi vitin e revolucionit komunist të 97-ës, ku krmetoi për herë të parë Pashkët në Shqipëri

“Çdo vit kremtojmë me shumë solemnitet festën e Pashkëve, dhe sjelle shumë gëzim e shprese. Por çdo vite festohet në situatë të ndryshme. Më kujtohet kur kam kremtuar pashkët për herë të parë në Shqipëri, ishte marsi i 1997. Gjatë kremtimit kam parë, në atë kohë, në 97, disa besimtarë duke qarë, por unë kujtova fjalët e Jezusit, që ai tha pak orë para se ushtarët ta kapnin për ta çuar drejt kryqit u tha apostujve: “ju do të hidhëroheni, por hidhërimi juaj do të kthehet në gëzim”, tha Imzot George Frendo.

Festimet e Pashkës nisën me meshën e madhe të së shtunës mbrëma dhe përfundojnë sot me drekën tradicionale të së dielës.

“Krishti u ngjall”, është urimi i kësaj dite festive i cili shprehet nga të gjithë besimtarët duke trokitur vezën e kuqe të Pashkëve simbol ky i lindjes dhe kalimit në një jetë të re.

Data e ditës së Pashkëve

Pashka (ose pashkët) është kremtimi më i madh i kalendarit liturgjik të Kishës Katolike dhe të kishave të tjera të krishtera që kremtojnë Ringjalljen e Jezusit të Nazaretit ndodhur, sipas Besëlidhjes së Re, tre ditë pas vdekjes së tij në kryq.

Festa e Pashkëve të krishtera është e lëvizshme, vendoset çdo vit të dielën pasuese, të parën hënë të plotë pas baraznatës (ekuinoksit) të pranverës (21 marsi).

Në lashtësi mund të kishte përdorime të ndryshme vendore mbi ndjekjen e datës, sidoqoftë të gjitha të lidhura me njehsimin e pashkëve hebraike. Në veçanti disa kisha të Azisë ndiqnin traditën e festimit të pashkëve në të njëjtën ditë me ato hebraike, pa përllur të dielën.

Pra data e Pashkëve është përfshirë mes 22 marsit dhe 25 prillit. Megjithatë, për shkak të diferencës 13- ditore midis dy kalendarëve (Gregorian dhe Julian), çdo anëtar i një kishe ortodokse do të vëzhgojnë se Pashka Perëndimore (katolike) bie në mes 9 mars dhe 12 prill në kalendarin Julian.

Në anën tjetër, çdo anëtar i një kishe Perëndimore do të vërejnë se Pashka Lindore (ortodokse) bie në mes 4 prill dhe 8 maj në kalendarin Gregorian.

Datat e Pashkëve nga viti 2019 deri 2030, në kalendarin Gregorian:

Viti 2019 – 21 Prill (Pashkët Katolike), 28 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2020 – 12 Prill (Pashkët Katolike), 19 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2021 – 4 Prill (Pashkët Katolike), 2 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2022 – 17 Prill (Pashkët Katolike), 24 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2023 – 9 Prill (Pashkët Katolike), 16 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2024 – 31 Mars (Pashkët Katolike), 5 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2025 – 20 Prill (Pashkët Katolike), 7 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2026 – 5 Prill (Pashkët Katolike), 12 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2027 – 28 Mars (Pashkët Katolike), 2 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2028 – 16 Prill Viti 2029 – 1 Prill (Pashkët Katolike), 8 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2030 – 21 Prill (Pashkët Katolike), 28 Prill (Pashkët Ortodokse)

Pashkët e krishtera janë në lidhje të ngushtë me ato hebraiket, në të cilat festohet çlirimi i hebrejve nga Egjipti prej Moisiut. Fjala Pashkë në të vërtetë do të thotë kalim: për hebrenjtë është kalimi nga robëria në liri ndërsa për të krishterët nga vdekja trupore dhe frymore në Jetën e Re të Amshuar. Pashkët paraprihen nga një kohë parapërgatitore e agjërimit dhe përkorimit, që zgjat 40 ditë, që quhen Kreshme që llon nga e “Mërkura e Përhimtë” dhe mbaron të Dielën e Palmave (e fundmja para Pashkëve) që përkujton 40 ditët e kaluara në shkretëtirë të Jezusit në lutje e agjërim dhe që sprovohet nga Djalli.

Vezët- Janë simbol i lindjes dhe rrjedhimisht i kalimit në një jetë të re. Sipas traditës, zogu që del nga lëvozhga është një metaforë që përshkruan Jezusin në aktin e zbulimit të Varrit në kohën e Ringjalljes. Vezët që nga kohët e lashta, me formën e tyre të përsosur, janë simbol i bashkimit të tokës dhe qiellit ose të katër elementeve (ujë, ajër, tokë, zjarr). Si një guaskë që mishëron jetën, janë shenjë e rilindjes së pranverës: vezët rishfaqen në tryezë në ditën e Pashkëve pas periudhës së pendesës Kreshmore. Zakoni i sjelljes së vezëve artificiale si një dhuratë daton në Mesjetë dhe në klasat fisnike: përdoreshin materiale të çmuara si ari dhe argjendi, ndërsa vezët e para me surpriza brenda janë krijuar nga argjendi francez Peter Carl Fabergé në fund të shekulli të XIX të porositura nga carët të Rusisë.

Vezët e çokollatës u shpikën në vend në mes të shekullit të XVIII nga shefët e çokollatave të Francës dhe Gjermanisë. Në fillim vezët ishin plot, me përpunimin e teknikës së përpunimit, u bënë të zbrazura, për të fshehur brenda një surprize.

Qengji dhe Keci- Zakoni i ngrënies së qengjit dhe mishit të kecit vjen nga spiritualiteti hebre. Me rastin e Pashkëve, populli i Izraelit, në skllavëri në Egjipt, morën urdhrin nga Zoti për t’u mbledhur në familje dhe për t’u mbyllur në shtëpi, pasi kishin shënuar derën me gjakun e një qengji ose një keci të ofruar në sakrificë dhe të konsumuar për darkë. Në natën, Engjëlli i Zotit vrau të gjithë fëmijët e lindur të parët në mbretërinë e Egjiptit, njerëz ose kafshë, përveç atyre që strehoheshin në shtëpitë e shënuara me gjakun sakrifikues. Të nesërmen faraoni, gjithashtu i privuar nga djali i tij i madh, i dha Moisiut leje për t’u larguar me njerëzit e tij në Tokën e Premtuar.

Lepuri i Pashkës– Është një simbol i lashtë i pranverës me origjinë pagane, që i përket kulturave anglo-saksone dhe gjermane. Tradita ka lindur në shekullin e XV dhe nga Europa u zhvendos në Shtetet e Bashkuara, ku është e përhapur. Kjo kafshë fantastike dhe disi e vogël, simboli i pranverës dhe pjellorisë, tradicionalisht sjell një dhuratë për fëmijët si një shportë me vezë të ngjyrosura, por i përhap në të gjithë kopshtin, duke i fshehur pak kudo. Është detyrë e fëmijëve, në mëngjes të Pashkëve, që të shkojnë në gjueti dhe t’i marrin ato. Është e njohur “Gara e vezëve të Pashkëve” që festohet të hënën në kopshtin e Shtëpisë së Bardhë në Washington në shoqëri të Presidentit dhe Zonjës e Parë.