Sot, Rumania për herë të parë merr kryesimin e BE

Sot në ditën e parë të vitit 2019, Rumania për herë të parë merr kryesimin e Bashkimit Evropian. Ky kryesim javë më parë është përcjellë me dyshime për gatishmërinë në realizimin e kësaj detyre shumë të rëndësishme ndërkohë që kritikohet gjithnjë e më shumë nga Komisioni Evropian për sundimin e ligjit në këtë shtet anëtarë të BE.

Përgjatë gjashtë muajve të kryesimit rumun të Këshillit të BE priten ngjarje të rëndësishme, si largimi historik i një anëtari të BE, zgjedhjeve në Parlamentin Evropian dhe Samitin në Sibiu, ku 27 vendet anëtare do të përcaktojnë të ardhmen e Bashkimit Evropian pas daljes së Britanisë së Madhe.

Me kryesimin rumun fillon edhe treshja e re presidenciale, ku kanë mbetur edhe Finlanda dhe Kroacia që të kryesojnë me Bashkimin Evropian në 18 muajt e ardhshëm.

Kjo treshe presidenciale është vendosur me Marrëveshjen e Lisbonës në mënyrë që të garantohet kontinuiteti i punës së Këshillit të BE. Treshja përcakton qëllimet afatgjate dhe përgatitë programin e përbashkët me temat dhe çështjet kryesore që do të zgjidhë Këshilli gjatë periudhës 18 mujore. Duke u bazuar në këtë program, të tri shtetet anëtare që do të kryesojnë me BE-në përgatisin programet e saja të detajuara gjashtëmujore

Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker vetëm dy ditë para marrjes së kryesimit nga ana e Rumanisë ka shprehur dyshimin mbi aftësinë e këtij shteti anëtarë për ta kryer këtë detyrë. Madje nuk mbahet në mend që një Presidenti i KE të ketë kritikuar në këtë mënyrë një shtet anëtaër në prag të marrjessë kryesimit të BE. Aq më shumë kur kemi të bëjmë me një personalitet të lartë evropian i cili javën e kaluar foli për një kryesim të suksesshëm austriak të BE, “sukses” me të cilin shumica e shteteve anëtare nuk është dakord.

Kohezioni

Motoja e kryesimit rumun është “Kohezioni, vlerë e përbashkët evropiane”. Ambasadorja rumune në BE, Luminita Odobsecu thekson se ky kohezion duhet kuptohet në kuptimin e gjerë si pretendim për unitetin e shteteve anëtare në përballjen me sfidat aktuale dhe përcaktimin e të ardhmes së përbashkët të BE në kuptimin e ngushtë, si politikë e kohezionit, njërës prej politikave më të rëndësishme të BE, qëllimi i së cilës është të ndihmoj shtetet më pak të zhvilluar që të ndihmojnë ato që janë më të pasura.

Për Rumaninë, ashtu si edhe të gjitha shtetet anëtare që janë nën mesataren evropiane, çështje e politikës së kohezionit në buxhetin e ardhshëm shtatëvjeçar është shumë e rëndësishme, për të cilën dakordësimi politik duhet të arrihet deri në fund të vitit2019. Komisioni ka propozuar buxhet më të ulët për politikën e kohezionit në mënyrë që të ndahen mjete më të mëdha për prioritete të reja siç është migrimi, siguria, mbrojtja dhe forcimi i konkurrencës.

Programi i kryesimit rumun ka katër shtylla që bazohen në strategjitë e deritanishme evropiane: Evropa e konvergjencës; Evropa më e sigurtë; Evropa si faktor global më i fortë dhe Evropa e vlerave të përbashkëta.

Përkundër motos së kryesimit të BE, Rumania do ta ketë të vështirë të flas me një zë duke pasur parasysh ndarjet e thella në mes të presidentit proveropian, Klausa Iohannis i cili vjen nga qendra e djathtë dhe partia e të cilit është anëtare e  PPE dhe qeverisë së qendrës së majtë, shefi i vërtetë i së cilës është Liviu Dragnea, kryetar i Partisë Social Demorate, PSD, të cilën në vitin 1990 e ka themeluar Ish-Presidenti Ion Iliescu.